Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στο λιμάνι της μικρής πόλης La Ciotat στη νότια Γαλλία, είδαμε σ’ ένα πανηγύρι, με την ευκαιρία μιας λεμβοδρομίας, στο κέντρο της πλατείας, ένα μπρούτζινο άγαλμα του Γάλλου Στρατιώτη, γύρω απ’ το οποίο στριμωγνόταν κόσμος πολύς.
Ζυγώσαμε κι ανακαλύψαμε πως το άγαλμα ήταν αληθινός άνθρωπος, μέσα στην καστανόχρωμη χλαίνη του, με κράνος στο κεφάλι και μια μπαγιονέτα στο χέρι, να στέκεται ακίνητος πάνω σε μαρμαρένιο βάθρο και να τον τσουρουφλίζει ο καυτερός ήλιος του Ιουνίου. Το πρόσωπο και τα χέρια του τα ’χε βάψει με μπρούτζινο χρώμα. Δεν κουνούσε κανένα του μούσκλο ούτε και τα ματόκλαδά του πετάριζαν, τα κρατούσε στητά.
Μπροστά στα πόδια του, που ήταν κι η βάση του αγάλματος απλωνόταν ένα κομμάτι χαρτόνι και πάνω του διάβαζε ο περαστικός:
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΓΑΛΜΑ (L’HOMME STATUE)
«Εγώ, ο Σαρλ-Λουί Φρανσάρ, στρατιώτης του ...στού Συντάγματος, απόχτησαν την ιδιαίτερα εξαιρετική ικανότητα, από μια καταστροφή στα οχυρά του Βερνταίν, να στέκω ακίνητος και να παρασταίνω, όσην ώρα θέλω, το άγαλμα. Αυτή μου η ικανότητα εξετάστηκε από πολλούς καθηγητές και χαρακτηρίστηκε σαν ανεξήγητη αρρώστια. Δώστε, σας παρακαλώ, σ’ έναν άνεργο πατέρα, μια μικρή βοήθεια».
Ρίξαμε τον οβολό μας στο δισάκι που έστεκε κοντά στην παράκληση και προχωρήσαμε ελεεινολογώντας με το κεφάλι.
Εδώ λοιπόν βρίσκεται οπλισμένος μέχρι τα δόντια ο από χιλιάδες χρόνια ακατάβλητος στρατιώτης, αυτός που με τη βοήθειά του φτιάξανε ιστορία, που επραγματοποίησε όλα εκείνα τα μεγάλα επιτεύγματα του Αλέξανδρου, του Καίσαρα, του Ναπολέοντα, για τα οποία εμείς διαβάσαμε στα σχολικά μας βιβλία. Αυτός είναι. Δεν πεταρίζουν τα βλέφαρά του. Αυτός είναι ο τοξότης του Κύρου, ο ηνίοχος του δρεπανηφόρου άρματος του Καμβύση, που τελικά δεν μπόρεσε να τον σκεπάσει η άμμος της ερήμου, ο λεγεωνάριος του Καίσαρα, ο κονταροφόρος του Τσέγκις Χαν, ο Ελβετός του Λουδοβίκου 16ου και του
Ναπολέοντα ο γρεναδιέρος. Και κατέχει και την όχι και τόσο ασυνήθιστη ικανότητα να μην αφήνει τον εαυτό του να νιώθει, όταν δοκιμάζονται πάνω του τα κάθε λογής όργανα καταστροφής.
Σαν την πέτρα, αναίσθητα – λέει - αναμένει την καταδίκη του όταν τον στέλνουν στο θάνατο. Τρυπημένος πέρα ως πέρα απ’ τα δόρατα διάφορων εποχών, πέτρινα, μπρούτζινα, σιδερένια, πλακωμένος από οχήματα, απ’ του Αρταξέρξη ίσαμε και του στρατηγού Λούντερντορφ, τσαλαπατημένος απ’ τους ελέφαντες του Αννίβα και το ιππικό του Αττίλα, κομματιασμένος απ’ τα βλήματα όλο και πιο τελειοποιημένων φονικών όπλων, αλλά κι απ’ τους εναέριους ογκόλιθους ενός καταπέλτη, καταξεσκισμένος από χειροβομβίδες μεγάλες και μικρές, σαν τα’ αυγά της περιστέρας ή της μέλισσας, στέκεται όρθιος, ακατάβλητος, πάντα φτου και ’ξαρχής, να τον προστάζουν στις πολυποίκιλες γλώσσες, όμως πάντα, δίχως να ξέρει το γιατί και για ποιον σκοπό. Τις χώρες που εδάμαζε δεν τις κέρδιζε για τον εαυτό του, όπως ο χτίστης δεν κάθεται στο σπίτι που έχτισε. Ωστόσο η χώρα που αυτός υπερασπιζόταν κάπως του ανήκε. Πάνωθέ του η θανατερή βροχή απ’ τα αεροπλάνα κι η κοχλάζουσα πίσσα απ’ τα τείχη της πόλης και κάτω χαρακώματα και λάκκοι, γύρω του η πανούκλα και το θειάφι, σάρκινη φαρέτρα για ακόντια και βέλη, στόχος, πολτός για τανκς, βραστήρας αερίων. Μπροστά του ο εχθρός, πίσωθέ του ο στρατηγός!
Αμέτρητα τα χέρια που του πλέκαν τις φανέλες, πού σφυρηλατούσαν το σιδερένιο θώρακα και φκιάχνανε τις αρβύλες! Ανεξάντλητες κι οι τσέπες που γιόμιζαν απ’ αυτόν! Ατέλειωτος ο αλαλαγμός, σ’ όλες τις γλώσσες του Κόσμου που τον ξεσήκωνε! Αυτόν, που είναι οπλισμένος με την απαίσια κλήρα να υπομένει, μουλιασμένος απ’ την αγιάτρευτην αρρώστια της απάθειας. Τι κατάπτωση να ’ναι τούτη – σκεφτήκαμε - που αυτός να φτάνει στο σημείο να ευγνωμονεί, κι αυτή την τρομερή, τερατώδικη και τόσο μεταδοτικήν αρρώστια;
Κι αναρωτιόμασταν: Δεν θα γίνει πότες βολετό να μπορέσει να γιατρευτεί από τούτη την αρρώστια του;
Bertolt Brecht
ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΛΟΥΙΖΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΡΟΝΤΖΗ 2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου