Η έννοια της ανθρωπότητας - Claude Levi Strauss

Ξέρουμε πράγματι ότι η έννοια της ανθρωπότητας που περιλαμβάνει, χωρίς διάκριση φυλής ή πολιτισμού, όλες τις μορφές του ανθρωπίνου είδους, εμφανίσθηκε πολύ αργά και είχε περιορισμένη διάδοση. Ακόμη κι εκεί που φαίνεται να έχει φθάσει στο ψηλότερο σημείο της ανάπτυξής της, δεν είνια διόλου σίγουρο – όπως αποδεικνύει η σύγχρονη ιστορία – πως έχει ριζώσει και είναι προφυλαγμένη από τα διφορούμενα και τις επαναστροφές. Όμως για μεγάλα τμήματα του ανθρωπίνου είδους και για μια περίοδο δεκάδων χιλιετιών, η έννοια αυτή φαίνεται να είναι εντελώς ανύπαρκτη. Η ανθρωπότητα σταματά στα όρια της φυλής, της γλωσσικής ομάδας ή καμιά φορά και του χωριού. Σε τέτοιο μάλιστα σημείο προχωρεί η τάση αυτή, ώστε πολλοί από τους πληθυσμούς που ονομάζουμε πρωτόγονους αυτοπροσδιορίζονται μ’ ένα όνομα που σημαίνει τους «ανθρώπους» (ή καμιά φορά – να πούμε με περισσότερη διακριτικότητα; – τους «καλούς», τους «εξαιρετικούς», τους «πλήρεις»), υπονοώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ότι οι άλλες φυλές, ομάδες ή χωριά δεν μετέχουν σ’ αυτές τις ανθρώπινες ιδιότητες (ή ακόμη και στην ανθρώπινη φύση), αλλά αποτελούνται το πολύ πολύ από «κακούς», «πιθήκους της γης» ή «αυγά ψείρες»... Με το να εξοβελίζουμε από την ανθρωπότητα εκείνους που φαίνονται οι πιο «άγριοι» ή οι πιο «βάρβαροι» εκπρόσωποί της, δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το να δανειζόμαστε απ’ αυτούς έναν από τους τυπικούς τους τρόπους σκέψης. Βάρβαρος είναι πρώτα απ’ όλα όποιος πιστεύει στη βαρβαρότητα.

(Απόσπασμα από το Φυλή και Ιστορία. Περιλαμβάνεται στον πρόλογο του βιβλίου Άγρια Σκέψη)

Claude Levi Strauss

Άγρια Σκέψη

Μετάφραση Εύα Καλπουρτζή

Προλεγόμενα Άλκη Κυριακίδου – Νέστορος

Εκδόσεις Παπαζήση 1977