Για την Φαντασία – Edgar Allan Poe

Η καθαρή φαντασία επιλέγει από την Ομορφιά ή την Ασκήμια μονάχα εκείνα τα πράγματα που μπορούν να συνδυασθούν και ίσαμε σήμερα δεν είχαν συνδυασθεί. Η ένωση, κατά κανόνα, μετέχει, ως προς το χαρακτήρα, στην ομορφιά ή το υψηλό, ανάλογα με την ομορφιά ή το υψηλό που χαρακτηρίζουν τα πράγματα που συνδυάστηκαν – τα οποία υφίστανται ακόμη ως μεμονωμένα – δηλαδή, ως προγενέστεροι συνδυασμοί. Όμως, όπως κατ' αναλογία συμβαίνει συχνά στη φυσικοχημεία, όχι σπάνια συμβαίνει και σ' αυτή τη χημεία της διάνοιας, από την ανάμειξη των δύο στοιχείων να προκύπτει κάτι που δεν έχει καμία από τις ιδιότητες του ενός εξ αυτών ή ακόμη κάτι από τις ιδιότητες και των δύο... Έτσι, το φάσμα της Φαντασίας είναι απεριόριστο. Τα υλικά της εκτείνονται παντού στο σύμπαν. Ακόμη και από την ασκήμια συνθέτει εκείνη την Ομορφιά που αποτελεί ταυτόχρονα το μοναδικό αντικείμενο και το αναπόφευκτο κριτήριο της Φαντασίας. Όμως, γενικά, ο πλούτος ή η δύναμη των υλικών που συνδυάζονται, η ικανότητα να ανακαλύψει κανείς νεά πράγματα άξια για συνδυασμό, και ειδικά τον απόλυτο «χημικό συνδυασμό» της πλήρους μάζας – αποτελούν τα καθέκαστα που πρέπει να προσέξουμε κατά την αποτίμηση της Φαντασίας. Είναι αυτή ακριβώς η εντελής αρμονία ενός έργου της φαντασίας που τόσο συχνά έχει ως αποτέλεσμα να υποτιμηθεί από τον επιπόλαιο, με τον χαρακτήρα του προφανούς που επιθέτει. Συχνά αναρωτιόμαστε γιατί συμβαίνει να μην έχει φανταστεί κανείς πριν τους συνδυασμούς αυτούς.

Edgar Allan Poe

Πόε

Τόμος Α'

Επιμέλεια Στέφανος Μπεκατώρος

Εκδόσεις Πλέθρον 1991