Δουλειά χωρίς ελπίδα - Samuel Taylor Coleridge

 

Όλα δουλεύουν στην πλάση. Για δες: τα μελίσσια βουίζουν,
απ’ τις φωλιές τους οι σάλιαγκοι βγήκαν· στρουθιά φτερουγίζουν.
Και να που κι ο γέρος χειμώνας κι αυτός στο γαλάζιο του απείρου
έχει στα μάτια του, κάτι σαν φως ανοιξιάτικου ονείρου.
Μόνος εγώ μέσα σ’ όλα με δίχως δουλειά τριγυρνάω,
κι ούτ’ αγαπώ, κι ούτε μέλι τρυγώ, κι ούτε πια τραγουδάω.

Κι όμως γνωρίζω κάτι άγνωστους όχτους που αμάραντ’ ανθίζουν,
ξέρω κρυμμένες πηγές που το νέκταρ σε ρυάκια σκορπίζουν.
Για άλλους αμάραντ’, αλίμονο γι’ άλλους αν θέλετ’ ανθίστε·
όχι! για με μην ανθίστε. Μακριά μου ρυάκια κυλήστε·
μ’ έν’ αστεφάνωτο μέτωπο φεύγω, με χείλη φρυγμένα,
κι αν με ρωτάς ποιος με πνίγει καημός, άκου τούτο από μένα:
δίχως ελπίδα η δουλειά νέκταρ μέσα σε κόσκινο χύνει,
και δίχως κάποιο σκοπό η ελπίδα δε ζει μήτ’ εκείνη.

Μετάφραση Λάμπρος Πορφύρας

THE CONQUEROR WORM / ΤΟ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΣΚΟΥΛΙΚΙ – EDGAR ALLAN POE

Lo! 'tis a gala night

Within the lonesome latter years!

An angel throng, bewinged bedight

In veils, and drowned in tears,

Sit in a theatre, to see

A play of hopes and fears,

While the orchestra breathes fitfully

The music of the spheres.

Mimes, in the form of God on high,

Mutter and mumble low,

And hither and thither fly-

Mere puppets they, who come and go

At bidding of vast formless things

That shift the scenery to and fro,

Flapping from out their Condor wings

Invisible Woe!

That motley drama – oh, be sure,

It shall not be forgot!

With its Phantom chased for evermore,

By a crowd that seizw it not,

Through a circle that ever returneth in

To the self-same spot,

And much of Madness, and more of Sin,

And Horror the soul of the plot.

But see, amid the mimic rout

A crawling shape intrude!

A blood-red thing that writhes from out

The scenic solitude!

It writhes! - It writhes! - with mortal pangs

The mimes become its food,

And the angels sob at vermin fangs

In human gore imbued.

Out – out are the lights – out all!

And, over each quivering form,

The curtain, a funeral pall,

Comes down with the rush of a storm,

And the angels, all pallid and wan,

Uprising, unvelling, affirm

That the play is the tragedy “Man”

And its hero the Conqueror Worm.

- //-

Κοιτάξτε! Μια πανηγυρική παράσταση είναι,

σ' αυτά τα τελευταία έρημα χρόνια.

Ενα πλήθος αγγέλων φτερωτό, στολισμένο

με πέπλα, και στα δάκρυα βουτημένο,

κάθεται σ' ένα θέατρο για να δει

ένα δράμα από ελπίδες και φόβους καμωμένο,

ενώ η ορχήστρα στενάζει κάθε τόσο

τη μουσική των Κόσμων.

Μίμοι, στο σχήμα του Ύψιστου ντυμένοι,

σιγομιλάν και σιγομουρμουρίζουν,

και δώθε κείθε ξεπετάγονται,

νευρόσπαστα σωστά, που πηγαινώρχονται

στις διαταγές τεράστιων άμορφων στοιχείων,

που αλλάζουνε τα σκηνικά μπρος πίσω,

σαλεύοντας με όρνιου φτερά

την αόρατη ένα γύρω Δυστυχία.

Το ποικιλόμορφο αυτό δράμα, σίγουρα

δε θα βολέψει να λησμονηθεί,

μ' αυτό το Φάντασμα που αιώνια κυνηγιέται

απώνα πλήθος, όπου δε βολεί να το τσακώσει

μεσ' ένα κύκλο, όπου αιώνια στρέφοντας

ματαγυρνά στην ίδια θέση πάντα,

κι οπού περίσσα τρέλα και πιότερη Αμαρτία

και φρίκη της πλοκής του, είν' η ψυχή.

Μα ιδέστε, μεσ' στη χλαλοή των μίμων

μια χαμόσυρτη μορφή που εισβάλλει,

ένα πράμα αιματοκόκκινο, που νηματόστριφο

προβάλλει από τα ερημοσκότεινα βάθη της σκηνής.

Σα νήμα γυροστρέφει, γυροστρέφει,

και σ' αγωνία θνητών οι μίμοι γίνονται βορά του,

και κλαίνε λυγμικά τα σεραφείμ,

θωρώντας τις μασέλες του ερπετού,

από αίμα ανθρώπινο να ξεχειλάνε.

Κι έσβησαν, έσβησαν με μιας όλα τα φώτα,

κι εμπρός απ' όλες τις τρεμουλιαστές μορφές

η αυλαία νεκροσάβανο

πέφτει με τη μανία μιας καταιγίδας,

ενώ οι άγγελοι χλωμοί κι αποσβησμένοι

σκώνονται, ρίχτουνε τα πέπλα και βεβαιώνουνε

πως το έργο αυτό είν' η τραγωδία που λέγεται “Ανθρωπος”

κι ο ήρως του είναι το Κυρίαρχο Σκουλίκι.

EDGAR ALLAN POE 

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 831 – 1849

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΝΙΚΟΣ ΠΡΟΕΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

Επικούρειον - Γεώργιος Βιζυηνός

 

Σ’ αυτή την πρόσκαιρη ζωή μας διατί

να μη χαρεί το ζωντανό το σώμα;

Ως κι οι μωροί το λεν πως είμεθα θνητοί,

πως θα μας βάλουν μια φορά στο χώμα.

Μα ούτ’ οι δεσποτάδες μας οι κορδωτοί,

ούτε οι πλέον διαβασμέν’ ανθρώποι

γνωρίζουν τι θα γίνουμε κατόπι,

αυτού που θε να πάμε…

– Βάλτε να φάμε!

– Βάλτε να πιούμε!

Γιατί αυτό κανείς δεν το αμφισβητεί:

φαγεί και πιει αλλού δε θα τα βρούμε!

Ανέλπιστα γυρνά της Τύχης ο τροχός

κι ο χρόνος που περνά δε στρέφ’ οπίσω.

Της χθες ο Κροίσος είναι σήμερα φτωχός,

κι εγώ ο νέος αύριον θ’ ασπρίσω.

αυτά τα ξεύρουν όλοι πλέον, ευτυχώς

κι όμως πολλοί στερούνται και νηστεύουν!

Θα ελαφρύνουν τάχα για ν’ ανέβουν

αυτού που θε να πάμε;..

– Βάλτε να φάμε!

– Βάλτε να πιούμε!

Γιατί ως κι οι τρελοί το ξέρουν, δυστυχώς,

φαγεί και πιει αλλού δε θα τα βρούμε!

Κι όποιος μια κόρη, μιαν ωραίαν αγαπά,

ας της χαρεί τα πρώτα πρώτα κάλλη.

Λύ κι αρρώστιες θα της πάρουν τα λοιπά

και θα του μείνει μόν’ η παραζάλη.

Αυτό στ’ αυτί καλά, βεβαίως, δε χτυπά.

Μα, πλην αυτού, ξάφνου προβάλλ’ ο Χάρος

κι ειδοποιεί: “Αφέντη, μη προς βάρος,

κοπιάστενε να πάμε!..”

– Βάλτε να φάμε!

– Βάλτε να πιούμε!

Γιάτι φαγεί και πιει και κάλλη χαρωπά,

στου Χάρου το κελί δε θα τα βρούμε!

In Hardwood Groves / Στα δάση - Robert Frost

The same leaves over and over again!

They fall from giving shade above

To make one texture of faded brown

And fit the earth like a leather glove.

Before the leaves can mount again

To fill the trees with another shade,

They must go down past things coming up.

They must go down into the dark decayed.

They must be pierced by flowers and put

Beneath the feet of dancing flowers.

However it is in some other world

I know that this is way in ours.

***

Τα ίδια φύλλα πάλι και ξανά

πέφτουν απ’ όπου έδιναν σκιά

και φτιάχνουν ξέθωρο καφέ στρωσίδι

σαν από δέρμα γάντι

για τ’ αβρό χέρι της γης.

Πριν πάλι καβαλήσουν τα κλωνιά

και τη σκιά τους δροσερή να ξαναδώσουν,

πρέπει να πέσουν, για να σκεπάσουν

πράγματα άλλα που θ’ ανεβούν·

πρέπει να πέσουν·

ο μαρασμός τους κάποιου άλλου ανυψωμός.

Μέσα απ’ τη σάρκα τους

θα ξεφυτρώσουν τα λουλούδια·

πίστα θα γίνουν να στηθεί επάνω ο χορός τους.

Δάσος κι οι άνθρωποι

και όλα τούτα, αν και σ’ άλλο κόσμο,

τα ίδια ακριβώς και στον δικό τους.

Μετάφραση Κώστας Βαλεοντής

Τ᾿ ΑΣΤΕΡΑΚΙ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

 

Ἐντρυφῶ νὰ κοιτάζω ἀντικρύ μου τὸ μικρὸν μέλαθρον ―ὁποὺ αἱ δοκοὶ τῆς στέγης του, γυμναὶ φατνώματος, φαίνονται ὅλαι καπνισμέναι καὶ μελανωμέναι ἀπὸ τὴν λαμπὴν τῆς μικρᾶς ἑστίας εἰς τὴν γωνίαν, τῆς καιούσης τὸν χειμῶνα― ταπεινὸν ἀνώγειον, μὲ τὸν ἐξώστην τὸν σκεπαστόν, καὶ μὲ τὴν πετρίνην σκάλαν ἀπ᾿ ἔξω, ὅπου ὁ μαστρο-Κυριάκος κρημνίζεται τακτικὰ πᾶσαν Κυριακὴν τὸ βράδυ, ὅταν ἐπιστρέφῃ ἀργὰ εἰς τὴν κατοικίαν. Καθημερινὴ μέθη δι᾿ ἐμὲ εἶναι νὰ κάθωμαι τὸ δειλινόν, ἐπὶ ὥρας, ἕως τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου καὶ τὴν πρώτην ἀμφιλύκην, ἔξω ἀπὸ τὸ μικρὸν καπηλεῖον, εἰς τὴν ἐσχατιὰν τοῦ χωρίου, εἰς τὴν σκιὰν καὶ τὴν δρόσον τῶν δύο πελωρίων βαθυφύλλων μορεῶν, ὁπόθεν βλέπω ὅλους τοὺς διαβάτας χωρὶς νὰ κοιτάζω κανένα, ἢ νὰ προμνηστεύω τὴν καλησπέραν κανενός, καὶ θεωρῶ μόνον τὸ μικρὸν ἀνώγειον καλύβι, ὅπου βλέπω ὡς δύο σμαραγδίνας φλόγας νὰ λάμπουν, καὶ δύο σειρὰς μαργαριτῶν νὰ μειδιοῦν, καὶ δύο χρυσαυγεῖς πλοκάμους νὰ κυμαίνωνται, ὡς μετάφρενα περιστερᾶς, κατὰ τὸν Ψαλμῳδόν…

Ἔβλεπα τέως ὅλους αὐτοὺς τοὺς ὀνειρώδεις θησαυροὺς εἰς τὸν πενιχρὸν ἐξώστην, καὶ εἰς τὸ χάσμα τῶν σαθρῶν παραθυροφύλλων, καὶ στὴν πόρταν τοῦ κατωγιοῦ, ἐξαρθρωμένην, καὶ εἰς τὸ στενὸν τὸ διπλανόν, τὸ χωρίζον τὴν οἰκίαν ἀπὸ τῆς τοῦ Δήμου Μποροδήμου, ἴσης καὶ ὁμοίας κατὰ τὴν ὄψιν. Ἔμβαινεν, ἔβγαινεν, ἀνέβαινε, κατέβαινεν, ἡ μικρὴ Πούλια μὲ τοὺς πλοκάμους τοῦ ἀπέφθου χρυσοῦ· εἰσέδυεν εἰς τὸ κατώγι, διὰ νὰ ταΐσει τὰς ὄρνιθας, εἰσεχώρει εἰς τὸ στενόν, ὅπου εἶχεν ἀναμμένην φωτιάν, πρὸς τὴν δείλην θερινῆς ἡμέρας, διὰ νὰ μαγειρεύσῃ τὸ λιτὸν δεῖπνον διὰ τὸν πατέρα της, ὅστις θὰ ἤρχετο κατακουρασμένος τὸ βράδυ ἀπὸ τὸ μεροκάματον. Ἐμάλωνε τὴν μικρὰν ἀδελφήν της, παιδίσκην ὁμοίαν μὲ σεισουρίδα, τὴν Γαρουφαλιώ, ἥτις ἔτρεχε κ᾿ ἔκαμνε χιλίας τρέλας εἰς τὸ πρόθυρον κ᾿ εἰς ὅλην τὴν γειτονιάν, φοροῦσα κοκκίνην φανέλαν ἀμερικάνικην, τὴν ὁποίαν τῆς εἶχε στείλει ἀπὸ τὴν Ἀμερικὴν ὁ μονάκριβος ἀδελφός των, καὶ ἦτον ὅλη μορφασμὸς καὶ μειδίαμα. Τὰ δύο χείλη της δὲν ἔσμιγαν ποτέ, τόσον διαρκῶς ἐγέλα. Τρία ἦσαν ὅλα τ᾿ ἀδέρφια, ὁ Στράτος εἰς τὸν Νέον Κόσμον, εἰκοσαέτης ἤδη, εἶχε παρασυρθῆ ἀπὸ τὸ ἀκράτητον ρεῦμα τῆς μεταναστεύσεως, καὶ ἡ Πούλια, δεκαὲξ ἐτῶν, ἐφύλαγε τὸ νοικοκυριὸ στὸ σπίτι, καὶ ἡ Γαρουφαλιὰ δέκα ἐτῶν ἔκαμνε τρέλας καὶ ἀταξίας εἰς τὴν γειτονιάν. Ὁ μαστρο-Κυριάκος εἶχε χηρεύσει πρὸ ὀκταετίας ἤδη, καὶ κατώρθωσε νὰ μὴ ξαναϋπανδρευθῇ ― ἴσως διότι δὲν τὸν ἤθελαν.

Εἶχεν ἐμβῆ τὸ φθινόπωρον, ἦτο ἰσημερία ἤδη, κ᾿ ἐγὼ ἐνύχτωνα ἀκόμη νὰ κάθωμαι κάθε βράδυ ὑποκάτω εἰς τὴν μορέαν. Ἡ Πούλια κάθε δειλινὸν ἐμαγείρευε τὸ φαγὶ ἐντὸς τοῦ στενοῦ, ὑπὸ τὰ σμίγοντα γεῖσα τῶν δύο γειτονικῶν πενιχρῶν οἰκίσκων. Ἔσκυφτεν εἰς τὸ πῦρ, ἐφύσα μὲ τὸ στόμα της, ἐκοκκίνιζον ὡς ὑπὸ πυρετοῦ τὰ μάγουλά της, κ᾿ οἱ δύο πλόκαμοί της οἱ χρυσοῖ ἐκρέμαντο κυμαινόμενοι εἰς τὰ νῶτά της, ἕως τὴν ὀσφύν της τὴν λιγνήν. Ὅταν εἶχα ἀναχωρήσει πρὸ τεσσάρων ἐτῶν ἀπὸ τὸν τόπον ― τότε ἦτο μικρὴ ἀκόμη, κ᾿ ἐφόρει ὡσὰν φοῦστες, ἤτοι ξενικὰ φορέματα. Τότε ἦτο μία ἐντρύφησις, ἀδάπανος καὶ ἀτίμητος, νὰ τὴν συναντᾷ τις καὶ εἰς τὸν δρόμον, καὶ εἰς τὴν βρύσιν, καὶ παντοῦ, καὶ ὁ ἄπεφθος χρυσὸς ἦτον ἀκάλυπτος εἰς τὴν κοινὴν θέαν, καὶ αὐτὴ δὲν ὑπώπτευε τὴν ἀξίαν του, καὶ δὲν τὸν ἔκρυπτε. Τώρα ποὺ εἶχε μεγαλώσει, ἢ αὐτὴ τὸ ἠθέλησεν, ἢ μία θεία της, ἡ Κρυσταλλιώ, τὴν εἶχε συμβουλεύσει, κ᾿ ἐφόρεσεν ἡ κόρη ἐντόπια. Ἡ θεία της αὐτή, ἀδελφὴ τοῦ πατρός της, χήρα καὶ ἄκληρη τώρα, εἶχε πηδήσει, ὡς ἔλεγαν, πολλὰ εἰς τὰ νιᾶτά της, καὶ διὰ τοῦτο ἦτο πολὺ αὐστηρὰ ὡς πρὸς τὴν ἀνεψιάν της. Ὅθεν οἱ πλόκαμοι τοῦ χρυσοῦ δὲν ἐφαίνοντο τώρα ὅσον τὸ πάλαι, μισοκρυμμένοι ὑπὸ τὴν μανδήλαν.

Μίαν ἑσπέραν, παρ᾿ ἐλπίδα, δὲν ἐφάνη ἡ ξανθὴ Πούλια. Ἐκάθισα ὥρας ὑπὸ τὸ φύλλωμα τῆς μορέας· τίποτα. Ἡ πόρτα τοῦ σπιτιοῦ ἦτον ἀνοικτή, ὁμοίως καὶ τὸ παράθυρον. Ἡ φωτιὰ δὲν ἐκάπνιζεν ―ἴσως ἦτο σβεστή― κάτω εἰς τὸ στενόν. Ἴσως ἡ κόρη ἔπλεκεν ἢ ἐμβάλωνε, καθημένη κάτω εἰς τὸ πάτωμα ― ἐπειδὴ ἦτον τελεία οἰκοκυρά, ὁδηγουμένη καὶ ἀπὸ τὴν θείαν της, τὴν Κρυστάλλω. Ἐκρύβη ὁ ἥλιος εἰς τὴν Πευκόρραχην ἀντικρύ, στὸ βουνόν, ἐμούχρωσεν, ἐσουρούπωσεν, ἤρχισε νὰ σκοτεινιάζῃ. Τότε, διὰ τοῦ ἀνοικτοῦ παραθύρου εἶδα ἓν ἄστρον νὰ λάμπῃ εἰς τὸ ἐσωτερικὸν τῆς μικρᾶς οἰκίας. Ἦτο ἄστρον πραγματικόν, δὲν διέφερεν ἀπὸ τ᾿ ἄλλα ἄστρα, τὰ ὁποῖα ἀρτίως εἶχον ἀρχίσει νὰ διασπείρωνται ἀνὰ τὸ στερέωμα. Ἔλαμπεν ὑψηλὰ πρὸς τὴν ὀροφήν, ὑπὸ τὰς καπνισμένας δοκοὺς τοῦ μελάθρου. Τί ἦτον; Ἴσως τὸ κανδήλι τὸ καῖον ἐμπρὸς εἰς τὰ Εἰκονίσματα τῆς οἰκίας. Ἀλλὰ δὲν ἦτο κανδήλι, διότι τὸ ἄστρον ἐφαίνετο πολὺ ὑψηλὰ εἰς τὸν ὄροφον, κ᾿ ἐκτὸς τούτου ἦτο πρὸς τὸ δυτικὸν μέρος, ἐνῷ τὰ Εἰκονοστάσια, ὡς γνωστόν, τίθενται πρὸς τὸ ἀνατολικὸν μέρος, ἢ μικρὸν παρεκκλίνουν εἴτε πρὸς βορρᾶν εἴτε πρὸς νότον, πάσης Ἑλληνικῆς ὀρθοδόξου οἰκίας. Ἔπειτα, διὰ νὰ εἶναι κανδήλι κάποιος θὰ τὸ εἶχεν ἀνάψει πρὸ μικροῦ, καὶ βεβαίως θὰ ἔβλεπα εἰς τὴν σκιὰν τὸ εὔκαμπτον, ὡς βλαστὸν μυρσίνης, ἀνάστημα τῆς Πούλιας, ἴσως θὰ ἤκουα καὶ τὸν λυγμὸν τῆς τροχαλίας, τὸν μικρὸν λεῖον κρότον τὸν ὁποῖον κάμνει προστριβόμενον τὸ σχοινίον, δι᾿ οὗ ἀναβιβάζεται τὸ κανδήλι πρὸς τὰς ἱερὰς Εἰκόνας. ― Θὰ ὑπέθετε πᾶς πραγματιστὴς καὶ θετικὸς ἄνθρωπος ὅτι διά τινος ὀπῆς εἰς τὴν στέγην τοῦ μικροῦ μελάθρου ἔφεγγε μικρά τις γωνία οὐρανοῦ, τὴν ὥραν τῆς δύσεως πρὸ τῆς ἀμφιλύκης, κ᾿ ἐσχηματίζετο τὸ ἀστεράκι ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον ἐφαίνετο κρεμάμενον εἰς τὸν ὄροφον τῆς οἰκίας. Διότι ὁ μαστρο-Κυριάκος ἔφτιανε ἢ ἐξανάσυρνε* τὰ σπίτια τῶν ἄλλων, καὶ ἴσως δὲν ηὐκαίρει νὰ ἐπισκευάσῃ τὸ ἰδικόν του. Πλὴν δὲν μοῦ ἤρεσκεν ἐμὲ νὰ ἐκφράσω τοιαύτην ὑποψίαν, ἢ νὰ διατυπώσω τοιοῦτον συμπέρασμα.

* * *

Τέλος, μίαν ἑσπέραν Κυριακῆς, ἐπειδὴ ἦτο ψῦχος, κ᾿ ἐνύκτωσεν ἤδη, εἰσῆλθα εἰς τὸ μικρὸν καπηλεῖον. Ἐκεῖ ἦτον ὁ μαστρο-Κυριάκος, κι ὁ Γιάννης τῆς Μιχάλαινας, κι ὁ Δῆμος Μποροδῆμος. Ὁ Κυριάκος ἐγίνετο ἐλευθέριος πᾶσαν Κυριακὴν ἑσπέρας, ὕστερον ἐξεχνοῦσε τὸν λογαριασμὸν κ᾿ ἐμάλωνε μὲ τὸν οἰνοπώλην. Ὁ Δῆμος ὁ Μποροδῆμος ἔλεγε πλεῖστα ἄκαιρα, ἄωρα ἀστεῖα.Ὁ Γιάννης τῆς Μιχάλαινας, σοβαρός, ἐκάθητο, ἔπινε κ᾿ ἐσιώπα. Καὶ οἱ τρεῖς ἦσαν μέλη τῆς ἰδίας συντεχνίας.

―Ἀραδιάζεις ἕναν τροχό*, ἐξάδερφε; μοῦ λέγει ὁ Κυριάκος ἅμα μὲ εἶδεν εἰσελθόντα.

Μ᾿ ἐκάλει ἐξάδελφον, ἐπειδὴ ὁ μακαρίτης ὁ πατήρ του ἦτό ποτε ψυχογυιὸς ἑνὸς ἀειμνήστου θείου μου, ἔχοντος πολλὰ κτήματα, συγγάμβρου τοῦ πατρός μου.

―Ἂς εἶναι, ἀραδιάζω*, εἶπα. Ἔχετε πολὺ ἀραδιασμένο ἐσεῖς;

―Ὄχι, λιγοστό, εἶπεν ὁ Κυριάκος.

Ἡ φράσις εἶναι τῆς ἰδιαιτέρας συνθηματικῆς γλώσσης τῶν οἰκοδόμων, σημαίνει δὲ τὸ νὰ πίνῃ τις κρασί. Συνέκρουσα τὰ ποτήρια μαζί τους, κ᾿ ἔπια.

― Τά ᾽μαθες τὰ νέα, κὺρ Ἀλέξη; μοῦ λέγει ὁ Δῆμος ὁ Μποροδῆμος, ἐγερθεὶς σοβαρὸς καὶ φουσκώνων τὸ στῆθός του μὲ κωμικὸν τρόπον.

― Τί τρέχει, Δῆμο; εἶπα.

― Θὰ γίνω διάκος.

― Διάκος; Ἀλήθεια;

― Ναί, τώρα περιμένω τὸν Δεσπότη νὰ ἔλθῃ. Μαζεύω ἀναφοράς. Δὲ μοῦ λές, κὺρ Ἀλέξη, ἐσὺ θὰ ξέρῃς… Ὣς πόσα ψιλὰ χρειάζεται νὰ δώσω τοῦ Δεσπότη;

― Δὲν ἠξεύρω, Δῆμο.

Εἶχεν ἔλθει τότε, πρὸ ὀλίγου καιροῦ, διὰ πρώτην φορὰν εἰς τὸν τόπον, περιοδεύων, ὁ νεοχειροτόνητος Δεσπότης, ὅστις, καθὼς ἐκακογλωσσοῦσαν πολλοί, εἶχε καταρτίσει τιμολόγιον, πρὶ φίξ*, διὰ τὰς χειροτονίας τῶν κληρικῶν. Εἶχε δὲ ἐκφρασθῆ ὁ ἴδιος, ὡς ἔλεγαν, ὅτι εἶχεν ἀνάγκην νὰ πληρώσῃ «τὰ κουφέτα», ὅσα εἶχεν ἐξοδεύσει διὰ τὰ συγχαρητήρια τῆς ἀρχιερωσύνης του.

Δὲν εἶχα καθίσει, καὶ ἤμην ἕτοιμος νὰ φύγω. Ὁ Κυριάκος, ὅστις ἐσυνήθιζεν εἰς τὰς ὥρας αὐτὰς νὰ φλυαρῇ πολλὰ ἐμπιστευτικά, ἐσηκώθη καὶ μὲ προέπεμπε, λέγων ἂν ἤθελα νὰ μείνω ἀκόμη «ν᾿ ἀραδιάσω τροχό». Εἶτα, καθὼς μὲ ἠκολούθησεν ἔξω τοῦ μαγαζείου, ἤρχισε νὰ μοῦ λέγῃ ἂν ἤθελα νὰ τοῦ κάμω αὔριον ἕνα γράμμα πρὸς τὸν υἱόν του τὸν Στράτον εἰς τὴν Ἀμερικήν, νὰ τὸν συμβουλεύσω νὰ ἔχῃ τὸν νοῦν του, κτλ. Εἶτα μοῦ εἶπε διὰ τὰς δύο κόρας του, μακαρίζων τὸν ἑαυτόν του ὅτι ἔχει ἕνα κορίτσι τζουβαΐρι*, τεφαρίκι*, τὴν Πούλιαν, καὶ μίαν λαίμαργον ψευδολόγον μικράν, τὴν Γαρουφαλιώ.

― Ξέρεις τίποτα; μοῦ λέγει. Τὴν Πούλια μοῦ τὴν γυρεύουν ἀπὸ τώρα, χωρὶς προικιά.

― Χαρὰ σ᾿ ἐσένα, τοῦ εἶπα. Καὶ δὲν τὴν δίνεις; Τί κάθεσαι;

― Μά… γιὰ νὰ σ᾿ πῶ… ν᾿ ἀξίζῃ καὶ τὸ μέρος!

Καὶ μοῦ ὠνόμασεν ἓν πρόσωπον. Ἐγὼ ἔσεισα τοὺς ὤμους.

― Λοιπόν, θὰ ᾽ρθῇς; μοῦ λέγει. Θ᾿ ἀραδιάσουμε ἕνα ἀκόμα;

― Δὲν πίνω, τοῦ λέγω, καὶ σὺ νὰ μὴ πιῇς ἄλλο. Δευτέρα αὔριο, ἔχεις δουλειά. Σῦρε νὰ μαζωχθῇς στὸ σπιτάκι σου.

― Θὰ πάω, μοῦ λέγει. Δὲ θυμοῦμαι, εἶπα καληνύχτα στὴν παρέα;

― Καὶ νὰ μὴν εἶπες, δὲν πειράζει. Τράβα καλύτερα νὰ μὴ ξαναμπλέξῃς.

Μοῦ ἔλαβε τὸν βραχίονα, μισοζαλισμένος, καθὼς τὸν ἐκτύπησε τ᾿ ἀέρι τοῦ ὑπαίθρου, καὶ μ᾿ ἔσυρε κατὰ τὸν δρόμον, ψιθυρίζων διάφορα ἀσυνάρτητα, οἰκογενειακά. Ἐπλησιάσαμεν πρὸς τὸ γωνιαῖον σπίτι, τὸ ὁποῖον ἀντίκρυζε μὲ τὸν οἰκίσκον τὸν ἰδικόν του. Ὁ Κυριάκος μ᾿ ἔσυρε κατὰ τὸν δρόμον, ἐγὼ τὸν ἔσυρα κατὰ τὸ σπίτι. Μ᾿ ἐσταμάτησε πλησίον εἰς τὴν γωνίαν τοῦ οἰκίσκου του πρὸς τὸν δρόμον, ὄχι μακρὰν ἀπὸ τὴν θύραν τοῦ κατωγείου καὶ ὑπὸ τὴν σκιὰν τοῦ ἐξώστου, κ᾿ ἤρχισε νὰ μοῦ λέγῃ ἀτελείωτα.

Ἤκουσα τριγμὸν τοῦ παραθύρου. Δὲν ἐπρόλαβα νὰ κοιτάξω, καὶ τὸ παραθυρόφυλλον ὑπανοιχθὲν πάλιν ἔκλεισε. Ἄλλον κρότον ἤκουσα, ν᾿ ἀνοίγῃ ἡ θύρα τοῦ ἀνωγείου, καὶ ἀμυδρὸν φῶς λυχναρίου ἔφεξε τὸν δρόμον.

Ἦτον ἡ Πούλια. Ἐγνώρισε τὴν φωνὴν τοῦ πατρός της, τὸν ὁποῖον ἐπερίμενεν ἐναγωνίως πότε νὰ ἔλθῃ τὴν νύκτα πάσης Κυριακῆς. Ἐσηκώθη, ἐπῆρε τὸν λύχνον διὰ νὰ φέξῃ ―ἴσως προνοοῦσα, διὰ νὰ μὴν πέσῃ καὶ πάλιν ὁ μαστρο-Κυριάκος εἰς τὴν σκάλαν, καὶ μωλωπίσῃ τὸ πρόσωπόν του ὡς ἄλλοτε― ἤνοιξε τὴν θύραν, καὶ μᾶς ἔφεγγε.

Εἶπα μέσα μου: «Κισμέτι*, διὰ νὰ ἰδῶ τ᾿ ἀστεράκι». Ἠκολούθησα τὸν Κυριάκον ― χωρὶς οὗτος νὰ μοῦ εἴπῃ νὰ τὸν συνοδεύσω. Ἀλλὰ καὶ πάλιν οὔτε τὴν χεῖρά μου ἄφηνεν, οὔτε καληνύχτα μοῦ ἔλεγεν. Ἴσως θὰ ἐπροτίμα νὰ διανυκτερεύσωμεν ἐκεῖ εἰς τὸ ὕπαιθρον, παρὰ τὴν γωνίαν. Ἐγώ, ἐπειδὴ δὲν μὲ ἄφηνε, τὸν ὥθησα πρὸς τὴν οἰκίαν, καὶ τὸν ὑπεστήριξα διὰ νὰ ἀναβῇ. Ἡ Πούλια μοῦ ἐμειδίασε πολὺ γλυκά, καὶ εἶπε:

― Καλησπέρα, μπάρμπα… Κόπιασε στὸ φτωχικό μας.

Ἐκράτει τὸν λύχνον κ᾿ ἔλαμπεν ὅλη, αὐτή, καὶ τὰ μάτια της τὰ βαθυγάλανα, καὶ τὰ δόντια της τὰ μαργαριταρένια, καὶ τὰ πλούσια μαλλιά της τὰ χρυσόξανθα. Κ᾿ ἡ ἐλιὰ ποὺ εἶχεν εἰς τὸ ἀριστερὸν μάγουλον, ὁποὺ τὴν ἐνθυμούμην ἀπὸ τότε ποὺ ἦτον μικρὴ ἀκόμη, κι αὐτὴ ἔλαμπε πλησίον εἰς τὸν μικρὸν λακκίσκον τοῦ μειδιάματός της.

Ἡ μικρὰ Γαρουφαλιά, ὁποὺ εἶχε χορτάσει τὰ παιγνίδια ὁλημέρα τὴν Κυριακήν, ἐπειδὴ δὲν εἶχε σχολεῖον, καὶ εἶχε φάγει πολλὰ κυδώνια τὰ ὁποῖα τὴν ἐφίλευσαν οἱ γειτόνισσες, ἐρρογχάλιζεν εἰς μίαν γωνίαν. Εἰς τὴν ἑστίαν εἶχεν ἀνάψει ἡ Πούλια μικρὸν πῦρ, ἂν καὶ δὲν ἦτο χειμὼν ἀκόμη, διὰ νὰ ζεστάνῃ τὸ φαγὶ τοῦ πατρός της, ὅ,τι εἶχε μείνει ἀπὸ τὸ μεσημβρινὸν γεῦμα. Ὁ Κυριάκος ἐκάθισεν ἢ ἔπεσεν εἰς τὸ πάτωμα καὶ δὲν μοῦ ἔλεγε νὰ μείνω ἢ νὰ φύγω.

Ἐγὼ δὲν ἐνθυμήθην πλέον νὰ κοιτάξω διὰ νὰ ἰδῶ τὸ ἀστεράκι, τὸ ὁποῖον εἶχα ἰδεῖ πρὸ ἡμερῶν νὰ φέγγῃ ὑπὸ τὴν στέγην ἐντὸς τῆς οἰκίας, ἂν καὶ εἶχα αἰσθανθῆ μεγάλην περιέργειαν καὶ ἐπιθυμίαν πρὸς λύσιν τῆς ἀπορίας μου. Ἱστάμην ὀρθός, ἀκίνητος, καὶ δὲν ἐχόρταινα νὰ βλέπω τὴν μικρὰν Πούλιαν, κ᾿ ἔλεγα μέσα μου: «Ἄ! χωρὶς προικιά, καὶ μὲ προικιά… ὤ! μὴ τὴν πωλῇς, εἶναι κρῖμα…»

― Δὲν κάθεσαι, μπάρμπα; κόπιασε, νὰ καθίσῃς σιμὰ στὸν πατέρα μου! μ᾿ ἐξύπνησεν ἡ φωνὴ τῆς Πούλιας ἀπὸ τ᾿ ὄνειρον, ὅπου μὲ εἶχε βυθίσει ἡ μορφή της.

― Δὲν κάθομαι, κορίτσι μου. Ἔτσι ἔτυχε ν᾿ ἀνεβῶ.

Εἶπα καληνύχτα, κ᾿ ἔφυγα.

(1909)

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΟΜΟΣ