Η διαίρεση των τάξεων κατά τους Κινέζους (Κογκ - Τσε ή Κομφούκιος) – FABRE D' OLIVET

Ο Κινεζικός λαός, από αμνημονεύτων χρόνων, έχει διαιρεθή εις τέσσαρας μεγάλας κλάσεις, εν σχέσει με την θέσιν την οποίαν οι άνθρωποι κατέχουν εν τη κοινωνία, αναλόγως με το λειτούργημα το οποίον εκτελούν, ακριβώς σχεδόν όπως εις τας Ινδίας. Η διαίρεσις όμως αύτη, η οποία με την πάροδον του χρόνου κατέστη περισσότερον πολιτική, εθεωρήθη διαφοροτρόπως υπό των φιλοσόφων. Ο άνθρωπος κατ' αυτούς, αποτελεί μίαν των τριών παραγωγικών Δυνάμεων αι οποίαι συνιστούν την ενδιάμεσον Τριάδα του Σύμπαντος διότι θεωρούν το Σύμπαν ήτοι το Παν, ως έκφρασιν μιας τριπλής Τριάδος, περιβαλλομένης, και κυριαρχουμένης υπό της πρωταρχικής Μονάδος: τούτο αποτελεί δι' αυτούς μίαν δεκάδα, αντί της τετράδος. Η τρίτη αύτη δύναμις, καλουμένη Τζιν ή Γιεν (JIN) δηλαδή ανθρώπινον γένος, υποδιαιρείται εις τρεις κυρίας κλάσεις αι οποίαι, μέσω των ενδιαμέσων κλάσεων τας οποίας ο Κογκ-Τσε δέχεται, παράγουν τας πέντε τάξεις, περί ων ο σοφός αυτός ποιείται μνείαν.

«Η πρώτη τάξις, λέγιε, η πλέον πολυάριθμος, η πληθύς αυτή των ανθρώπων οι οποίοι ενεργούν υπό την επίδρασιν ενός μιμητικού ΕΝΣΤΙΚΤΟΥ και εκτελούν σήμερον ό,τι έπραξαν χθες, δια να επαναλάβουν άριον ό,τι έπραξαν σήμερον και οι οποίοι μακράν από του να δύνανται να διακρίνουν εις το απώτερον μέλλον τα σταθερά και αληθή προσόντα, τα ανωτέρας τάξεως συμφέροντα, επιδίδονται εις την απόκτησιν ενός μικρού και χαμηλού συμφέροντος και επιδεικνύουν αρκετήν επιδεξιότητα εις το να το αποκτήσουν. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν αντίληψιν (ENTENDEMENT) όπως όλοι οι άνθρωποι, αλλ' η αντίληψις αύτη δεν προχωρεί πέραν των αισθήσεων. Ούτε ακούουν, ούτε βλέπουν ποτέ τίποτε πέραν εκείνου που τους πληροφορούν τα ώτα και οι οφθαλμοί του σώματός των. Αυτό είναι το πλήθος.

»Η δευτέρα τάξις αποτελείται, κατά τον ίδιον σοφόν, από ανθρώπους μορφωμένους εις τας επιστήμας και τα γράμματα και τας ελευθερίους τέχνας. Οι άνθρωποι ούτοι καθορίζουν ένα σκοπόν και γνωρίζουν τα διάφορα μέσα τα οποία πρέπει να χρησιμοποιήσουν δια να φθάσουν εις το τέρμα. Δεν έχουν εισαχθή εις την ουσίαν των όντων, αλλά την γνωρίζουν επαρκώς δια να δύνανται ελευθέρως να ομιλούν περί αυτών και να δίδουν μαθήματα εις τους άλλους. Είτε ομιλούν, είτε δρουν δύνανται να παρέξουν λογικά επιχειρήματα περί των λεγομένων καιτων πραττομένων, να συγκρίνουν τα αντικείμενα προς άλληλα και να συναγάγουν συμπεράσματα περί του χρησίμου ή του επιβλαβούς αυτών: είναι οι καλλιτέχναι, οι εγγράμματοι, όλοι όσοι ασχολούνται με ζητήματα εις τα οποία παρεμβαίνει ο συλλογισμός και η λογική. Η τάξις αύτη δύναται να επιδράση επί των ηθών και ακόμη επί της διακυβερνήσεως του Κράτους.

»Η τρίτη ταξις, συνεχίζει ο Κογκ – Τσε, περιλαμβάνει εκείνους οι οποίοι εις τας πράξεις των, εις τους λόγους των και εν γένει εις όλην των την συμπεριφοράν, ουδέποτε αποκλείνουν από ό,τι προδιαγράφεται υπό του ΟΡΘΟΥ ΛΟΓΟΥ (DROITE RAISON). Κάμνουν το καλόν χωρίς ν' αποβλέπουν εις τίποτε, απλώς και μόνον διότι το κρίνουν ως καλόν. Ο χαρακτήρ και η στάσις των ουδέποτε μεταβάλλονται και εμφανίζονται πάντοτε οι αυτοί τόσον απέναντι της αντιξοότητος, όσον και της τύχης. Οι άνθρωποι αυτοί ομιλούν μόνον όταν πρέπει να ομιλήσουν και σιωπούν όταν πρέπει να σιγήσουν. Δεν αρκούν εις το να αντλούν τας γνώσεις των από τας συνήθεις πηγάς, αλλ' ανατρέχουν εις τας πρωταρχικάς πηγάς. Αυτοί είναι οι Φιλόσοφοι.

»Εκείνοι περαιτέρω, οι οποίοι δεν απομακρύνονται από του σταθερού και αμεταβλήτου κανόνος τον οποίον εχάραξαν εις τον βίον των, οι οποίοι εκπληρούν με απόλυτον ακρίβειαν και σταθερότητα, και αυτάς τας υστάτας υποχρεώσεις των, που καταπολεμούν τα πάθη των, ελέγχουν συνεχώς τους εαυτούς των και εμποδίζουν τα ελαττώματά των να αναπτυχθούν. Εκείνοι τέλος, οι οποίοι ουδένα λόγον προφέρουν που να μην είναι μεμετρημένος και να μη αποτελή διδαχήν και οι οποίοι δεν διστάζουν ούτε να εργασθούν, ούτε να κοπιάσουν δια την ανάπτυξιν της αρετής εις τους εαυτούς των και επί των άλλων, αυτοί αποτελούν την τετάρτην τάξιν, που είναι εκείνη των εναρέτων ανθρώπων.

»Η πέμπτη τέλος τάξις, προσθέτει ο Κογκ – Τσε, η ανωτέρα και υπεροχωτέρα πασών, περιλαμβάνει τους ασυνήθεις ανθρώπους οι οποίοι συνδυάζουν εις το άτομόν των τα προτερήματα της καρδίας και του πνεύματος, τελειοποιούντες δι' επιτυχούς εθισμού την ροπήν εις το να εκπληρούν εκουσίως και με χαράν εκείνο που η Φύσις και η ηθική επιβάλλουν εκ συμφώνου επί των λογικών και κοινωνικώς ζώντων όντων. Αδέκαστοι επί του τρόπου τούτου ζωής, κατ' απομίμησιν του ηλίου και της σελήνης, του ουρανού και της γης, ουδέποτε διακόπτουν την ευεργετικήν των επίδρασιν. Δρουν βάσει της νοήσεως και όπως τα πνεύματα βλέπουν χωρίς να τους βλέπουν. Η τάξις αύτη, λίαν ολιγάριθμος, δύναται ν' αποκληθή η τάξις των Τελείων και των Αγίων» (Βίος του Κομφούκιου, σ. 237. κ. εφ.).

Αντέγραψα επί λέξει ό,τι ανωτέρω παρέθεσα. Εάν ο αναγνώστης απέδωσε την αρμόζουσαν προσοχήν εις το χωρίον τούτο, θα ανεγνώρισε την Πυθαγόρειον διδασκαλίαν όπως την εξέθεσα και θα ανεγνώρισε την σημαντικήν διάκρισιν μεταξύ ενστίκτου, λογικής και νοήσεως. Θα διεπίστωσεν ακόμη ότι το δόγμα των μυστηρίων επί της ψυχικής ανομοιότητος των ανθρώπων και ευκόλως θα ανεγνώρισεν ότι εις τον ορθόν λόγον που αποτελεί την τρίτην τάξιν κατά τον Κινέζον Θεόσοφον, τον καθαρόν λόγον όστις οδήγησε τον Γερμανόν φιλόσοφον εις την ίδρυσιν του κριτικισμού. Ο ορθός αυτός λόγος, έστω και αν πλησιάζη πολύ τας ανθρωπίνους αρετάς, απέχει ακόμη πολύ από την Σοφίαν ήτις μόνη οδηγεί προς την Αλήθειαν. Θα ήτο εν τούτοις και τούτο δυνατόν, διότι τίποτε δεν ανθίσταται εις την ανθρωπίνην θέλησιν, όπως εκτενώς και επιμόνως εξέθεσα τούτο εις την 12ην εξέτασιν. Θα έπρεπε όμως προς τούτο να αποκτηθούν αι θείαι αρεταί, καθ' ον δε τρόπον ανυψώθημεν εκ του ενστίκτου εις την αντίληψιν (ENTENDEMENT) δια της καθάρσεως, αντιστοίχως να διέλθωμεν εκ της αντιλήψεως εις την νόησιν διατης τελειώσεως. Ο Λύσις παρέχει τα προς τούτο μέσα: τούτο τελείται δια της αυτογνωσίας ήτις υπόσχεται να οδηγήση τον άνθρωπον εις τον ποθητόν σκοπόν. Βεβαιώνει τούτο χρσιμοποιών αυτό τούτο το όνομα του Πυθαγόρου.

FABRE D' OLIVET

ΕΞΕΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΧΡΥΣΩΝ ΕΠΩΝ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΣΦΙΓΓΟΣ 068

ΠΕΤΡΟΣ ΓΡΑΒΙΓΓΕΡ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΜΕΛΗ 2005