ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ – OSWALD WIRTH

Ακολουθώντας το παράδειγμα των ζώων, ο άνθρωπος θα μπορούσε να αρκεσθεί, να δέχεται την ζωή έτσι όπως του παρουσιάζεται: Να ενδιαφέρεται πως θα περάσει καλύτερα με μια ευχάριστη ανεμελιά, δεν θα ήταν κάτι το ευφυέστερο από το να βασανίζει το πνεύμα του, ώστε να διεισδύσει σε αδιευκρίνιστα μυστήρια; Το ερώτημα βέβαια δεν τίθεται στην ανθρώπινη μάζα, η οποία δεν επιζητεί παρά να μπορεί να ζει, επιδιώκοντας πρακτικές υλιστικές ικανοποιήσεις χωρίς να προβληματίζεται από περιττές σκοτούρες. Υπάρχουν όμως άνθρωποι, που το μυστήριο τους βασανίζει. Το αίνιγμα των πραγμάτων τους κεντρίζει. Θέλουν να καταλάβουν, και το μυαλό τους δουλεύει όντας ανυπόμονο, ώστε να μπορέσει να εξηγήσει την ύπαρξη του κόσμου και των όντων που τον κατοικούν.

Όμοιοι με τα παιδιά, που βομβαρδίζουν τους γονείς τους συχνά με ενοχλητικές ερωτήσεις, αυτοί οι περίεργοι ανακρίνουν ανήσυχοι την Φύση, με σκοπό να της αποσπάσουν τα μυστικά της. Αγωνίζονται διαλογιζόμενοι και διαμορφώνουν ιδέες που προορίζονται να δώσουν κάποια ορθολογική ερμηνεία, σε αυτά που μπόρεσαν να παρατηρήσουν. Έτσι, δημιουργούνται τα φιλοσοφικά και θρησκευτικά συστήματα, τα οποία διατυπώνονται σε δόγματα που δίδονται ως απόλυτα, προσπαθώντας να ικανοποιήσουν την ανάγκη για γνώση που είναι έμφυτη στον άνθρωπο.

Όλα αυτά τα συστήματα, αν και διαδίδονται καλοπροαίρετα, δεν παύουν να μην φέρουν λάθη γιατί όλα προέρχονται από βεβιασμένες (πρόωρες) πεποιθήσεις. Για να τα διατυπώσει κανείς, θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του κάτοχο μιας αληθείας, η οποία, όμως, στην πραγματικότητα δεν αφήνεται ποτέ να συλληφθεί. Το μυστήριο εμμένει, σε πείσμα όλων των ολοκληρωμένων προσπαθειών που γίνονται για να το διαπεράσουν. Καθώς προοδεύουμε για να αποκτήσουμε την ικανότητα της διακρίσεως, το βασίλειο του μυστηρίου διευρύνεται και επεκτείνεται.

Το να αυταπατάται κανείς για την αλήθεια και να αποφαίνεται γι' αυτήν δογματικά, πεπεισμένος ότι είναι γνώστης αυτής και σίγουρος ότι προοδεύει, είναι μια χαρακτηριστική αναποδιά των περιορισμένων πνευμάτων. Ο πραγματικός Σοφός, ο Στοχαστής ή ο Μύστης, παραμένει πάντοτε πολύ ταπεινός ενώπιον μιας αληθείας την οποία θεωρεί ανώτερη της δικής του αντιληπτικής ικανότητας. Αρνείται, επίσης, να γίνει ο εκπαιδευτής ανοήτων, των οποίων η δικαιολογημένη περιέργεια δεν θα μπορούσε να είναι εντελώς ικανοποιητική. Τους εγκαταλείπει στις χονδροειδείς φαντασιοπληξίες με τις οποίες προτιμούν να τρέφονται, γιατί του είναι εντελώς αδύνατον να έρθει στο επίπεδό τους, ώστε να τους εκπαιδεύσει μυώντας τους.

Αντίθετα, ο Μυημένος έχει καθήκον να σπεύδει σε βοήθεια όλων εκείνων οι οποίοι είναι επιδεκτικοί μυήσεως, δηλαδή στα ανεξάρτητα εκείνα πνεύματα που έχουν κουραστεί από την τυραννία ή την αυθαιρεσία των συστημάτων. Πραγματικά, αυτοί οι εκλεκτοί αξίζει να μάθουν το πως ερευνάται το Αληθές, κάτι που αποτελεί μια αδιάκοπη αναζήτηση αποκλείοντας κάθε ελπίδα τελικού θριάμβου μέσα στην τεμπελιά μιας ικανοποιημένης διάνοιας. Δεν θα μάθουμε ποτέ! Παρ' όλα αυτά θέλουμε να μάθουμε, αγωνιζόμαστε με μανία να μαντέψουμε το αιώνιο αίνιγμα, νιώθωντας πολύ καλά ότι αυτό είναι το πεπρωμένο μας, το οποίο είναι ταυτόχρονα, ό,τι πιο εξυψωμένο και ευγενές.

OSWALD WIRTH

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΤΕΚΤΟΝΟΣ ΕΤΑΙΡΟΥ

ΕΚΔΟΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ ΡΟΖΑΝΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ 1997