Το Ερωτικό Τραγούδι του Τζ. Άλφρεντ Προύφροκ - The Love-Song of J. Alfred Prufrock - T. S. Eliot

« Εάν πίστευα ότι η απάντησή μου δίνεται

σε κάποιο πρόσωπο που ίσως γυρνούσε στον κόσμο,

αυτή η φλεγόμενη γλώσσα θα σταματούσε να τρεμοπαίζει

Αλλά αφού, από εκείνα τα βάθη, κανείς δεν έχει

ακόμη επιστρέψει ζωντανός, εάν αυτά που ακούω είναι αληθή,

Χωρίς φόβο δυσφήμησης απαντώ»

Δάντης Κόλαση (XXVΙΙ,61-66) Μετάφραση Στρατής Φάβρος

Πάμε λοιπόν εσύ κι εγώ,

καθώς απλώνεται το δειλινό στην ουρανό

Σαν ναρκωμένος με αιθέρα ασθενής στο χειρουργείο.

Πάμε, μέσ’ από κάποια μισοέρημα στενά,

Αποτραβιούνται τα μουρμουρητά τα σιγανά

Των χωρίς ησυχία

Νυχτών σε μιας βραδιάς φτηνά ξενοδοχεία

Και ρεστοράν με πριονίδια και κελύφη από στρείδια :

Στενά, που σαν συζήτηση ανιαρή τραβάνε

Με στόχο δόλιο να σε πάνε

Σε μια ανυπόφορη αμφιβολία …

Ω, μη ρωτάς «Τι είναι αυτή η σκέψη;»

Ας κάνουμε, έλα, την επίσκεψη.

Μες στο δωμάτιο οι κυρίες έρχονται και πάνε

Και για τον Μικελάντζελο μιλάνε.

Η κίτρινη ομίχλη που τη ράχη της τρίβει στα τζάμια,

Η κίτρινη ομίχλη που τρίβει το μουσούδι της στα τζάμια,

Γλείφτηκε στις γωνιές του απογεύματος,

Και χασομέρησε στις λίμνες κάτω απ’ τις υδρορροές

Άφησε πάνω της να πέσει η αιθάλη απ’ τις καπνοδόχους,

Γλίστρησε απ’ την ταράτσα μ’ έναν πήδο ξαφνικά,

Και, βλέποντας πως ήταν ένα ήπιο βράδυ του Οκτώβρη,

Γύρω απ’ το σπίτι κουλουριάστηκε κι αποκοιμήθηκε βαθιά.

Κι αλήθεια, θα υπάρξει χρόνος

Για την κίτρινη καπνιά που γλιστρά κατά μήκος του δρόμου

Τρίβοντας τη ράχη της πάνω στα τζάμια

Θα υπάρξει χρόνος, θα υπάρξει χρόνος

Να προετοιμάσεις ένα πρόσωπο να συναντήσει τα πρόσωπα που συναντάς

Θα υπάρξει χρόνος να καταστρέψεις και να δημιουργήσεις,

Και χρόνος για όλα τα έργα και τις ημέρες των χεριών

Που υψώνονται και σου σεβίρουν μια ερώτηση στο πιάτο

Χρόνος για σένα και χρόνος για μένα,

Και χρόνος για αμέτρητα διλήμματα,

Και για εκατοντάδες θεωρήσεις κι αναθεωρήσεις,

Πριν απ’ το τσάι και τα βουτήματα.

Μες στο δωμάτιο οι κυρίες έρχονται και πάνε

Και για τον Μικελάντζελο μιλάνε.

Κι αλήθεια θα υπάρξει χρόνος

Να αναρωτηθώ «Τολμώ; Τολμώ;»

Χρόνος για να γυρίσω, τα σκαλιά να κατεβώ,

Μ’ ένα σημείο φαλακρό στη μέση του κρανίου μου –

(Θα πουν: «Α, πώς αδυνατίζουν τα μαλλιά του!»)

Το πρωινό παλτό μου, το κολάρο μου σφιγμένο κάτω απ’ το πιγούνι,

Ο λαιμοδέτης μου πλούσιος και σεμνός, στερεωμένος όμως

από μια απλή καρφίτσα –

(Θα πουν: «Μα πόσο είναι αδύνατα τα χέρια και τα πόδια του!»)

Τολμώ

Να ενοχλώ το σύμπαν;

Σε μια στιγμή υπάρχει χρόνος

Για αποφάσεις κι αναθεωρήσεις που μια στιγμή θα ανατρέψει.

Διότι γνωρίζοντάς τα ήδη όλα αυτά, γνωρίζοντάς τα όλα αυτά –

Γνωρίζοντας τ’ απογεύματα, τ’ απομεσήμερα, τα πρωινά,

Έχω μετρήσει τη ζωή μου με κουταλάκια του καφέ

Γνωρίζω τις φωνές που χάνονται σε θανάσιμης πτώσης εφέ

Πίσω απ’ τη μουσική, από ένα μακρινό δωμάτιο.

Λοιπόν, πώς θα τολμούσα;

Κι έχω ήδη γνωρίσει τα μάτια, γνωρίζοντάς τα όλ’ αυτά –

Τα μάτια που σε καθηλώνουν σε μια φράση τυπική,

Κι εφόσον είμαι τυπικός και ισορροπώ πάνω σε μια καρφίτσα,

Κι εφόσον είμαι καρφιτσωμένος και συστρέφομαι στον τοίχο,

Λοιπόν, πώς θ’ άρχιζα

Να φτύνω τα υπολείμματα των ημερών μου και των τρόπων;

Και θα τολμούσα πώς;

Κι έχω ήδη γνωρίσει τα χέρια, γνωρίζοντάς τα όλ’ αυτά –

Χέρια με μπρασελέ και άσπρα και γυμνά

(Μα κι απλωμένα στο φως της λάμπας, με χνούδι ανοιχτόχρωμο!)

Να’ ναι το άρωμα από φουστάνι

Που έτσι να παρεκτρέπομαι μα κάνει;

Χέρια αφημένα στο τραπέζι, ή τυλιγμένα σ’ ένα σάλι.

Πώς θα τολμούσα, λοιπόν;

Και πώς θα άρχιζα;

Θα πω, έχω περάσει, σούρουπο από δρομάκια

Και είδα τον καπνό που ανεβαίνει απ’ τις πίπες

Μοναχικών ανθρώπων, με πουκάμισα, γερμένων στα παράθυρα;

Θα πρέπει να’ μουν δυο τραχιές δαγκάνες οστρακόδερμου

Που διατρέχουν τον πυθμένα σιωπηλών ωκεανών.

Και το απομεσήμερο, τ’ απόγευμα κοιμάται τόσο ειρηνικά!

Κατευνασμένο από δάχτυλα μακριά,

Σε νάρκη… κουρασμένο… ή προσποιούμενο αδιαθεσία,

Απλωμένο στο δάπεδο, εδώ, ανάμεσα σε σένα και σε μένα.

Θα’ πρεπε μετά το τσάι και τα κέικ και τ’ αναψυκτικά

Να’ χω το σθένος να εξωθήσω τη στιγμή στην κρίση της;

Όμως, κι αν θρήνησα και νήστεψα, και θρήνησα και προσευχήθηκα,

Κι αν είδα το κεφάλι μου (που φαλακραίνει)

φερμένο πάνω σ’ ένα δίσκο,

Δεν είμαι προφήτης – κι εδώ δεν έχει και μεγάλη σημασία.

Έχω δει τη στιγμή που τρεμοσβήνει η μεγαλοσύνη μου,

Κι έχω δει τον αιώνιο Θυρωρό να μου κρατάει το παλτό, χασκογελώντας,

Και, για να μην πολυλογώ, φοβήθηκα.

Και θ’ άξιζε, μετά απ’ όλα αυτά,

Μετά απ’ τα φλυτζάνια, τη μαρμελάδα, το τσάι,

Μέσα στις πορσελάνες, μέσα στις κουβέντες μας,

Θα άξιζε, ενώ

Πρέπει να καταπιώ μ’ ένα χαμόγελο το θέμα,

Το σύμπαν να συνθλίψω σ’ ένα μπολ,

Να το αλείψω σε μια αμφιβολία ανυπόφορη, θα άξιζε

Να πω: «Είμαι ο Λάζαρος, έρχομαι από τους νεκρούς,

Έρχομαι να σας πω τα πάντα, θα σας πω τα πάντα»-

Αν έλεγες, ταχτοποιώντας το κεφάλι της στο μαξιλάρι:

«Αυτό δεν είναι αυτό που εννοούσα,

Δεν είναι αυτό καθόλου»

Και θ’ άξιζε εντέλει,

Θ’ άξιζε,

Μετά τα ηλιοβασιλέματα και τις αυλόπορτες και τους ψιχαλισμένους δρόμους,

Μετά τις νουβέλες και τα φλυτζάνια, μετά τις φούστες που σέρνονται στο πάτωμα-

Κι αυτό, και τόσα άλλα;-

Είναι αδύνατον να πω τι εννοώ ακριβώς!

Όμως, σαν κάποιος προβολέας μαγικός που διαπερνώντας τα νεύρα σκιαγραφεί σε μια οθόνη:

Θα άξιζε

Ταχτοποιώντας ένα μαξιλάρι ή ρίχνοντας μια σάρπα,

Και στρέφοντας προς το παράθυρο αν έλεγες:

«Αυτό δεν είναι αυτό,καθόλου,

Δεν είν’ αυτό που εννοούσα!»

Όχι! Δεν είμαι ο Πρίγκηψ Άμλετ, ούτε και είχα πρόθεση να είμαι

Είμαι ένας αξιωματούχος παραστάτης, ένας που θα κάνει

Να σημειωθεί μια πρόοδος, ν’ αρχίσει μια σκηνή ή δυο,

Τον πρίγκηπα να συμβουλέψει, αναμφίβολα εργαλείο βολικό,

Ευλαβικό, ευτυχές που χρησιμοποιείται,

Πολιτικός, προσεχτικός και λεπτολόγος

Όλο ψηλές προτάσεις, όμως λίγο αμβλύνους

Καμιά φορά, πραγματικά, σχεδόν γελοίος –

Καμιά φορά, σχεδόν, ο Γελωτοποιός.

Γερνάω… Γερνάω…

Θα γυρίσω των παντελονιών μου τα μπατζάκια.

Θα χτενίσω προς τα πίσω τα μαλλιά μου; Τολμώ να φάω ένα ροδάκινο;

Θα φορέσω άσπρο κοστούμι φανελένιο και θα περπατώ στην παραλία.

Έχω ακούσει τις σειρήνες, μία προς μία, να τραγουδούν.

Δε νομίζω πως θα τραγουδήσουνε για μένα.

Να καλπάζουνε στην ακροθαλασσιά, πάνω στα κύματα τις έχω δει

Να χτενίζουνε την άσπρη χαίτη των κυμάτων που ανεμίζει

Όταν ο αέρας τα νερά, λευκά και μελανά, αναρριπίζει.

Στης θάλασσας τα δώματα, με τα θαλασσοκόριτσα

Τα τυλιγμένα φαιοπόρφυρες φυκιάδες, ξεχαστήκαμε

Κι ώσπου να μας ξυπνήσουνε ανθρώπινες φωνές, πνιγήκαμε.

T.S.Eliot

Ποιήματα

Μετάφραση Παυλίνα Παμπούδη

Εκδόσεις Printa 2008

S`io credesse che mia risposta fosse

A persona che mai tornasse al mondo,

Questa fiamma staria senza piu scosse.

Ma perciocchè giammai di questo fondo

Non tornò vivo alcun, s’i’odo il vero,

Senza tema d’infamia ti rispondo

Dante Inferno (XXVII, 61-66)

Let us go then, you and I,

When the evening is spread out against the sky

Like a patient etherized upon a table;

Let us go, through certain half-deserted streets,

The muttering retreats

Of restless nights in one-night cheap hotels

And sawdust restaurants with oyster-shells:

Streets that follow like a tedious argument

Of insidious intent

To lead you to an overwhelming question. . .

Oh, do not ask, «What is it?»

Let us go and make our visit.

In the room the women come and go

Talking of Michelangelo.

The yellow fog that rubs its back upon the window-panes

The yellow smoke that rubs its muzzle on the window-panes

Licked its tongue into the corners of the evening

Lingered upon the pools that stand in drains,

Let fall upon its back the soot that falls from chimneys,

Slipped by the terrace, made a sudden leap,

And seeing that it was a soft October night

Curled once about the house, and fell asleep.

And indeed there will be time

For the yellow smoke that slides along the street,

Rubbing its back upon the window-panes;

There will be time, there will be time

To prepare a face to meet the faces that you meet;

There will be time to murder and create,

And time for all the works and days of hands

That lift and drop a question on your plate;

Time for you and time for me,

And time yet for a hundred indecisions

And for a hundred visions and revisions

Before the taking of a toast and tea.

In the room the women come and go

Talking of Michelangelo.

And indeed there will be time

To wonder, «Do I dare?» and, «Do I dare?»

Time to turn back and descend the stair,

With a bald spot in the middle of my hair—

[They will say: «How his hair is growing thin!»]

My morning coat, my collar mounting firmly to the chin,

My necktie rich and modest, but asserted by a simple pin—

[They will say: «But how his arms and legs are thin!»]

Do I dare

Disturb the universe?

In a minute there is time

For decisions and revisions which a minute will reverse.

For I have known them all already, known them all;

Have known the evenings, mornings, afternoons,

I have measured out my life with coffee spoons;

I know the voices dying with a dying fall

Beneath the music from a farther room.

So how should I presume?

And I have known the eyes already, known them all—

The eyes that fix you in a formulated phrase,

And when I am formulated, sprawling on a pin,

When I am pinned and wriggling on the wall,

Then how should I begin

To spit out all the butt-ends of my days and ways?

And how should I presume?

And I have known the arms already, known them all—

Arms that are braceleted and white and bare

[But in the lamplight, downed with light brown hair!]

Is it perfume from a dress

That makes me so digress?

Arms that lie along a table, or wrap about a shawl.

And should I then presume?

And how should I begin?

. . . . .

Shall I say, I have gone at dusk through narrow streets

And watched the smoke that rises from the pipes

Of lonely men in shirt-sleeves, leaning out of windows? . . .

I should have been a pair of ragged claws

Scuttling across the floors of silent seas.

. . . . .

And the afternoon, the evening, sleeps so peacefully!

Smoothed by long fingers,

Asleep . . . tired . . . or it malingers,

Stretched on the floor, here beside you and me.

Should I, after tea and cakes and ices,

Have the strength to force the moment to its crisis?

But though I have wept and fasted, wept and prayed,

Though I have seen my head (grown slightly bald) brought in upon a platter,

I am no prophet–and here’s no great matter;

I have seen the moment of my greatness flicker,

And I have seen the eternal Footman hold my coat, and snicker,

And in short, I was afraid.

And would it have been worth it, after all,

After the cups, the marmalade, the tea,

Among the porcelain, among some talk of you and me,

Would it have been worth while,

To have bitten off the matter with a smile,

To have squeezed the universe into a ball

To roll it toward some overwhelming question,

To say: «I am Lazarus, come from the dead,

Come back to tell you all, I shall tell you all»

If one, settling a pillow by her head,

Should say, «That is not what I meant at all.

That is not it, at all.»

And would it have been worth it, after all,

Would it have been worth while,

After the sunsets and the dooryards and the sprinkled streets,

After the novels, after the teacups, after the skirts that trail along the floor—

And this, and so much more?—

It is impossible to say just what I mean!

But as if a magic lantern threw the nerves in patterns on a screen:

Would it have been worth while

If one, settling a pillow or throwing off a shawl,

And turning toward the window, should say:

«That is not it at all,

That is not what I meant, at all.»

. . . . .

No! I am not Prince Hamlet, nor was meant to be;

Am an attendant lord, one that will do

To swell a progress, start a scene or two

Advise the prince; no doubt, an easy tool,

Deferential, glad to be of use,

Politic, cautious, and meticulous;

Full of high sentence, but a bit obtuse;

At times, indeed, almost ridiculous—

Almost, at times, the Fool.

I grow old . . . I grow old . . .

I shall wear the bottoms of my trousers rolled.

Shall I part my hair behind? Do I dare to eat a peach?

I shall wear white flannel trousers, and walk upon the beach.

I have heard the mermaids singing, each to each.

I do not think they will sing to me.

I have seen them riding seaward on the waves

Combing the white hair of the waves blown back

When the wind blows the water white and black.

We have lingered in the chambers of the sea

By sea-girls wreathed with seaweed red and brown

Till human voices wake us, and we drown.

[1915]