[...] Το Φεβρουάριο του 1924, ενώ υπέφερε λόγω του εθισμού του στην ηρωίνη και από κρίσεις άσθματος, ο Κρόουλυ επισκέφθηκε τα παλιά του λημέρια στο Φοντενεμπλό. Συγκεκριμένα επισκέφθηκε το Ινστιτούτο για την Αρμονική Ανάπτυξη του Ανθρώπου (Institute for the Harmonius Development of Man) το οποίο είχε ιδρύσει ο Γ. Ι. Γκουρτζίεφ (G. I. Gurdjieff). Ο Γκουρτζίεφ είναι μια σημαντική μορφή του εσωτερισμού του 20ου αιώνα όπως και ο Κρόουλυ και οι πορείες τους είναι αξιοσημείωτα παρόμοιες σε κάποια σημεία – όχι μόνο τα ξυρισμένα κεφάλια τους και οι διαπεραστικές ματιές τους αλλά επίσης η αμοιβαία αγάπη τους για την αλλόκοτη συμπεριφορά και την υπερβολή. Μια λεπτομερής σύγκριση μεταξύ των δύο αντρών δεν είναι δυνατή εδώ, αλλά βασικά μπορούμε να πούμε πως ο Κρόουλι επιζήτησε να καθιερώσει μια θρησκεία, ενώ ο Γκουρτζίεφ χρησιμοποίησε διαφορετικές διδακτικές μεθόδους ανάλογα με το μαθητή.
Δεν είμαστε σίγουροι για τις σχέσεις μεταξύ των δύο αντρών αν και οι διάφορες αφηγήσεις σχετικά με την υποτιθέμενη συνάντησή τους αποτελούν πια μέρος του μύθου τους. Ας ξεκινήσουμε με τη λιγότερο μελοδραματική εκδοχή που πρόσφερε ο Κρόουλυ. Στις 10 Φεβρουαρίου, επισκέφθηκε το Ινστιτούτο του Γκουρτζίεφ, τον κυρίως πύργο γνωστό ως Πριερέ. Ο Γκουρτζίεφ δεν ήταν εκεί, αλλά ένας μαθητής του, ο Μέιτζορ Πίνταρ (Major Pindar) τον δέχτηκε φιλόξενα. Στο ημερολόγιό του, τα σχόλια του ήταν γεμάτα σεβασμό απέναντι στον Γκουρτζίεφ:
Ο Γκουρτζίεφ, ο δάσκαλός τους, φαίνεται να είναι ένας κορυφαίος άνθρωπος. Άκουσα περισσότερη λογική και εσωτερική γνώση από ό,τι εδώ και χρόνια. [...] Ο Γκουρτζίεφ είναι σαφώς ένας πολύ προχωρημένος μύστης. Οι βασικές μου διαφωνίες είναι γύρω από το σεξ (αμφιβάλλω αν ο Πίνταρ καταλαβαίνει την πραγματική θέση του Γκ.) και τις τιμωρίες του [Ινστιτούτου] – όπως το να στερούν από τον παραβάτη ένα γεύμα ή να τον κάνουν να στέκεται επί μισή ώρα με τα χέρια προτεταμένα. Παιδαριώδες και ηθικά χωρίς αξία(1).
Ο Κρόουλυ δεν αναφέρθηκε σε κάποια μεταγενέστερη επίσκεψη στο Φοντενεμπλό. Ωστόσο, σε κύκλους θετικούς απέναντι στον Γκουρτζίεφ, κυκλοφορεί η ιστορία μιας προσωπικής συνάντησης μεταξύ τους κατά την οποία κατέληξαν να φιλονικήσουν, όπως στην παρακάτω αφήγηση του ιστορικού του αποκρυφισμού Τζέημς Γουέμπ (James Webb):
Ο Κρόουλυ κατέφθασε για ολόκληρο το σαββατοκύριακο και πέρασε όπως οποιοσδήποτε άλλος επισκέπτης στο Πριερέ. Του έδειξαν τους χώρους και τις υπό εξέλιξη δραστηριότητες, άκουσε τη μουσική του Γκουρτζίεφ και τις αμφίσημες συζητήσεις του. Εκτός από κάποια επιφυλακτικότητα, ο Γκουρτζίεφ του συμπεριφέρθηκε όπως οποιονδήποτε άλλο φιλοξενούμενο μέχρι το βράδυ της αναχώρησης του. Μετά το βραδυνό της Κυριακής, ο Γκουρτζίεφ βγήκε πρώτος από την τραπεζαρία μαζί με τον Κρόουλυ, ακολουθούμενος από τους μαθητές του, οι οποίοι ήταν επισης παρόντες στο γεύμα. Ο Κρόουλυ προχώρησε προς την πόρτα και ετοιμάστηκε να χαιρετήσει τον Γκουρτζίεφ, ο οποίος εκείνη τη στιγμή είχε ήδη ανεβεί κάποια από τα σκαλοπάτια που οδηγούσαν στο δεύτερο όροφο. “Κύριε, φεύγεις;” ρώτησε ο Γκουρτζίεφ. Ο Κρόουλυ απάντησε καταφατικά. “Ήσουν καλεσμένος;” - γεγονός που δεν μπορούσε να αρνηθεί ο επισκέπτης. “Τώρα φεύγεις, δεν είσαι πια καλεσμένος;” Ο Κρόουλυ – που αναμφίβολα αναρωτιόταν αν ο οικοδεσπότης του είχε χάσει την επαφή με την πραγματικότητα και περιπλανιόταν σε έναν εννοιολογικό αγριότοπο – δεν τον συνερίστηκε και του απάντησε πως ήταν καθ' οδόν προς το Παρίσι. Αλλά ο Γκουρτζίεφ, έχοντας ξεκαθαρίσει πως δεν παραβίαζε τους κανόνες της φιλοξενίας, μεταμορφώθηκε στιγμιαία σε προσωποποίηση της εύλογης οργής. “Ρυπαρέ”, φώναξε με μανία, “βρόμικε μέσα! Μην ξαναπατήσεις το πόδι σου στο σπίτι μου!” [...] Το Μέγα Κτήνος, με το πρόσωπο κάτασπρο και τρέμοντας, σύρθηκε πίσω στο Παρίσι με την ουρά στα σκέλια(2).
Ο Γουέμπ περιέγραψε τη στάση του Γκουρτζίεφ – και τις υποτιθέμενες εσώτερες σκέψεις του Κρόουλυ – με το αυταρχικό ύφος μυθιστοριογράφου. Αν αυτή η σκηνή όντως διαδραματίστηκε, τότε είναι αξιοσημείωτο που ο Κρόουλυ, ο οποίος έτρεφε εχθρότητα απέναντι σε τόσους αντίπαλους δασκάλους, δεν ένοιωθε έτσι για τον Γκουρτζίεφ.
__________________
1.Κρόουλυ,10 Φεβρουαρίου 1924, καταγραφή ημερολογίου, Ημερολόγιο 1924, δακτυλογραφημένο κείμενο, Αρχεία του Ο.Τ.Ο.
2.James Webb, The Harmonious Circle: Te Lives and Work of G. I. Gurdjieff, P. D. Ouspensky, and Their Followers, Boston: Shambhala, 1987, σελ. 315
LAWERENCE SUTIN
Do What Thou Wilt!
Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΛΙΣΤΕΡ ΚΡΟΟΥΛΥ
Βιογραφία
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΧΕΤΥΠΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου