Μιά περίληψη των φαινομένων που παρατηρούνται στο λεγόμενο Σατόρι - Daisetsu Teitaro Suzuki

1. Συχνά οι άνθρωποι φαντάζονται ότι η Ζεν έχει σκοπό να προκαλέσεις μια κατάσταση αυθυποβολής με την βοήθεια του ορθολογισμού. Αυτό είναι εντελώς άστοχο, όπως φαίνεται καθαρά από τα παραπάνω παραδείγματα. Το σατόρι δεν προκαλεί μια ορισμένη κατάσταση γνωστή από πριν, με την έντονη σκέψη. Αντίθετα, είναι η ανακάλυψη ενός νέου τρόπου ενατένισης της ζωής. Από τότε που εμφανίστηκε το φαινόμενο της συνείδησης αναγκαστήκαμε να ανταποκρινόμαστε τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές συνθήκες με ορισμένο εννοιολογικό και αναλυτικό τρόπο. Η Ζεν ανατρέπει μια και καλή αυτό το οικοδόμημα και ανασυγκροτεί το παλιό πλαίσιο σε νέα βάση. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ο διαλογισμός επάνω σε μεταφυσικά ή συμβολικά αποφθέγματα δεν έχει καμιά θέση στη Ζεν.
2. Χωρίς την επίτευξη του σατόρι, κανείς δεν μπορεί να εισδύσει στην αλήθεια της Ζεν. Σατόρι είναι η ξαφνική εισβολή μιας νέας αλήθειας μέσα στη συνείδηση. Μιας αλήθειας που ποτέ πριν δεν την είχε ονειρευτεί κανείς. Μοιάζει με νοητική καταστροφή που έρχεται ακαριαία, ύστερα από τη συσσώρευση διανοητικών θεμάτων και αποδείξεων. Η συσσώρευση εξαντλεί τα όρια της ισορροπίας και γκρεμίζεται στο δάπεδο, οπότε ένας νέος ουρανός ανοίγεται μπροστά στον άνθρωπο. Όταν το νερό φτάσει στο σημείο ψύξης, μεταβάλλεται ξαφνικά σε πάγο. Το υγρό γίνεται ξαφνικά στερεό και παύει να κυλάει ελεύθερα. Το σατόρι εμφανίζεται απροειδοποίητα, όταν ο άνθρωπος νιώσει ότι έχει εξαντλήσει ολόκληρο το είναι του. Από τη θρησκευτική σκοπιά, είναι μια νέα γέννηση, από τη διανοητική, είναι ένα νέο πρίσμα ενατένισης. Ο κόσμος τώρα φαντάζει σαν να φοράει καινούργια ρούχα που σκεπάζουν όλη την ασχήμια της δυαδικότητας. Αυτό τον δυαδισμό, ο Βουδδισμός τον ονομάζει απατηλότητα.
3. Χωρίς σατόρι δεν μπορεί να υπάρξει Ζεν. Γι’ αυτό, όλα τα μέσα, πειθαρχικά ή δογματικά, κατευθύνονται προς το σατόρι. Οι διδάσκαλοι της Ζεν δεν μπορούσαν να περιμένουν να έρθει το σατόρι από μόνο του, δηλαδή να κάνει σποραδικά την εμφάνισή του, όποτε εκείνο ήθελε. Στην επιθυμία τους να βοηθήσουν τους μαθητές τους να βρουν την αλήθεια της Ζεν, έφτιαξαν τα αινιγματικά τους αποφθέγματα για να προκαλέσουν στους οπαδούς τους μια νοητική κατάσταση που να μπορεί πιο συστηματικά να ανοίξει το δρόμο προς τη φώτιση. Όλες οι διανοητικές αποδείξεις και τα επιχειρήματα τόσο των θρησκευτικών όσο και των φιλοσοφικών ηγετών δεν είχαν κατορθώσει να προκαλέσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και γι’ αυτό οι οπαδοί τους είχαν παραπλανηθεί. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το Βουδδισμό όταν ήρθε για πρώτη φορά στην Κίνα με όλη του την Ινδική κληρονομιά από μεταφυσικές αφαιρέσεις και τα πολύπλοκα συστήματα της Γιόγκα, που έκαναν τους πιο πρακτικούς Κινέζους ν’ απορούν πως ήταν δυνατόν να συλλάβουν τον κεντρικό πυρήνα της δοξασίας του Σακυαμούνι. Ο Μποντιντάρμα, ο Έκτος Πατριάρχης, ο Μπάσο και άλλοι Κινέζοι Διδάσκαλοι πρόσεξαν αυτό το γεγονός και η φυσική κατάληξη ήταν η Ζεν. Αυτοί τοποθέτησαν το σατόρι πάνω από τη γνώση των σούτρας και από τις λόγιες συζητήσεις γύρω από τους σάστρες και το ταύτισαν με την ίδια τη Ζεν. Γι’ αυτό η Ζεν χωρίς σατόρι μοιάζει με πιπέρι που δεν καίει. Υπάρχει, όμως, και μια άσχημη κατάσταση υπερβολικής προσκόλησης στην εμπειρία του σατόρι.
4. Αυτή η έμφαση της Ζεν στο σατόρι δείχνει ότι η Ζεν δεν είναι ένα σύστημα της Ντυάνα, όπως αυτή ασκείται στις Ινδίες ή σε άλλες Βουδδιστικές σχολές της Κίνας. Η Ντυάνα είναι ένα είδος διαλογισμού που κατευθύνεται προς κάποιαν ορισμένη ιδέα. Στην Χιναγιάνα αυτή η ιδέα είναι η μεταβατικότητα, στη Μαχαγιάνα η ιδέα του κενού. Όταν ο νους γυμναστεί έτσι που να μπορεί να ζήσει την κατάσταση του απόλυτου κενού, που δεν περιέχει ίχνος συνείδησης μέσα του, ούτε την αίσθηση της ασυνειδητότητας, μ’ άλλα λόγια όταν όλες οι μορφές της νοητικής δραστηριότητας σαρωθούν από το πεδίο της συνείδησης, αφήνοντας τον νου καθαρό, σαν ουρανό χωρίς σύννεφα, μια έκταση από γαλάζιο, τότε λένε ότι η Ντυάνα έχει τελειοποιηθεί. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται έκσταση, αλλά δεν είναι Ζεν. Στη Ζεν πρέπει να υπάρχει σατόρι. Πρέπει να προηγηθεί μια γενική νοητική αναστάτωση, που να καταστρέψει ό,τι έχει συσσωρεύσει η διανόηση και που θέτει τα θεμέλια για μια νέα ζωή. Πρέπει να αφυπνιστεί μια νέα κατάσταση, που να δει τα παλιά πράγματα από ένα καινούργιο και αναπάντεχο πρίσμα. Στη Ντυάνα δεν υπάρχει τίποτα απ’ αυτά γιατί δεν είναι παρά μια άσκηση που ηρεμεί το νου. Αυτό βέβαια έχει την αξία του, αλλά δεν πρέπει να ταυτίσουμε τη Ζεν με τη Ντυάνα.
5. Στο σατόρι δεν βλέπει κανείς το Θεό όπως είναι, όπως λένε ορισμένοι Χριστιανοί μυστικοί. Η Ζεν ξεκαθαρίζει από την αρχή τη θέση της, που είναι η είσδυση στο έργο της δημιουργίας. Ο δημιουργός μπορεί να είναι απασχολημένος με την πλάση του σύμπαντος ή μπορεί να απουσιάζει από το εργαστήριό του, αλλά η Ζεν συνεχίζει το δικό της έργο. Δεν βασίζεται στην υποστήριξη ενός δημιουργού. Ο Χογιέν του Γκό-σό-σάν, έτεινε το χέρι του και ρωτούσε τους μαθητές του γιατί ονομαζόταν χέρι. Όταν ξέρουμε την αιτία, τότε υπάρχει σατόρι δηλαδή Ζεν. Ενώ με τον Θεό του μυστικισμού, συλλαμβάνει κανείς ένα ορισμένο αντικείμενο. Όταν συλλαμβάνετε τον Θεό, αποκλείετε αυτό που δεν είναι Θεός. Αυτό είναι περιοριστικό. Η Ζεν θέλει απόλυτη ελευθερία, ακόμα και από τον Θεό. Το «Δεν υπάρχει ενδιαίτημα», σημαίνει ακριβώς αυτό. Το ίδιο σημαίνει και το απόφθεγμα: «Καθάρισε το στόμα σου όταν προφέρεις το όνομα του Βούδδα». Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ζεν έχει την πρόθεση να είναι νοσηρά ανίερη και ά-θεη, αλλά ότι αναγνωρίζει την ατέλεια ενός σκέτου ονόματος. Γι’ αυτό όταν παρακάλεσαν τον Γιοκουσάν (751-834 μ.Χ.) να δώσει μια διάλεξη, δεν είπε ούτε μια λέξη, αλλά κατέβηκε από την έδρα και πήγε στο δωμάτιό του. Ο Χυακούτζο απλώς προχώρησε μερικά βήματα, στάθηκε ακίνητος και ύστερα άνοιξε τα χέρια του. Αυτή ήταν η διδασκαλία της μεγάλης αρχής.
6. Το σατόρι δεν είναι μια νοσηρή κατάσταση του νου, ένα αντικείμενο μελέτης για την ψυχολογία των ανωμάλων. Αντίθετα, είναι η πιο φυσιολογική κατάσταση του νου. Όταν μιλάω για νοητική αναστάτωση, μερικοί ίσως να νομίσουν ότι η Ζεν είναι κάτι που το απορρίπτουν οι συνηθισμένοι άνθρωποι. Αυτή η άποψη είναι πολύ λανθασμένη και δυστυχώς συχνά την πρεσβεύουν προκατειλημμένοι κριτικοί. Όπως είπε ο Τζοσού: «Ζεν είναι η καθημερινή σας σκέψη». Το άνοιγμα της πόρτας προς τα μέσα ή προς τα έξω, εξαρτάται από την προσαρμογή των μεντεσέδων. Ακόμα και μέσα στο ανοιγοκλείσιμο των ματιών, τα πάντα μπορούν ν’ αλλάξουν και να εμφανιστεί η Ζεν. Και το περισσότερο, έχετε αποκτήσει στο μεταξύ κάτι εντελώς καινούργιο. Όλες οι νοητικές σας λειτουργίες εργάζονται τώρα σε διαφορετική κλίμακα, που είναι πιο ικανοποιητική, πιο γαλήνια, πιο χαρούμενη από κάθε κατάσταση που έχετε ζήσει στη ζωή σας. Ο τόνος της ζωής αλλάζει. Η Ζεν ανανεώνει τα πάντα. Τα ανοιξιάτικα λουλούδια φαντάζουν πιο όμορφα και τα νερά του ορεινού χειμάρρου είναι πιο δροσερά και πιο διάφανα.
Η υποκειμενική επανάσταση που προκαλεί αυτή την κατάσταση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ανώμαλη. Όταν η ζωή γίνει πιο απολαυστική και τα όριά της εκτείνονται ως το σημείο που να περιέχουν ολόκληρο το σύμπαν, θα πρέπει να υπάρχει κάτι το ιδιαίτερα πολύτιμο στο σατόρι που αξίζει να το αναζητήσει κανείς.

Daisetsu Teitaro Suzuki
Ζεν
Μετάφραση Σοφία Άντζακα
Εκδόσεις Σπαγειρία 1993

Ο Αλχημιστής - Aloysius Bertrand

Τίποτα ακόμη! Και του κάκου ξεφύλλισα τρεις μέρες και τρεις νύχτες, στις χλωμές λάμψεις του λύχνου, τα ερμητικά βιβλία του Ραϋμόνδου – Λυλ.

Όχι τίποτα, αν δεν είναι το σφύριγμα του λαμπρού κώδωνα, τα κοροϊδευτικά γέλια μιας σαλαμάντρας που ταράζει, παίζοντας, τους στοχασμούς μου.

Πότε δένει μια σπίθα σε μια τρίχα της γενειάδας μου, πότε μου τοξεύει με τη βαλλίστρα της μια σαΐτα φωτιάς στον μανδύα μου.

Ή πάλι στιλβώνει την πανοπλία της, και τότε η στάχτη του φούρνου φυσιέται πάνω στις σελίδες του συνταγολογίου μου και στο μελάνι μου.

Κι ο κώδωνας, όλο πιο λαμπερός, σφυρίζει την ίδια μελωδία με τον διάβολο, όταν ο Άγιος Ελοά του ‘πιασε τη μύτη με μια τανάλια, στο χαλκιδιό του.

Μ’ ακόμη τίποτα! Κι επί τρεις άλλες μέρες και τρεις άλλες νύχτες θα ξεφυλλίσω, στις χλωμές λάμψεις του λύχνου, τα ερμητικά βιβλία του Ραϋμόνδου – Λυλ!

Μτφρ. Άρης Δικταίος

Όνειρο; – Haruki Murakami

                           [Απόσπασμα από το διήγημα «Ύπνος»]
...Θυμάμαι με τέλεια διαύγεια το πρώτο βράδυ που έχασα την ικανότητά μου να κοιμάμαι. Έβλεπα ένα αποκρουστικό όνειρο – ένα σκοτεινό, γλοιώδες όνειρο. Δεν θυμάμαι το περιεχόμενό του, αλλά θυμάμαι πως το αισθανόμουν: απειλητικό και τρομακτικό. Ξύπνησα τη στιγμή της κορύφωσης. Ανέκτησα τελείως τις αισθήσεις μου μ’ ένα ξάφνιασμα, σαν να με είχαν σύρει την τελευταία στιγμή πίσω από κάποια μοιραία καμπή. Αν είχα παραμείνει στο όνειρο για ένα δευτερόλεπτο ακόμα, θα είχα χαθεί για πάντα. Μετά το ξύπνημα μου, η αναπνοή μου έβγαινε με οδυνηρά βογγητά για κάμποση ώρα. Τα χέρια και τα πόδια μου τα αισθανόμουν παράλυτα εκεί που ήμουν ξαπλωμένη. Ήμουν ακινητοποιημένη, ακούγοντας τον εαυτό μου ν’ ανασαίνει με δυσκολία, σαν να είχα απλωθεί στο έδαφος μιας τεράστιας σπηλιάς.
«Όνειρο ήταν», έλεγα στον εαυτό μου, και περίμενα να ηρεμήσει η αναπνοή μου. Ξαπλωμένη ακίνητη, αισθανόμουν την καρδιά μου να δουλεύει ξέφρενα και τους πνεύμονές μου να σπεύδουν να της στείλουν αίμα, κάνοντας συσπάσεις όπως ένα φυσερό. Άρχισα να αναρωτιέμαι τι ώρα είναι. Ήθελα να κοιτάξω το ρολόι δίπλα στο μαξιλάρι μου, αλλά δεν μπορούσα να στρίψω το κεφάλι μου αρκετά. Τότε ακριβώς, μου φάνηκε ότι είδα κάτι φευγαλέα στο κάτω μέρος του κρεβατιού μου, κάτι σαν μια απροσδιόριστη μαύρη σκιά. Μου κόπηκε η ανάσα. Η καρδιά μου, οι πνεύμονές μου, ό,τι είχα μέσα μου, όλα φάνηκαν να παγώνουν εκείνη τη στιγμή. Με δυσκολία μπόρεσα να δω τη μαύρη σκιά.
Τη στιγμή που προσπάθησα να εστιάσω πάνω της, η σκιά άρχισε να παίρνει μία συγκεκριμένη μορφή, σαν να περίμενε να την προσέξω. Η σιλουέτα της έγινε ευδιάκριτη. Άρχισε να παίρνει ουσία κι ύστερα εμφανίζονταν οι λεπτομέρειες. Ήταν ένας αυστηρός γέρος που φορούσε ένα μαύρο πουκάμισο κολλημένο πάνω του. Τα μαλλιά του ήταν γκρίζα και κοντά, και τα μάγουλά του βαθουλωμένα. Στεκόταν κοντά στα πόδια μου, εντελώς ακίνητος. Δεν είπε τίποτα, αλλά τα διαπεραστικά του μάτια με κοιτούσαν επίμονα. Ήταν μάτια τεράστια, και μέσα τους μπορούσα να διακρίνω ένα κόκκινο δίκτυο αγγείων. Το πρόσωπο του γέρου ήταν τελείως ανέκφραστο. Δεν μου έλεγε τίποτα. Έμοιαζε σαν μία πύλη προς το σκοτάδι.
Ήξερα πως τούτο δεν ήταν όνειρο πια. Είχα ξυπνήσει από τ’ όνειρο. Κι όχι επειδή έτυχε να ξυπνήσω σιγά-σιγά, αλλά επειδή τα βλέφαρά μου είχαν ανοιχτεί βίαια. Όχι, τούτο δεν ήταν όνειρο. Ήταν πραγματικότητα. Και στην πραγματικότητα, ένας γέρος που δεν τον είχα ξαναδεί στεκόταν κοντά στο κάτω μέρος του κρεβατιού. Κάτι έπρεπε να κάνω – ν’ ανάψω το φως, να ξυπνήσω τον άντρα μου, να ουρλιάξω. Προσπάθησα να κινηθώ. Πάλεψα για να μπουν σε κίνηση τα μέλη μου, αλλά τίποτα. Δεν μπορούσα να κουνήσω ούτε το δακτυλάκι μου. Όταν μου έγινε σαφές ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να κουνηθώ, μ’ έπιασε ένας απερίγραπτος τρόμος, ένας αρχέγονος φόβος που δεν είχα βιώσει ποτέ μου, σαν μία ανατριχίλα που αναδύεται σιωπηλά απ’ το απύθμενο πηγάδι της ανάμνησης. Προσπάθησα να ουρλιάξω, αλλά δεν ήμουν ικανή να βγάλω κάποιον ήχο, ούτε καν να κουνήσω τη γλώσσα μου. Το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να κοιτάζω τον γέρο.
Εκείνη τη στιγμή είδα ότι κρατούσε κάτι – ένα ψηλό, λεπτό, καμπυλωτό πράγμα που έβγαζε μια άσπρη λάμψη. Καθώς κοίταζα αυτό το αντικείμενο, απορώντας για το τι ακριβώς είναι, άρχισε να παίρνει ένα συγκεκριμένο σχήμα, όπως ακριβώς η σκιά πιο πριν. Ήταν μια κανάτα, μία παλιά κανάτα από πορσελάνη. Μετά από λίγη ώρα, ο άντρας έγειρε την κανάτα κι άρχισε να ρίχνει νερό πάνω στα πόδια μου. Δεν μπορούσα να αισθανθώ το νερό. Το είδα και το άκουσα να πλατσουρίζει καθώς έπεφτε πάνω στα πόδια μου, αλλά δεν αισθανόμουν τίποτα.
Ο γέρος συνέχισε να ρίχνει νερό στα πόδια μου. Τι παράξενο – όσο κι αν έριχνε, η κανάτα δεν άδειαζε ποτέ. Άρχισα ν’ ανησυχώ πως τα πόδια μου τελικά θα σάπιζαν και θα έλιωναν. Αυτό θα συνέβαινε, οπωσδήποτε. Τι άλλο θα μπορούσαν να πάθουν με τόσο νερό να χύνεται πάνω τους; Όταν μου πέρασε από το μυαλό ότι τα πόδια μου θα σάπιζαν και θα έλιωναν, δεν μπορούσα να το αντέξω άλλο.
Έκλεισα τα μάτια μου κι εξαπέλυσα ένα ουρλιαχτό τόσο δυνατό, που έμεινα χωρίς δυνάμεις. Αλλά δεν έφυγε ποτέ απ’ το σώμα μου. Αντηχούσε μέσα μου σιωπηλά, σπαράζοντας με και βγάζοντας την καρδιά μου εκτός λειτουργίας. Ό,τι είχα μέσα στο κεφάλι μου άσπρισε για μια στιγμή καθώς το ουρλιαχτό διαπέρασε το κάθε μου κύτταρο. Κάτι πέθανε μέσα μου. Κάτι έλιωσε, αφήνοντας μονάχα ένα ανατριχιαστικό κενό. Μια εκρηκτική λάμψη είχε αποτεφρώσει όλα όσα καθόριζαν τη ζωή μου.
Όταν άνοιξα τα μάτια μου ο γέρος είχε φύγει. Η κανάτα είχε φύγει. Το κάλυμμά του κρεβατιού ήταν στεγνό και δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι είχαν βραχεί τα πόδια μου. Το κορμί μου όμως ήταν μούσκεμα στον ιδρώτα, μία φρικτή ποσότητα ιδρώτα, περισσότερο ιδρώτα απ’ όσο φαντάστηκα ότι θα μπορούσε να παράγει ένας άνθρωπος. Κι όμως, ήταν αναμφίβολα ο δικός μου ιδρώτας.
Κούνησα το ένα δάκτυλο. Ύστερα άλλο ένα, κι άλλο ένα, κι όλα τα υπόλοιπα. Αμέσως μετά λύγισα τα χέρια μου και κατόπιν τα πόδια μου. Έκανα μια περιστροφική κίνηση με τα πέλματά μου και λύγισα τα γόνατα. Τα μέλη του σώματός μου δεν κινήθηκαν ακριβώς όπως θα έπρεπε, αλλά τουλάχιστον κινήθηκαν. Αφού έλεγξα προσεκτικά για να δω αν λειτουργούσαν όλα τα μέλη, σιγά-σιγά ανασηκώθηκα κι έκατσα. Σάρωσα όλο το δωμάτιο από τη μία γωνιά στην άλλη μέσα στο θαμπό φως που έμπαινε απ’ τα φώτα του δρόμου. Σίγουρα δεν ήταν εδώ ο γέρος.
Το ρολόι δίπλα στο μαξιλάρι μου έδειχνε 12:30. Μόνο μιάμιση ώρα κοιμόμουν. Στο κρεβάτι του, ο άντρας μου κοιμόταν βαριά. Δεν ακουγόταν καν η αναπνοή του. Πάντα έτσι κοιμάται, σαν να έχει εκλείψει κάθε εγκεφαλική δραστηριότητα από μέσα του. Δεν τον ξυπνάει σχεδόν καμία δύναμη.
Σηκώθηκα απ’ το κρεβάτι και πήγα στο μπάνιο. Πέταξα το λουσμένο στον ιδρώτα νυχτικό μου στο πλυντήριο κι έκανα ντους. Αφού φόρεσα καθαρές πυτζάμες, πήγα στο καθιστικό, άνοιξα το φωτιστικό δαπέδου δίπλα στον καναπέ και κάθισα εκεί πίνοντας ένα γεμάτο ποτήρι κονιάκ. Δεν πίνω σχεδόν ποτέ. Όχι πως νοιώθω τη σωματική αποστροφή για το αλκοόλ που νοιώθει ο άντρας μου. Κάποτε έπινα αρκετά, μάλιστα, αλλά αφότου παντρεύτηκα, απλά το έκοψα. Μερικές φορές, όταν δυσκολευόμουν να κοιμηθώ, έπινα καμιά γουλιά κονιάκ. Εκείνο το βράδυ, όμως, αισθανόμουν ότι χρειαζόμουν ένα ολόκληρο ποτήρι για να ηρεμήσουν τα τεντωμένα νεύρα μου.
Το μόνο ποτό που είχαμε στο σπίτι ήταν ένα μπουκάλι Rémy Martin που καθόταν στον μπουφέ. Ήταν δώρο. Είχε περάσει τόσος καιρός που ούτε θυμόμουν ποιος μας το έφερε. Το μπουκάλι είχε μια λεπτή στρώση σκόνης. Δεν είχαμε  πραγματικά ποτήρια του κονιάκ, γι’ αυτό το έριχνα σε ένα κανονικό ποτήρι και το έπινα σιγά-σιγά.
Πρέπει να βρισκόμουν σε κατάσταση έκστασης, σκέφτηκα. Είχα ακούσει για την έκσταση από μια φίλη στο πανεπιστήμιο που είχε περάσει μία τέτοια εμπειρία. Όλα ήταν απίστευτα καθαρά, είχε πει. Δεν μπορείς να το πιστέψεις, ότι είναι ένα είδος ονείρου. «Δεν πίστευα ότι ήταν όνειρο όταν συνέβαινε, κι ακόμη δεν το πιστεύω». Έτσι ακριβώς αισθανόμουν κι εγώ. Βέβαια, πρέπει να ήταν όνειρο – ένα είδος ονείρου που δεν το νοιώθεις σαν όνειρο.
Αν και με εγκατέλειπε ο τρόμος, το σώμα μου δεν σταματούσε να τρέμει. Είχε μπει στο πετσί μου, όπως οι κυκλικές αναταράξεις στην επιφάνεια του νερού μετά από σεισμό. Μπορούσα να διακρίνω το ελαφρύ ρίγος που είχα.  Το ουρλιαχτό  το δημιούργησε. Εκείνο το ουρλιαχτό που δεν βρήκε ποτέ μαι φωνή ήταν ακόμη φυλακισμένο στο σώμα μου, κάνοντάς το να τρέμει.
Έκλεισα τα μάτια μου και κατάπια άλλη μια γουλιά κονιάκ. Η ζεστασιά απλώθηκε απ’ τον λαιμό μου στο στομάχι. Η αίσθηση ήταν τρομερά αληθινή.
Με αγωνία σκέφτηκα τον γιο μου. Η καρδιά μου άρχισε πάλι να χτυπά δυνατά. Έσπευσα από τον καναπέ στο δωμάτιό του. Κοιμόταν βαθιά, με το ένα χέρι πάνω στο στόμα του και το άλλο να εξέχει απ’ το κρεβάτι. Φαινόταν τόσο ασφαλής και ήρεμος όσο και ο άντρας μου. Ίσιωσα την κουβέρτα του. Αυτό που μου τάραξε τον ύπνο τόσο βίαια, είχε επιτεθεί μόνο σε μένα. Κανείς τους δεν αισθάνθηκε τίποτα.
Επέστρεψα στο καθιστικό και γυρόφερα εκεί. Δεν νύσταζα καθόλου.
Σκέφτηκα να πιω άλλο ένα ποτήρι κονιάκ. Ήθελα, μάλιστα, να πιω ακόμα περισσότερο αλκοόλ. Ήθελα να ζεστάνω το κορμί μου κι άλλο, να ηρεμήσω τα νεύρα μου κι άλλο και να αισθανθώ αυτό το δυνατό, διαπεραστικό άρωμα στο στόμα μου ξανά. Αφού δίστασα λίγο, αποφάσισα να μην το κάνω. Δεν ήθελα να ξεκινήσω τη μέρα μου μεθυσμένη. Έβαλα το κονιάκ πίσω στον μπουφέ, πήγα το ποτήρι στο νεροχύτη της κουζίνας και το έπλυνα. Βρήκα μερικές φράουλες στο ψυγείο και τις έφαγα.
Συνειδητοποίησα ότι τα ρίγη είχαν σχεδόν εγκαταλείψει το πετσί μου.
Τι ήταν ακριβώς ο μαυροφορεμένος γέρος; αναρωτήθηκα. Δεν τον είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Αυτά τα μαύρα ρούχα του ήταν τόσο παράξενα. Έμοιαζαν με μια στενή φόρμα, που όμως ήταν παλιομοδίτικη. Δεν είχα ξαναδεί κάτι παρόμοιο. Κι αυτά τα μάτια – κόκκινα και ορθάνοιχτα. Ποιος ήταν; Γιατί έριχνε νερό πάνω στα πόδια μου; Γιατί να κάνει κάτι τέτοιο;
Είχα ερωτήσεις, όχι απαντήσεις...

Haruki Murakami
Ο Ελέφαντας Εξαφανίζεται
Δεκαεπτά Ιστορίες
Μετάφραση Γιώργος Βουδικλάρης, Θανάσης Δούβρης
Εκδόσεις Κοάν 2007

Ο Χρόνος – Βέδες

 

Ο Χρόνος σέρνει το άρμα, καθώς ένα άλογο με επτά ινία,
με χίλια μάτια, πλούσιο σε σπέρμα, μακριά από γηρατειά.
Ανεβαίνουν πάνω του οι ποιητές που καταλαβαίνουν τα εμπνευσμένα τραγούδια.
Έχει για τροχούς όλες τις υπάρξεις.

Ο Χρόνος σέρνει επτά τροχούς
έχει επτά άξονες, που λέγονται ο μη – θάνατος.
Μένω εδώθε από όλες αυτές τις υπάρξεις.
Κίνησε, βαδίζει, αυτός ο πρώτος ανάμεσα στους θεούς

Εκόμισε όλες τις υπάρξεις
Έκαμε το γύρο όλων των υπάρξεων
Αυτός που ήτανε πατέρας τους, έγινε ο γιος του.
Δεν υπάρχει λάμψη ανώτερη από τη δική του

Ο Χρόνος έπλασε τη Γη
Μέσα στο Χρόνο καίει ο Ήλιος
μέσα στο Χρόνο, βλέπει μακριά το μάτι
και, μέσα στο Χρόνο, όλες τις υπάρξεις.

Μέσα στο Χρόνο είναι η συνείδηση. Στο Χρόνο η Πνοή
μέσα στο Χρόνο είναι συμπυκνωμένο το όνομα.
Αυτό το Χρόνο που επέρχεται
χαίρονται όλα τα πλάσματα

Ο Χρόνος είναι όλων των πλασμάτων ο αφέντης
όλα κινούνται από αυτόν, βγαίνουν από αυτόν
και στηρίζονται σ’ αυτόν.
Ο Χρόνος έπλασε τα ζώντα όντα και τους θεούς.

Βέδες
Ινδικά κείμενα
Μετάφραση Ζωγραφάκης Κ. Γεώργιος
Εκδόσεις Δωδώνη 1974

ΔΙΚΛΕΙΣ - ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

Όταν μονάζουμε σκεπτόμενοι μελλοντικά ταξείδια

Ένα καράβι κάποτε περνά στην κάμαρά μας

Και γέρνουμε ν’ αναπαυθούμε στο κατάστρωμα

Ως που να φθάσουν τα κλαριά των ενυπνίων

Και λυτρωθούμε από τους κόπους της ημέρας

Στην πρασιά της ανευρέσεως

Σιτοβολώνος που διαλέξανε δυο κορασίδες

Για νάρθουν να με συναντήσουν.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ
Ενδοχώρα [ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ (1934)]
Εκδόσεις Άγρα 1997