Μόνο μερικοί μπορούν να αναπτυχθούν – Peter Uspensky

...Αν επιστρέψουμε τώρα στην ιδέα ότι ελάχιστοι άνθρωποι μόνο μπορούν να αναπτυχθούν και να βρουν κρυμμένες δυνατότητες μέσα τους, γεννιέται φυσικά το ερώτημα: Τι καθορίζει τη διαφορά; Γιατί σε μερικούς δίνεται η ευκαιρία και σε άλλους όχι; Είναι αλήθεια ότι μερικοί άνθρωποι από την αρχή κιόλας δεν έχουν καμία πιθανότητα. Γεννιούνται σε τέτοιες συνθήκες ώστε δεν μπορούν τίποτε να μάθουν ή είναι οι ίδιοι διανοητικά καθυστερημένοι κατά κάποιο τρόπο. Έτσι αποκλείουμε τους διανοητικά καθυστερημένους, γιατί δεν μπορούμε να πούμε τίποτε γι' αυτούς. Μας αφορούν οι άνθρωποι που βρίσκονται σε ομαλές συνθήκες και πρέπει και οι ίδιοι να είναι ομαλοί, με τις συνηθισμένες δυνατότητες για μάθηση, κατανόηση και τα λοιπά. Από τους ανθρώπους λοιπόν αυτούς, ελάχιστοι θα είναι σε θέση να κάνουν έστω και το πρώτο βήμα στο δρόμο για την ανάπτυξη. Πως και γιατί συμβαίνει αυτό;

Όλοι οι άνθρωποι στις συνηθισμένες συνθήκες της ζωής βρίσκονται κάτω από δύο είδη επιδράσεων. Υπάρχουν πρώτα οι επιδράσεις που δημιουργούνται στη ζωή, η επιθυμία για πλούτη, για φήμη και τα παρόμοια, που τις ονομάζουμε επιδράσεις Α. Δεύτερον υπάρχουν άλλες επιδράσεις που έρχονται έξω από τη ζωή, που εργάζονται στις ίδιες συνθήκες μολονότι είναι διαφορετικές και τις ονομάζουμε αυτές επιδράσεις Β. Φτάνουν στον άνθρωπο με τη μορφή της θρησκείας, της λογοτεχνίας ή της φιλοσοφίας. Οι επιδράσεις αυτές του δεύτερου είδους είναι συνειδητές στην προέλευσή τους. Οι επιδράσεις Α είναι μηχανικές από την αρχή. Μπορεί ο άνθρωπος να συναντήσει αυτές τις επιδράσεις Β ή μπορεί να τις προσπεράσει χωρίς να τις προσέξει ή μπορεί να τις ακούσει και να νομίσει πως τις καταλαβαίνει, να χρησιμοποιεί τα λόγια και ταυτόχρονα να μην έχει καμία απολύτως πραγματική κατανόηση. Στην πραγματικότητα, την παραπέρα ανάπτυξη του ανθρώπου την καθορίζουν οι δύο αυτές επιδράσεις. Αν ο άνθρωπος συσσωρεύσει επιδράσεις Β, τα αποτελέσματα των επιδράσεων αυτών κρυσταλλώνονται μέσα του (χρησιμοποιώ τη λέξη κρυστάλλωση με τη συνηθισμένη έννοια) και σχηματίζουν μέσα του κάποιο είδος κέντρου έλξης που το ονομάζουμε μαγνητικό κέντρο.

Η συμπαγής μάζα μνήμης των επιδράσεων αυτων έλκει τον άνθρωπο προς μια ορισμένη κατεύθυνση ή τον κάνει να στραφεί προς μια ορισμένη κατεύθυνση. Όταν σχηματιστεί μαγνητικό κέντρο στον άνθρωπο θα του είναι ευκολότερο να προσελκύσει περισσότερες επιδράσειςΒ και να μην αποσπάται από τις επιδράσεις Α. Στους συνηθισμένους ανθρώπους οι επιδράσεις Α μπορεί να φάνε τόσο πολύ από το χρόνο τους που να μη μένει τίποτε για άλλες επιδράσεις και δεν επηρεάζονται σχεδόν καθόλου από τις επιδράσεις Β. Αλλά αν το μαγνητικό αυτό κέντρο αναπτυχθεί στον άνθρωπο, τότε μετά από λίγο διάστημα συναντάει έναν άλλο άνθρωπο ή ομάδα ανθρώπων, από τους οποίους μπορεί να μάθει κάτι διαφορετικό, κάτι που δεν περιλαμβάνουν οι επιδράσεις Β και που το ονομάζουμε επίδραση Γ. Η επίδραση αυτή είναι συνειδητή στην προέλευση και στη δράση της και δεν μπορεί να μεταβιβαστεί παρά μόνο με άμεση καθοδήγηση. Οι επιδράσεις Β μπορεί να έρχονται μέσα από βιβλία, έργα τέχνης και τα παρόμοια, αλλά η επίδραση Γ δεν μπορεί να έρθει παρά μόνο με άμεση επαφή. Αν συναντηθεί ένας άνθρωπος, στον οποίο έχει αναπτυχθεί μαγνητικό κέντρο, με έναν άνθρωπο ή με μια ομάδα ανθρώπων μέσω των οποίων έρχεται σε επαφή με την επίδραση Γ, αυτό σημαίνει πως έκανε το πρώτο βήμα. Υπάρχει τότε η δυνατότητα ανάπτυξης γι' αυτόν.

Ερ. Τι σημαίνει το πρώτο βήμα;

Απ. Συνδέεται με την ιδέα της «ατραπού» ή του «δρόμου». Αυτό που έχει σημασία να καταλάβουμε είναι ότι ο δρόμος δεν αρχίζει από το συνηθισμένο επίπεδο της ζωής. Αρχίζει από ανώτερο επίπεδο. Τη στιγμή που θα συναντηθεί κανείς με την επίδραση Γ είναι το πρώτο βήμα. Από τη στιγμή αυτή αρχίζει μια σκάλα με ορισμένα σκαλοπάτια που πρέπει να ανεβεί κανείς πριν φτάσει στο δρόμο. Ο δρόμος δεν αρχίζει από κάτω, αλλά μόνο αφού ανεβεί κανείς στο τελευταίο σκαλί.

Ερ. Τι ονομάζετε ομαλό άνθρωπο;

Απ. Μπορεί να φανεί παράδοξο, αλλά δεν έχουμε άλλο ορισμό – εννοούμε τον άνθρωπο που μπορεί να αναπτυχθεί.

Ερ. Υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στις επιδράσεις Β και στις επιδράσεις Α; Όταν έρχονται οι επιδράσεις Β στον άνθρωπο επηρεάζουν τις επιδράσεις Α και τις μετασχηματίζουν;

Απ. Μπορεί να τις επηρεάσουν, ωστόσο όμως το ένα αποκλείει αναγκαστικά το άλλο. Ο άνθρωπος ζει στη γη κάτω από τις δύο αυτές διαφορετικές επιδράσεις. Μπορεί να διαλέξει μόνο τη μία ή μπορεί να τις έχει και τις δύο. Ότνα μιλάμε για επιδράσεις Α και Β, αρχίζουμε να μιλάμε για γεγονότα. Αν αντικαταστήσουμε την έκφραση αυτή με το ένα ή με το άλλο συγκεκριμένο γεγονός, θα δούμε σε ποια σχέση βρίσκονται. Είναι απλούστατο.

Στο σημείο αυτό γεννιέται φυσικά το ερώτημα: Γιατί είναι τόσο δύσκολο για τον άνθρωπο να αρχίσει να αλλάζει τον εαυτό του, να φτάσει στη δυνατότητα της ανάπτυξης; Διότι, βλέπετε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τον άνθρωπο τον δημιουργεί η φύση με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο. Τον αναπτύσσει μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Μετά το σημείο αυτό πρέπει να αναπτύσσεται μόνος του. Αργότερα θα μάθουμε με κάθε λεπτομέρεια μέχρι ποιο σημείο αναπτύσσεται ο άνθρωπος και πως πρέπει να αρχίζει η παραπέρα ανάπτυξή του, και θα δούμε γιατί από την άποψη αυτή δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί ποτέ μόνος του και γιατί δεν μπορεί να τον αναπτύξει η φύση. Ως τότε όμως είναι ανάγκη να καταλάβουμε ορισμένους γενικούς όρους.

PETER USPENSKY

Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 1988