Ο ρόλος της Μαγείας στη ζωή του Ιησού – ROBERT AMBELAIN

«Δεν θέλω ευρεθή εις σε ουδείς οιωνοσκόπος ή μάγος ή γόης ή ανταποκριτής δαιμονίων ή τερατοσκόπος ή νεκρομάντης…»

Δευτερονόμιον ΙΗ’, 11.

Δεν υπάρχει ερευνητής που να μην παρατήρησε και να μην αναγνώρισε ότι στη ζωή του Ιησού, παρουσιάζεται ένα σκοτεινό κενό, μια περίοδος που γι’ αυτήν δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα. Κατά την γνώμη των Δοσίθεων και γενικά όλων των Γνωστικιστών, και πρώτα απ’ όλους του Μαρσίωνος, ο Ιησούς εμφανίζεται ξαφνικά, χωρίς κανείς να ξέρει από που έρχεται.

Στην Καπερναούμ σημειώνεται η πρώτη του εμφάνιση. Άλλοι πάλι την τοποθετούν στο πέρασμα του Ιορδάνη που λέγεται Βεϊτ – Αβάρα και άλλοι στο χωριό Βηθανία. (Στο κεφάλαιο ΧΙ εξηγήσαμε ότι αυτά τα «σκοτεινά χρόνια» καλύπτουν μια περίοδο πολιτικής και μάλιστα επαναστατικής δράσης).

Μέσα σ’ αυτή την άγνωστη περίοδο της ζωής του Ιησού, η Ιουδαϊκή φήμη, τοποθετούσε την παραμονή του στην Αίγυπτο, όπου είχε πάει για να σπουδάσει τη Μαγεία.

Πράγματι, στο Ισραήλ πίστευαν, και δικαιολογημένα άλλωστε, ότι η Αίγυπτος ήταν η πατρίδα αυτής της τέχνης, κι ότι οι καλύτεροι μάγοι ήταν οι Αιγύπτιοι. Κάθε Ταλμουδιστής, ειλικρινής και μυημένος στην εσωτερική παράδοση των ιερών Κειμένων, παραδέχεται ότι ένας από τους θησαυρούς που πήραν μαζί τους οι Εβραίοι φεύγοντας από την Αίγυπτο, ήταν «τα αργυρά και χρυσά σκεύη» (Έξοδος, ΙΒ,35), που δεν ήταν τίποτε άλλο από τα κλειδιά (τα σκεύη, τα μυστικά) της διπλής μαγικής δύναμης (ο χρυσός και ο άργυρος), που συμβολίζονται ακόμα στις μέρες μας με εσωτεριστικό τρόπο από τα δυο κλειδιά από χρυσό και ασήμι που στολίζουν το παπικό έμβλημα.

Αυτή η πίστη, ήταν τόσο βαθειά ριζωμένη στο Αρχαίο Ισραήλ, που κανείς ταξιδιώτης δεν μπορούσε να μπει στην Παλαιστίνη ερχόμενος από την Αίγυπτο, αν δεν περνούσε προηγουμένως από μια εξονυχιστική έρευνα στα κοινά σύνορα των δύο χωρών. Όποιος τολμούσε να περάσει στη χώρα των Εβραίων οποιοδήποτε μαγικό αντικείμενο ή σύγγραμμα, αντιμετώπιζε την ποινή του θανάτου, κατά προσταγή του Ιουδαϊκού νόμου:

«Δεν θέλει ευρεθη εις σε ουδείς διαπερνών τον υιόν αυτού ή την θυγατέρα αυτού δια του πυρός ή μαντευόμενος μαντείαν ή προγνώστης των καιρών ή οιωνοσκόπος ή μάγος ή γόης ή ανταποκριτής πνευμάτων ή τερατοσκόπος ή νεκρομάντης…» (Δευτερονόμιον ΙΗ, 10-11)

Κι ακόμα:

«Μάγισσαν δεν θέλεις αφήσει να ζη…» (Έξοδος, ΚΒ, 18)

Κι αυτή η απαγόρευση πάει ακόμα μακρύτερα. Τον πρώτο αιώνα μ.Χ. ο Ραββίνος ISMAEL BENELISCHA, εγγονός του Αρχιερέα που εκτελέστηκε από τους Ρωμαίους, απαγορεύει στον ανηψιό του τον BEN DAMA να θεραπευτεί από έναν χριστιανό όταν τον δάγκωσε ένα φίδι. Και γράφει την απαγόρευση αυτή σ’ ένα Ταλμουδικό απόσπασμα το ABHODAH ZARAH (27Β) που λέει:

«καλύτερα να χαθεί κανείς παρά να σωθεί από τη μαγεία…»

Έτσι ο Ιησούς, κατά τη γνώμη των Εβραίων, ασκεί μαγεία που την έμαθε στην Αίγυπτο και κατάφερε να περάσει από τα σύνορα τα απαραίτητα σύνεργα για την τέχνη αυτή. (QIDDOUSCHIM 49B, SCHAB 75A & 104B). Όλοι οι μαθητές του γνωρίζουν επίσης την τέχνη αυτή, που τους δίδαξε ο ίδιος ο Ιησούς. Πράγμα που εξηγεί τα θαύματα τους και την επιτυχία που έχουν στο πνεύμα του αμόρφωτου πλήθους.

Την ίδια εποχή βλέπουμε τον Ραββίνο Ελιέζερ-Μπεν Υρκανός να συλλαμβάνεται σαν κρυπτοχριστιανός. Τελικά αθωώνεται, γιατί παραδέχτηκαν ότι ένας άνθρωπος τόσο φανατικά προσηλωμένος στο Νόμο δε θα μπορούσε να παραστρατήσει, παρά μόνο αν είχε υποστεί μια κάποια μαγική υποβολή, από τους οπαδούς του Ιησού.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι αυτή η άποψη ήταν παραδεκτή στους χριστιανικούς κύκλους μέχρι τον 5^ο αιώνα.

Τα «ευαγγέλια της παιδικής ηλικίας» έχει αποδειχτεί ότι παλαιότερα περιελάμβαναν το «Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου», το «Ευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου», την «ιστορία του Ιωσήφ του Ξυλουργού» και το «Ευαγγέλιο του Θωμά» και περιείχαν αποσπάσματα που μερικά απ’ αυτά γράφτηκαν στα τέλη του 2^ου αιώνα και άλλα στον 5^ο αιώνα.

Μέσα λοιπόν σ’ αυτά τα κείμενα, μας δείχνουν τον Ιησού παιδί, προικισμένο με καταπληκτικές ιδιότητες. Ικανό κιόλας να κάνει θαύματα. Τον βλέπουμε να μπαίνει μέσα σε μια σπηλιά, όπου μια λέαινα μόλις είχε γεννήσει τα μικρά της. Κι η λέαινα παίζει και χαϊδεύει τον Ιησού μαζί με τα λιονταράκια. Με μια προσταγή του, ένας φοίνικας σκύβει και η Μαρία παίρνει τους χουρμάδες που είχε ποθήσει. Κάνει να ξεπηδήσει μια πηγή για να ξεδιψάσει τους γονείς του. Με το που μπαίνει μέσα σ’ ένα ναό στην Ερμούπολη της Αιγύπτου, τριακόσια εξήντα πέντε αγάλματα που αντιπροσώπευαν τις τριακόσιες εξήντα πέντε θεότητες της κάθε ημέρας του χρόνου, πέφτουν κάτω και γίνονται κομμάτια.

Αργότερα, όταν έχει επιστρέψει πια στην Ιουδαία, παίζει με το χώμα και το νερό κι οποιοσδήποτε πατάει τα πήλινα κατασκευάσματά του, πέφτει νεκρός στα πόδια του. Μια άλλη φορά πάλι, φτιάχνει μια ντουζίνα από πήλινα πουλιά, και χτυπώντας τα χέρια του, τους δίνει ζωή.

Εξ αιτίας της αναστάτωσης που προκαλούν τα διάφορα αυτά θαύματα, οι γονείς του τον κλείνουν στο σπίτι και δεν τον αφήνουν να βγει έξω. Τότε για να τον συγχωρέσουν οι γονείς του και για να κάνει άλλη μια φορά επίδειξη της δύναμής του, δίνει ξανά ζωή σ’ ένα παιδί που είχε πεθάνει από τη γοητεία του. Αργότερα πάλι, οδηγούν το μικρό Ιησού σ’ ένα γέρο δάσκαλο για να μάθει να γράφει. Ο δάσκαλος, του δίνει μια ξυλιά για μια του αταξία και πέφτει αμέσως νεκρός. Ένα επεισόδιο από τα κανονικά Ευαγγέλια που δείχνει ακριβώς τον μνησίκακο χαρακτήρα του Ιησού, είναι το επεισόδιο με τη συκιά (Ματθαίος, ΚΑ, 19 και Μάρκος ΙΑ, 21) όπου το δύστυχο δέντρο, έπρεπε να του προσφέρει τους καρπούς του, εκτός εποχής, κι επειδή αρνήθηκε, ο Ιησούς την καταριέται και ξεραίνεται.

Φυσικά σ’ όλα τ’ απόκρυφα, σαν πατέρας του Ιησού, αναφέρεται ο Ιωσήφ. Αλλά πολλές φορές μπορούμε να διακρίνουμε ορισμένα αποσπάσματα που διέφυγαν κάπως τη μεταγενέστερη λογοκρισία. Έτσι το απόκρυφο του Ψευδο-Ματθαίου μας μιλάει για τους αδελφούς του: «Σε μια γιορτή, ήρθε ο Ιωσήφ με τους γυιούς του, τον Ιάκωβο, τον Ιωσή, τον Ιούδα, τον Σίμωνα και τις δύο αδελφές τους, κι ο Ιησούς με τη μητέρα του και την αδελφή της τη Μαρία, την κόρη του Κλωπά…» (Ευαγγέλιο του ψευδο-Ματθαίου: XLII, 1)

«Ο Ιωσήφ έστειλε τον γυιό του τον Ιάκωβο να μαζέψει ξύλα στο δάσος και μαζί του πήγε κι ο μικρός Ιησούς. Κι όπως ο Ιάκωβος έσκυψε να πάρει κάτι ξερόκλαδα μια οχιά τον δάγκωσε στο χέρι. Έπεσε κάτω κι άρχισε να σφαδάζει από τους πόνους. Τότε ο Ιησούς φύσηξε πάνω στην πληγή, κι αμέσως οι πόνοι σταμάτησαν και η οχιά ψόφησε. Έτσι σώθηκε ο Ιάκωβος…» (Ευαγγέλιο του ψευδο-Ματθαίου: XVI, 1)

Μέσα στα αιθιοπικά χειρόγραφα, συναντάμε παρόμοια περιστατικά. Βλέπουμε τον Ιησού να διδάσκει στους μαθητές του, περίεργες μαγικές συνταγές, που μερικές απ’ αυτές τις ξαναβρίσκουμε στην αιθιοπική DABTARA(1)

Αυτές λοιπόν ήταν οι διάφορες δοξασίες των Εβραίων και των Χριστιανών σ’ ότι αφορούσε τις «δυνάμεις» του Ιησού.

Είναι σίγουρο , ότι οι Χριστιανοί, που κάνουν μια πιο ριζοσπαστική ανάλυση των κειμένων, δεν μπορούν αν μην παραδεχτούν το γεγονός, πως ο Ιησούς χρησιμοποιούσε μια κάποια τεχνική. Και να η απόδειξη:

Αφελέστατα, οι συνηθισμένοι πιστοί, φαντάζονται ότι αρκούσε στον Ιησού να δώσει μια διαταγή για να επιτευχθεί το αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Ανάλογα με την περίπτωση, ο Ιησούς χρησιμοποιούσε έναν διαφορετικό τρόπο δράσης, μια διαφορετική όπως είπαμε τεχνική. Κι αυτό το αποδεικνύουν τα ίδια τα κανονικά Ευαγγέλια:

«και παράγοντι εκείθεν τω Ιησού ηκολούθησαν αυτώ δύο τυφλοί κράζοντες και λέγοντες. Ελέησον ημάς, υιέ Δαυίδ. Ελθόντι δε εις την οικία προσήλθον αυτώ οι τυφλοί, και λέγει αυτοίς ο Ιησούς. Πιστεύετε ότι δύναμαι τούτο ποιήσαι: λέγουσι αυτώ. Ναι Κύριε. Τότε ήψατο των οφθαλμών αυτών λέγων. Κατά την πίστην υμών γεννηθήτω υμίν. Και ανεώχθησαν αυτών οι οφθαλμοί.» (κατά Ματθαίον Θ, 27-30).

«και έρχεται εις Βηθσαϊδάν. Και φέρουσιν αυτώ τυφλόν και παρακαλούσιν αυτόν ίνα αυτού αψηται. Και επιλαθόμενος της χειρός του τυφλού εξήγαγεν αυτόν έξω της κώμης, και πτύσας εις τα όμματα αυτού, επιθείς τας χείρας αυτώ, επηρώτα αυτόν τι βλέπει. Και αναβλέψας έλεγε. Βλέπω τους ανθρώπους ότι ως δένδρα ορώ περιπατούντας. Είτα πάλιν επέθηκε τας χείρας επί τους οφθαλμούς αυτού και εποίησεν αυτόν αναβλέψαι, και απεκαταστάθη, και ανέβλεψε τηλαυγώς…» (κατά Μάρκον, Η, 22-26).

«και παράγων είδεν άνθρωπον τυφλόν εκ γενετής (…) και ταύτα ειπών έπτυσε χαμαί και εποίησεν πηλόν εκ του πτύσματος, και επέχρισε τον πηλόν επί τους οφθαλμούς του τυφλού και είπεν αυτώ. Ύπαγε νιψαι εις την κολυμβήθραν του Σιλωάμ, ο ερμηνεύεται απεσταλμένος. Απήλθεν ουν και ενίψατο και ήλθεν βλέπων…» (κατά Ιωάννην Θ, 1,6-7).

Η κολυμβήθρα του Σιλωάμ, βρισκόταν σε μια από τις πύλες της Ιερουσαλήμ. Από κει οι ιερείς έπαιρναν νερό για τους εξαγνισμούς και τις ιεροτελεστίες μέσα στον Ναό. Από την εποχή που την ευλόγησε ο προφήτης Ησαίας (Η,δ) θεωρούσαν τα νερά της καθαγιασμένα και θεραπευτικά. Αυτή η παράδοση πέρασε ακόμα και στους Μουσουλμάνους του Μεσαίωνα.

Βλέπουμε λοιπόν, ότι στα τρία αυτά θαύματα, ο Ιησούς χρησιμοποιεί τρεις διαφορετικούς τρόπους θεραπείας:

α) Στην πρώτη περίπτωση, αρκειται στην πίστη των τυφλών, και αγγίζει απλώς τα μάτια τους με τα χέρια του.

β) Στην δεύτερη περίπτωση, βάζει σάλιο στα μάτια του τυφλού, κι έπειτα τ’ αγγίζει με τα χέρια του. Το αποτέλεσμα δεν είναι τέλειο κι επαναλαμβάνει τη θεραπεία, μέχρι που ο τυφλός αρχίζει να βλέπει.

γ) Στην τρίτη περίπτωση, χρησιμοποιεί μια παλιά συνταγή της αρχαίας φαρμακολογίας. Ένας ιατρικός κώδικας του τρίτου αιώνα, που τον έγραψε κάποιος SENERUS SAMMONICUS, συστήνει την επικάλυψη των ματιών με λάσπη για την θεραπεία των οφθαλμικών οιδημάτων. Και ο Ιησούς προσθέτει σ’ αυτή την τεχνική, το πλύσιμο των ματιών με νερό από τη θαυματουργή κολυμβήθρα του Σιλωάμ.

Όσο για την χρησιμοποίηση του σάλιου για τη θεραπεία των οφθαλμικών ασθενειών, ο Ιησούς χρησιμοποιεί πάλι μια πανάρχαια συνταγή που στηρίζεται στη θεραπευτική ιδιότητα του σάλιου. Συμπτωματικά, στο περιοδικό «ANNALES DE CHIRURGIE PLASTIQUE», Απρίλιος 1961 σελ. 235-242 βρήκαμε ένα άρθρο με το γενικό τίτλο «Τα αποτελέσματα της παρωτιδίου σιέλου στις περιπτώσεις της ξηροφθαλμίας». Το άρθρον αυτό μας πληροφορεί τα εξής:

«Το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας που αναπτύσσεται σε οφθαλμούς με ελλειπή ή ανύπαρκτη δακρυογόνα έκκριση, προκαλεί το σχηματισμό της κερατίνης και την εκλέπιση του αποξηραμένου επιπεφυκότα υμένα του οφθαλμού με αποτέλεσμα την προσκόλληση του τελευταίου… Ο κερατοειδής χιτώνας θολώνει… οι βλεφαρίδες δημιουργούν έλκος… η όραση ελαττώνεται μέχρι την οριστική τύφλωση».

«Ο σίελος και τα δάκρυα αποτελούνται από μια πολύ παραπλήσια σύνθεση, περιέχουν και τα δύο λυζόζυμα, που είναι μια βακτηριοστατική προστατευτική ουσία. Ο χειρουργός μπορεί να συνδέσει με μια βλεννώδη δίοδο, τον εκκριματικό σωλήνα των σιελογόνων αδένων με την οφθαλμική κοιλότητα. Η επέμβαση, θα έχει σαν αποτέλεσμα μια καλυτέρευση στην όραση του ασθενή…»

Πολλοί μαθητές, που εργάζονται τη νύχτα με μια λάμπα κακής ποιότητας εφαρμόζουν ασυνείδητα αυτό τον τρόπο θεραπείας σαλιώνοντας με το δάχτυλό τους τις πονεμένες κόχες των ματιών τους.

Στην περίπτωση του εξορκισμού, που αναφέρει ο Ματθαίος (ΙΖ, 21), υπάρχει κι εκεί μια τεχνική:

«τότε προσελθόντες οι μαθηταί τω Ιησού κατ’ ιδίαν είπον. Διατί ημείς ουκ ηδυνήθημεν εκβαλείν αυτό; (Πρόκειται για κάποιο δαιμόνιο που βασάνιζε ένα παιδί) ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς. Δια την απιστίαν υμών. Αμήν γαρ λέγω υμίν, εάν έχητε πίστην ως κόκκον σινάπεως, έρειτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν. Τούτο δε το γένος (των δαιμονίων) ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία» (κατά Ματθαίον ΙΖ, 19-21).

Πρώτα απ’ όλα θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχει μια αντίφαση. Το κείμενο μας λέει ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο όταν υπάρχει πίστη. Αλλά το ίδιο μας πληροφορεί αμέσως έπειτα, ότι για να φθάσουμε σε κάποιο αποτέλεσμα, χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε μια μυστικό-ασκητική τεχνική: την προσευχή και τη νηστεία. Η τελευταία φράση του κειμένου, προσδιορίζει ακριβώς ότι ανάλογα με τη φύση (το γένος) των δαιμονίων, πρέπει να χρησιμοποιηθεί και η ανάλογη θεραπευτική τεχνική. Άρα, δεν αρκεί από μόνη της η πίστη. Χρειάζεται και μια φυσική ενίσχυση: η νηστεία, η προσευχή, το εξαγνιστικό υλικό (λάδι, σάλιο, λάσπη, νερό κλπ)(2).

Σ’ άλλες περιπτώσεις «θαυμάτων» χρειάζεται μεγάλη προσοχή και μεγάλη επιφυλακτικότητα στην ανάλυσή τους. Μια τέτοια είναι η θεραπεία του δαιμονισμένου στη χώρα των Γαδαρήνων. Αυτός ο άνθρωπος βασανιζόταν από πολλά δαιμόνια και ζούσε γυμνός και σαν άγριος μέσα στις ερημιές. Κάθε φορά που δοκίμαζαν να τον δέσουν, αυτός έσπαγε τις αλυσίδες κι έφευγε. Ο Ιησούς διατάζει τα δαιμόνια να φύγουν από τον άνθρωπο. Κι αυτά τον παρακάλεσαν:

«…ίνα μη επιτάξη αυτοίς εις την άβυσσον απελθείν. Ην δε εκεί αγέλη χοίρων ικανών βοσκομένων εν τω όρει. Και παρεκάλουν αυτόν ίνα επιτρέψει αυτοίς εις εκείνους εισελθείν. Και επέτρεψεν αυτοίς. Εξελθόντα δε τα δαιμόνια από του ανθρώπου εισήλθον εις τους χοίρους, και ώρμησεν η αγέλη κατά του κρημνού εις την λίμνην και απεπνίγη. Ιδόντες δε οι βόσκοντες το γεγενημένον έφυγον, και απήγγειλαν εις την πόλιν και εις τους αγρούς…» (Λουκάς, Η, 26-35).

Θα παρατηρήσουμε πρώτ’ απ’ όλα ότι δεν πρόκειται για αγέλη αγριογούρουνων αλλά για κατοικίδια γουρούνια, εφ’ όσον υπάρχουν βοσκοί. Το επεισόδιο, συνέβη στη χώρα των Γαδαρίνων που βρίσκεται απέναντι από τη Γαλιλαία. Πως όμως είναι δυνατόν να τρέφουν γουρούνια, αφού από τον Ιουδαϊκό νόμο απαγορευόταν αυστηρά, όχι μόνο να τα τρώνε αλλά ακόμα και να τα τρέφουν για εμπόρευμα ή και απλώς να τα αγγίζουν; Εξ άλλου, στην περιοχή αυτή, δεν υπάρχει καμμιά λίμνη για να πέσουν να πνιγούν. Για να δικαιολογήσουν το γεγονός αυτό, πολλοί ερευνητές τοποθέτησαν τη σκηνή στις όχθες της λίμνης της Γενησαρέτ, κοντά στη Βησθαϊδα-Ιουλία απέναντι από την Τιβεριάδα. Αλλά η πόλη αυτή δε βρίσκεται στη χώρα των Γαδαρήνων αλλά στη Γωλανίτιδα. Κι ανάμεσα στις δυό αυτές περιοχές υπάρχει μια απόσταση πάνω από ογδόντα χιλιόμετρα… Μια άλλη απόδειξη της άγνοιας των ανωνύμων γραφέων του 4^ου αιώνα.

Τέλος, το «Ταξίδι στην Μέση Ανατολή» του GERARD DE NEVAL βρίσκουμε το εξής ενδιαφέρον:

«Πάντοτε είχα τη γνώμη, ότι η κάνναβις με την οποία κατασκευάζουν το χασίς, είναι το φυτό, που όπως λέει ο Ιπποκράτης, προκαλούσε στα ζώα ένα είδος τρέλλας και τα έκανε να πέφτουν και να πνίγονται στην θάλασσα».

Αν κάνουμε, πράγματι, μια διαλογή ανάμεσα στα διάφορα γεγονότα που οι Εβραίοι τα θεωρούν σαν αποτελέσματα Μαγείας και οι Χριστιανοί σαν θαύματα, θα διακρίνουμε τρία από αυτά που δεσπόζουν στη ζωή του Ιησού, και που η προέλευσή τους, είναι ανεξήγητη:

α) Ο πειρασμός από το διάβολο, πάνω σ’ ένα βουνό της ερήμου της Ιουδαίας, που σήμερα λέγεται Καραντένα.

β) Η επίκληση του Μωυσή και του Ηλία, στο όρος Θαβώρ.

γ) Ο τελικός διάλογος στο όρος των Ελαιών, λίγο πριν από τη σύλληψη, με κάποιον μυστηριώδη «πατέρα».

Το πρώτο επεισόδιο που μας περιγράφουν τα Ευαγγέλια (Ματθαίος Δ, Μάρκος Α, Λουκάς Δ) συνέβει στην έρημο της Ιουδαίας, όπου ο Ιησούς έμεινε σαράντα μερόνυχτα «πειραζόμενος υπό του Διαβόλου». Πρόκειται για μια παραδοσιακή δοκιμασία. Ο δοκιμαζόμενος, πρέπει να νικήσει τις Κάτω Δυνάμεις, για ν’ αποκτήσει την υποστήριξη των Άνω. Συναντάμε το ίδιο επεισόδιο στη ζωή του Βούδα και όλων των μεγάλων θαυματουργών. Μετά απ’ αυτή τη δοκιμασία, ο θριαμβευτής, «έχει τη συμπαράσταση όλων των δυνάμεων του Ουρανού και υπακούουν σ’ αυτόν όλες οι δυνάμεις της Κόλασης» όπως ισχυρίζονται οι Καββαλιστές.

Αλλά πρόκειται για μιαν επίκληση, όπου μια οντότητα, εξορκισμένη με ορισμένες φράσεις και τυπολογίες, υποχρέωνε να φανερωθεί, ή η σαραντάμερη αυτή απομόνωση έγινε για άλλο λόγο και η οντότητα παρουσιάστηκε με ξαφνικό και αναπάντεχο τρόπο: Μ’ άλλα λόγια, ήταν θεληματική ή τυχαία η συνάντηση με τον Σατανά; Κανένα από τα κείμενα δεν είναι σε θέση να μας λύσει την απορία. Εξ’ άλλου πρέπει να θεωρήσουμε σαν υπερβολή το γεγονός ότι ο Ιησούς δεν έφαγε, και προπάντων δεν ήπιε για ένα διάστημα σαράντα ημερών, με την τρομερή ζέστη που κάνει μέσα στην έρημο της Ιουδαίας. Εφ’ όσον υπέφερε από τη μαστίγωση και πέθανε είτε από τη σταύρωση είτε από το λόγχισμα στο πλευρό του, είναι αδύνατο να είχε τη δύναμη να μείνει ζωντανός μέσα στην έρημο σαράντα μέρες.

Οποιαδήποτε κι αν είναι η πραγματική εξήγηση, γεγονός είναι πως η εμφάνιση του Σατανά, είναι το πρώτο επεισόδιο που σημειώνεται από τους ευαγγελιστές για τη δράση του Ιησού. Και υπάρχει και μια δεύτερη συνάντηση με τον Άρχοντα του Κακού, που συνήθως περνάει απαρατήρητη: είναι βέβαιο όμως ότι υπήρξε τουλάχιστον μια δεύτερη συνάντηση. Κι έγινε λίγο πριν από τη σύλληψη, το πολύ λίγες μέρες νωρίτερα:

«είπε δε ο Κύριος. Σίμων-Σίμων. Ιδού ο Σατανάς εξητήσατο υμάς του σινιάσαι ως τον σίτον. Εγώ δε εδεήθην περί σου ίνα μη εκλείπη η πίστις σου, και συ ποτε επιστρέψας στήριξον τους αδελφούς σου…» (Λουκάς ΚΒ 31-32).

Ο Άγιος Ιερώνυμος στη Βουλγκάτα του, ερμηνεύει τη λέξη «επιστρέψας» σαν «CONVERSUS» που σημαίνει «μεταμορφωμένος, αλλαγμένος».

Τι συμπεράσματα θα μπορούσαμε να βγάλουμε απ’ αυτές τις συχνές συναντήσεις με τον «Πονηρό»;

Η δεύτερη μεγάλη θεουργική επιχείρηση, έγινε στο όρος Θαβώρ. Πρόκειται για την περίφημη σκηνή της «Μεταμόρφωσης», που τη βρίσκουμε μ’ όλες της τις λεπτομέρειες στα παρακάτω εδάφια: Ματθαίος ΙΖ, Μάρκος Θ,2, Λουκάς Θ,29, Ιωάννης Α, 14 και Β’ Επιστολή Πέτρου Α, 16.

«και μεθ’ ημέρας εξ παραλαμβάνει ο Ιησούς τον Πέτρον και Ιάκωβον και Ιωάννην τον αδελφόν αυτού και αναφέρει αυτούς εις όρος υψηλόν κατ’ ιδίαν. Και μετεμορφώθει έμπροσθεν αυτών και έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ήλιος τα δε ιμάτια αυτού εγένοντο λευκά και ως φως. Και ιδού ώφθησαν αυτοίς Μωυσής και Ηλίας μετ’ αυτού συλλαλούντες. Αποκριθείς δε ο Πέτρος είπε τω Ιησού. Κύριε, καλόν εστιν ημάς ποιήσωμεν ώδε τρεις σκηνάς, σοι μια και Μωυσεί μια και μιαν Ηλία. Έτι αυτού λαλούντος. Ιδού νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς, και ιδού φωνή εκ της νεφέλης λέγουσα. Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ηυδόκησα. Αυτού ακούετε. Και ακούσαντες οι μαθηταί έπεσον επί πρόσωπον αυτών και εφοβήθησαν σφόδρα. Και προσελθών ο Ιησούς ήψατο αυτών και είπεν, εγέρθητε και μη φοβείσθε. Επάραντες δε τους οφθαλμούς αυτών ουδένα είδον ει μη τον Ιησούν μόνον.

Και καταβαινόντων αυτών από του όρους ενετείλατο αυτοίς ο Ιησούς λέγων. Μηδενί είπητε το όραμα εως ου ο Υιός του ανθρώπου εκ νεκρών αναστή…» (κατά Ματθαίον ΙΖ, 1-9)

Πρώτ’ απ’ όλα θα παρατηρήσουμε, ότι γίνεται επίκληση σε δύο νεκρούς. Στον Μωυσή που έχει πεθάνει εδώ και δεκατέσσερις αιώνες και στον Ηλία που αναλήφθηκε μέσα σ’ ένα «άρμα πυρός» εδώ και έντεκα αιώνες. Εάν επρόκειτο για μιαν απλή εκδήλωση της θεϊκής καταγωγής του, τότε ο Ιησούς θα μπορούσε να την προκαλέσει σ’ ένα φιλικό σπίτι στην Ιερουσαλήμ. Αλλά επειδή πρόκειται για μια επίκληση σε νεκρούς, γίνεται κατ’ ιδίαν (κρυφά και απόμακρα) σ’ ένα ερημικό μέρος, και κοντά στον ουρανό για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι γιατί τέτοιου είδους τελετουργίες δεν πρέπει να ταραχτούν από την παρουσία τρίτων και αμύητων. Ο δεύτερος είναι ότι στο Ισραήλ δεν αστειεύονται με τέτοια πράγματα. Είναι τελείως απαγορευμένα, και προβλέπεται η ποινή του θανάτου για τους παραβάτες:Δευτερονόμιον (ΙΗ, 10-11) και Έξοδος (ΙΒ, 35-36). Αυτός είναι και ο λόγος που ο Ιησούς συνιστά στους μαθητές να μην πουν τίποτα για το τι είδαν στο όρος.

Όσο για τη σκοπιμότητα αυτής της νεκρικής επίκλησης, είναι μάλλον ο Λουκάς που μας δίνει την απάντηση:

«και ιδού άνδρες δύο συνελάλουν αυτώ, οίτινες ήσαν Μωυσής και Ηλίας, οι οφθέντες εν τη δόξη έλεγον την έξοδον αυτού ην έμελλε πληρούν εν Ιερουσαλήμ…» (Λουκας, Θ, 30-31)

Η επίκληση λοιπόν των δύο νεκρών, του Μωυσή και του Ηλία, που είναι οι σημαντικώτεροι οδηγητές της ιστορικής πορείας του Ισραήλ, έγινε για να μάθει ο Ιησούς τον τελικό προορισμό του(3). Είναι φανερό, ότι η επίκληση αυτή συνοδεύτηκε με τις συνηθισμένες μαγικές αναθυμιάσεις και με τη βοήθεια ισχυρών παραισθησιογόνων, κι απόδειξη γι’ αυτό είναι η νάρκωση των μαθητών, η μέθη που νοιώθουν και τα ασυνάρτητα λόγια του Σίμωνα-Πέτρου που θέλει να κατασκευάσει σκηνές για τις οπτασίες. Ο Λουκάς μας το λέει καθαρά ότι «ο Πέτρος και οι συν αυτώ ήσαν βεβαρημένοι ύπνω» (Λουκάς Θ, 32) κι ότι ο Πέτρος δεν ήξερε τι έλεγε:» «μη ειδώς ο λέγει» (Λουκάς Θ, 33).

Όσο για την «φωτεινή νεφέλη», η εξήγηση είναι πολύ απλή. Αν ανεβεί κανείς στην κορυφή ενός βουνού, σε μια περιοχή όπου βασιλεύει γενικά καλοκαιρία και ο ουρανός είναι γαλανός, και συμβεί να περάσει ένα σύννεφο από την κορφή, τότε οι διαθλασμένες ακτίνες του ήλιου θα περικυκλώσουν το ανεβασμένο στην κορυφή άτομο και θα του δώσουν μια φωτεινή όψη. Ιδιαίτερα αν φοράει λευκά ρούχα.

Και φθάνουμε τώρα στην τελική επίκληση, που συνέβη την βραδιά της σύλληψης του Ιησού, στο όρος των Ελαιών, κοντά στη Βηθανία, σε μια τοποθεσία που λεγόταν Γεσθημανή, και που σημαίνει ελαιοτριβείο. Ας πάρουμε τη διήγηση του Λουκά:

«και εξελθών επορεύθη κατά το έθνος εις το όρος των Ελαιών. Ηκολούθησαν δε αυτώ και οι μαθηταί αυτού. Γενόμενος δε επί του τόπου είπεν αυτοίς. Προσεύχεστε μη εισελθείν εις πειρασμόν. Και αυτό απεσπάσθη απ’ αυτών ωσεί λίθου βολήν, και θεις τα γόνατα προσηύχετο λέγων. Πάτερ, ει βούλει παρενεγκείν τούτο το ποτήριον απ’ εμού. Πλην μη το θέλημα μου αλλά το σον γενέσθω. Ωφθη δε αυτώ άγγελος απ’ ουρανού ενισχύων αυτόν…» (Κατά Λουκάν ΚΒ 39-44).

«Και αναστάς από της προσευχής ελθών προς τους μαθητάς εύρεν αυτούς κοιμωμένους από της λύπης, και είπεν αυτοίς. Τι καθεύδετε; Αναστάντες προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν…» (Κατά Λουκάν ΚΒ 45-46)

Πρώτη ερώτηση: Πως είναι δυνατόν να αποκοιμηθεί κανείς από λύπη; Συνήθως η αγωνία και η στενοχώρια διώχνουν τον ύπνο. Αυτός ο «ύπνος από λύπη, προκλήθηκε και πάλι από τις αναθυμιάσεις και τα διάφορα λιβανικά που χρησιμοποιούσαν για τις επικλήσεις και τις ιεροτελεστίες στο Ναό. Κι αυτό γιατί πρόκειται πάλι για μια επίκληση, κι όχι πια του Μωυσή και του Ηλία αλλά του πατέρα του! Αλλά ποιου πατέρα του; Θα το δούμε παρακάτω.

Δεύτερη ερώτηση: εφ’ όσον οι μαθητές αποικοιμήθηκαν, κι εφ’ όσον ο Ιησούς απομακρύνθηκε απ’ αυτούς σε μιαν απόσταση «λίθου βολής(4)», πως συμβαίνει να γνωρίζουμε το τι ελέχθη ανάμεσα στον Ιησού και τον πατέρα του;

Δεν είναι δυνατόν να έχουμε την πληροφορία από τους μαθητές, γιατί αυτοί κοιμόντουσαν. Ούτε από τον ίδιο τον Ιησού, γιατί πριν ακόμα καλά-καλά τελειώσει την επίκληση και ξυπνήσει τους μαθητές, φθάνουν οι Ρωμαίοι μαζί με τους υπηρέτες του Ναού, οπλισμένοι με σπαθιά και ρόπαλα και με την καθοδήγηση του ανηψιού του του Ιούδα του Ισκαριώτη, τον συλλαμβάνουν.

Την πληροφορία την έχουμε, δοσμένη μέχρι την τελευταία της λεπτομέρεια, από ένα πρόσωπο που αναφέρει μόνο το Ευαγγέλιο του Μάρκου:

«Και εφέντες αυτόν έφυγαν πάντες. Και εις τις νεανίσκος ηκολούθησεν αυτώ περιβεβλημένος σινδόνα επί γυμνού. Και κρατούσιν αυτόν οι νεανίσκοι. Ο δε καταλιπών την σινδόνα γυμνός έφυγεν απ’ αυτών…» (κατά Μάρκον ΙΔ, 50-52)

Μας κάνει εντύπωση πως ήρθε η ιδέα σ’ ένα νεαρό να κυκλοφορεί Μάρτιο μήνα στην Ιουδαία, στο όρος των Ελαιών, με μοναδικό φόρεμα ένα κομμάτι ύφασμα. Την εποχή αυτή κάνει κρύο ακόμα, κι ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες, απόδειξη, ότι λίγο αργότερα στην αυλή του Καϊάφα,ανάβουν φωτιά για να ζεσταθούν, κι εκεί ο Πέτρος αρνείται τρεις φορές τον Κύριό του (Ιωάννης ΙΗ, 18)

Δεν πρόκειται για ένα μάλλινο ύφασμα, γιατί ο Άγιος Ιερώνυμος στη Βουλγκάτα του, μεταφράζει «PANNUS» που σημαίνει λινό ύφασμα.

Δεν πρόκειται, ούτε για ένα σεντόνι κρεββατιού, γιατί δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα αυτή την εποχή. Οι Εβραίοι κοιμόντουσαν πάνω σε ψάθες όπως όλοι οι λαοί της περιοχής. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν κρεββάτια φτιαγμένα από ιμάντες, καλυμμένα με μάλλινες κουβέρτες, και γούνες. Οι Γαλάτες χρησιμοποιούσαν στρώματα, παραγεμισμένα με άχυρο, και καλυμμένα με προβιές. Αλλά εκείνη την εποχή δεν υπάρχουν σεντόνια στα κρεββάτια, κι ακόμα στις μέρες μας οι χωριάτες της Γερμανίας σπάνια χρησιμοποιούν έστω και ένα.

Ο Άγιος Ιερώνυμος, στις περιπτώσεις που χρησιμοποιεί τη λέξη «SINDON» «σινδών» εννοεί πάντοτε «σάβανο». Αλλά ένα σάβανο δεν ήταν σε καμμιά περίπτωση ένα από τα ρούχα που φορούσαν οι Εβραίοι της εποχής.

Αυτός ο νεανίσκος, παίζει το ρόλο του «αγγέλου που ήρθε από τον ουρανό για να δώσει κουράγιο στον Ιησού» (Λουκάς ΚΒ, 39-44). Και από αυτόν γνωρίζουμε την προσευχή που απευθύνει ο Ιησούς στον «πατέρα» του. Πρόκειται για τον κλασσικό «συνεργάτη» σε τέτοιου είδους θεαματικά τεχνάσματα.

Και καταλαβαίνουμε ότι όλη αυτή η σκηνοθεσία, είχε πράγματι για σκοπό να δώσει κουράγιο στον Ιησού για την αποστολή του, αποστολή που δεν αγνοεί ότι τον οδηγεί σ’ ένα φριχτό θάνατο, χωρίς την ελπίδα να καταφέρει να ελευθερώσει το Ισραήλ και να επανιδρύσει την δαυιδική εξουσία. Δεν αγνοεί ότι αυτή η αποστολή, από τον καιρό που αποσύρθηκε στη Φοινίκη, άλλαξε αντικειμενικό σκοπό, και αφορά ένα άλλο «βασίλειο» έξω από τον κόσμο αυτό. Αλλά οι φανατικοί που τον περιτριγυρίζουν, δεν μπορούν να το καταλάβουν.

Άλλοι υποστηρίζουν το κίνημα με καθαρά πολιτικές βλέψεις, για έναν απελπισμένο απελευθερωτικό αγώνα. Άλλοι τον προδίδουν. Ο ίδιος ο ανηψιός του, ο Ιούδας ο Ισκαριώτης. Αν ο Ιησούς εξαφανιστεί, κι όπως δεν έχει παιδιά, η διαδοχή στην εξουσία θα περάσει στον αδελφό του τον Σίμωνα Πέτρο. Κατά συνέπεια ο Ιούδας θα γίνει «διάδοχος»…

Όσο για τους άλλους, εκμεταλλευόμενοι το σκοτάδι, μόλις δουν τους ρωμαίους λεγεωνάριους, το βάζουν στα πόδια(5)

Για τους Εβραίους της εποχής, δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία, ότι ο Ιησούς χρησιμοποιούσε τις απαγορευμένες γνώσεις. Η φήμη της συνάντησής του με τον Σατανά στην έρημο της Ιουδαίας, κυκλοφορούσε ανάμεσα στον λαό. Εγνώριζαν ότι είχε νικήσει τον Άρχοντα του Σκότους, κι εφ’ όσον αυτός είχε τιθασευτεί από τον Ιησού, τον υπάκουε τυφλά, σύμφωνα με την κοινή μαγική παράδοση:

«και οι Φαρισαίοι έλεγον, εν τω άρχοντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια…» (Ματθαίος Θ, 34)

«ότι έλεγον, πνεύμα ακάθαρτον έχει (στη διάθεσή του)» (Μάρκος Γ, 30)

Στο επεισόδιο με τη γυναίκα που την έπιασαν να μοιχεύεται, φαίνεται ότι χρησιμοποιεί ένα μαγικό τέχνασμα, είτε μαντικό, είτε εξαγνιστικό:

«ο δε Ιησούς κάτω κύψας τω δακτύλω έγραψεν εις την γην, ως δε επέμενον ερωτώντες αυτόν, ανακύψας είπε προς αυτούς, ο αναμάρτητος υμών πρώτος βαλέτω λίθον επ’ αυτή…» (δηλ. ας αρχίσει το λιθοβολισμό που ήτνα η προβλεπομένη από τον Νόμο ποινή) (κατά Ιωάννην Η, 7).

Πρόκειται πιθανώτατα για ένα γεωμαντικό τέχνασμα. Ακόμα στην εποχή μας, στο Μαρόκο, στην Τυνησία, και σ’ ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, πολλοί μάντεις, εφαρμόζουν μια τεχνική που λέγεται «DARB-EL-REMEL» ή μαντική «τέχνη της άμμου». Με τη βοήθεια σημείων και γραμμών, σχηματίζονται πάνω στην άμμο δεκαέξι προφητικές φιγούρες, που δίνουν απαντήσεις στα ερωτήματα.

Η ίδια τεχνική, χρησιμοποιείται και για άλλους λόγους. Ζωγραφίζουν πάνω στην άμμο, διάφορα μαγικά σχήματα, και περνάνε το «δαιμονισμένο» πάνω απ’ αυτά υποχρεώνοντας έτσι τα πνεύματα να τον εγκαταλείψουν γιατί δεν αντέχουν στη θέα των ιερών συμβόλων. Αυτή άλλωστε, είναι και η καταγωγή των προστατευτικών τατουάζ.

Η ανοχή και η επιείκεια που δείχνει ο Ιησούς για τις πόρνες και τις μοιχαλίδες, εξηγείται ακόμα από το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές απ’ αυτές ανάμεσα στους προγόνους του.

Η Ταμάρα (Γένεσις ΛΗ, 12-19) πορνεύεται με τον πεθερό της σε μια γωνιά του δρόμου, χωρίς ο τελευταίος να την αναγνωρίσει, και σε συνέχεια την παντρεύεται. Η Ραχάθ επίσημη πόρνη, στην Ιεριχώ, που κρύβει τους κατασκόπους του Ωσηέ, πριν από την καταστροφή της πόλης και έτσι καταφέρνει να σωθεί. Παντρεύεται σε συνέχεια τον Σαλωμόν, γυιό του Ναασόν, πρίγκηπα του Ιούδα, και γίνεται μητέρα του Βοόζ (Ωσηέ, Β, 1 ΣΤ, 17-Ματθαίος Α,5). Η Ρούθ σύζυγος του Μοχαλών και ύστερα σύζυγος του Βοόζ, που καταγόταν από την φυλή του Μωάθ, φυλή που προήλθε από τον βιασμό του Λωτ από τις κόρες του, γεγονός που απαγόρευε στη Ρουθ να μπει σ’ Εβραϊκή οικογένεια (Ρουθ: Α,4-Β, 2-Γ,9 Δ,5 και Ματθαίος Α,5). Τέλος η Βηθσαβή, γυναίκα του Ούριου του Χετταίου, που έγινε ερωμένη του βασιλιά Δαυίδ και γυναίκα του, όταν εκείνος δολοφόνησε τον άντρα της. Η ίδια γέννησε τον βασιλιά Σολομώντα (Β Σαμουήλ, ΙΑ και Ματθαίος Α, 6).

Όπως και οι μαθητές του, έτσι κι ο Ιησούς, δεν μπόρεσε να θεραπεύσει όλους όσους βρίσκονταν στον κύκλο του:

«του δε Ιησού γενομένου εν Βηθανία εν οικία Σίμωνος του λεπρού…» (κατά Ματθαίον ΚΣΤ, 6)

Πρόκειται για το σπίτι του φίλου του, του Λάζαρου, αδελφού της Μάρθας και της Μαρίας, που πάντα φιλοξενούν τον Ιησού, κάθε φορά που βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ(6). Όμως ο πατέρας τους ο Σίμωνας παραμένει λεπρός.

Το επεισόδιο της επίκλησης του Μωυσή και του Ηλία στο όρος Θαβώρ, αποτελεί μια βασική στροφή, ως προς τον προορισμό του Ιησού. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ήταν, μετά τον πατέρα του τον Ιούδα από τα Γάμαλα, ο νόμιμος διάδοχος της βασιλικής γενιάς του Δαυίδ. Οι μαθητές του, οι φίλοι του, οι «εξ αίματος» αδελφοί του τον αποκαλούν «Κύριο» (ADONAI) γιατί πράγματι, είναι ο κύριος και ηγέτης τους. Το γεγονός δεν πρέπει να μας εκπλήσσει ούτε για τους αδελφούς του, γιατί ας μην ξεχνάμε, ότι τόσο στην αρχαία εποχή, όσο και τον Μεσαίωνα, ακόμα και η σύζυγος ενός άρχοντα, αποκαλούσε τον άντρα της «Κύριο» (SIR, SIRE κ.τ.λ.)

Όμως μετά απ’ την παράξενη τελετουργία, που έγινε με την παρουσία του Πέτρου, του Ιακώβου και του Ιωάννη (αξίζει να σημειωθεί πως είναι οι ίδιοι που τον συνοδεύουν και στη Γεσθημανή) ο προορισμός του Ιησού αλλάζει. Μόνος του καταλαβαίνει, ότι η επίγεια μεσσιανιστική πολιτική, δεν έχει ελπίδες επιτυχίας. Η Θεία Πρόνοια, έχει άλλα σχέδια για τον κόσμο και δεν ασχολείται με την παλινόρθωση στο θρόνο ενός μικροσκοπικού κρατιδίου, των απογόνων του Δαυίδ. Κάτι γεννιέται μέσα του με την επίκληση αυτή. Μια υψηλή οντότητα τον κατακτάει, και θα τον χρησιμοποιήσει στο εξής για να αναδιαπλάσει τον κόσμο. Κατά τη δική του αντίληψη, η οντότητα αυτή είναι ο Ηλίας. Αυτό δεν θα πρέπει να μας κάνει εντύπωση, γιατί ο Ιησούς εγνώριζε μόνο την εθνική του μυθολογία. Για τις Ρωμαϊκές λεγεώνες, αυτή η οντότητα, έχει από αιώνες ένα άλλο όνομα: Μίθρας.

Ο Ιησούς, έχει απόλυτη συνείδηση αυτού του φαινομένου της «ψυχικής κατοχής». Απόδειξη, η φράση που λέει, στον Σίμωνα-Πέτρο, τον αδελφό και διάδοχό του, με την κληρονομική έννοια:

«αμήν λέγω σοι, ότε ης νεώτερος, εζώννυες σεαυτόν και περιεπάτεις όπου ήθελες, όταν δε γηράσης, εκτενείς τας χείρας σου, και άλλος σε ζώσει, και οίσει όπου ου θέλεις…» (κατά Ιωάννην ΚΑ,18).

Και στον Γολγοθά, καρφωμένος πάνω στο σταυρό των καταδίκων, και στον Ηλία απευθύνεται:

«περί δε την ενάτη ώραν ανεβόησεν ο Ιησούς φωνή μεγάλη λέγων: «Ηλι, Ηλί, λαμά σαβαχθανί…» (Ματθαίος, ΚΖ, 4-6).

Οι ανώνυμοι γραφείς που σύνταξαν τα ψευτο-ευαγγέλια, δεν ξεχνούν ποτέ να μεταφράσουν την παραπάνω φράση «Θεέ μου,Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλειπες;» (Ματθαίος ΚΖ, 46). Αλλά οι Εβραίοι που ήσαν παρόντες στη σταύρωση, δεν ξεγελιούνται, και λένε: «ότι Ηλίαν φωνεί ούτος…» (Ματθαίος, ΚΖ, 47).

Μερικοί ερευνητές, όπως και γλωσσολόγοι ειδικευμένοι στις νεκρές γλώσσες, ισχυρίζονται ότι η φράση είναι φοινικική και σημαίνει: «Κύριε, Κύριε! Τα σκοτάδια… Τα σκοτάδια» που θα μπορούσε να εξηγηθεί από το γεγονός ο ετοιμοθάνατος χάνει σιγά-σιγά την όρασή του ή ότι περνάει στην ειδική εκείνη μεταθανάτια συνείδηση που περιγράφει το θιβετιανό «Βιβλίο των Νεκρών», ή το απόκρυφο κείμενο του «Βιβλίου του Ιωσήφ του Ξυλουργού», που αποτελούν τις εσωτερικές φαντασιώσεις και ελευθερώνονται από το ασυνείδητο την τελευταία στιγμή.

Αφήνουμε όμως σ’ αυτούς την ευθύνη αυτής της ερμηνείας, γιατί κατά τη γνώμη μας, όπως θα δούμε σ’ ένα από τα επόμενα κεφάλαια, αυτές οι τελευταίες λέξεις είχαν μια τελείως διαφορετική σημασία.

___________________

(1) Σημ. του Συγγ.: DABTARA, λένε στην Αιθιοπία, ένα σύνολο από συνταγές της «λευκής» Μαγείας. Η «μαύρη» Μαγεία απαγορεύεται αυστηρά στη χώρα αυτή.

(2) Σημ. του Συγγ.: Φαίνεται, όμως, ότι ο Ιησούς δεν νήστευσε ποτέ του, γιατί ο Ματθαίος λέει (ΙΑ, 19)πως ήταν «φάγος και οινοπότης». Μάλιστα, η τελευταία λέξη, όπως το παραδέχεται και ο Άγιος Ιερώνυμος είχε την έννοια του «μέθυσου».

(3) Σημ. του Συγγ.: Κατά συνέπεια τον αγνοεί: Δεν ξέρει γιατί ήρθε στον κόσμο.

(4) Σημ. του Μετ.: Καθορισμένη απόσταση με μια σφενδόνα της εποχής.

(5) Σημ. του Συγγ.: αποδείξαμε ήδη, ότι ο Σίμων-Πέτρος ήταν αδελφός του Ιησού κι ότι ο Ιούδας ο Ισκαριώτης ήταν γυιός του. Όσο για τα περίφημα «τριάντα δηνάρια» αυτό είναι μια εφεύρεση των ανώνυμων γραφέων του 4^ου αιώνα για να δικαιολογήσουν την προφητεία του Ζαχαρία: «και έστησαν τον μισθόν μου τριάκοντα αργύρια… (Ζαχαρίας ΙΑ, 12). Αν ο Ιησούς είχε πράγματι επικηρυχτεί από τους Ρωμαίους, τότε το ποσό θα ήταν πολύ μεγαλύτερο.

(6) Σημ. του Συγγ.: Θα παρατηρήσουμε ότι ο Ιησούς δεν διανυκτερεύει ποτέ στην Αγία Πόλη. Πάντοτε, φροντίζει να τελειώσει τις ασχολίες του εκεί και παρά την κούρασή του, πάει να κοιμηθεί στην Βηθανία, που βρισκόταν στους πρόποδες του όρους των Ελαιών. Κι αυτό, γιατί με τη δύση του ήλιου, κλείνανε οι πόρτες της Ιερουσαλήμ, ενώ στη Βηθανία, δεν είχε τείχη. Η Ιερουσαλήμ με κλειστές τις πόρτες και μέσα στο σκοτάδι, γίνεται μια πραγματική ποντικοπαγίδα. Κι όταν αργότερα η κατάσταση χειροτερεύει δεν πάει ούτε στη Βηθανία, αλλά στη Γεσθημανή, στην κορυφή του όρους των Ελαιών.

ROBERT AMBERLAIN

ΙΗΣΟΥΣ Ή ΤΟ ΘΑΝΑΣΙΜΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΝΑΪΤΩΝ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΜΑΡΙΟΣ ΒΕΡΕΤΤΑΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΒΡΗΣ

The Garden / Ο ΚΗΠΟΣ - H. P. Lovecraft

There's an ancient, ancient garden that I see sometimes in dreams,

Where the very Maytime sunlight plays and glows with spectral gleams;

Where the gaudy-tinted blossoms seem to wither into grey,

And the crumbling walls and pillars waken thoughts of yesterday.

There are vines in nooks and crannies, and there's moss about the pool,

And the tangled weedy thicket chokes the arbour dark and cool:

In the silent sunken pathways springs a herbage sparse and spare,

Where the musty scent of dead things dulls the fragrance of the air.

There is not a living creature in the lonely space arouna,

And the hedge~encompass'd d quiet never echoes to a sound.

As I walk, and wait, and listen, I will often seek to find

When it was I knew that garden in an age long left behind;

I will oft conjure a vision of a day that is no more,

As I gaze upon the grey, grey scenes I feel I knew before.

Then a sadness settles o'er me, and a tremor seems to start -

For I know the flow'rs are shrivell'd hopes - the garden is my heart.

Υπάρχει ένας κήπος αρχαίος, πολύ αρχαίος, που στα όνειρά μου εμφανίζεται πολλές

φορές,

όπου το ίδιο το φως του Μαγιού παίζει κι αστράφτει με φασματώδεις λάμψεις·

όπου τα φανταχτερά χρωματισμένα άνθη φαίνεται να μαραίνονται και να γκριζάρουν,

και τα τείχη που καταρρέουν κι οι πυλώνες ξυπνούν σκέψεις του χτες.

Υπάρχουν αναρριχητικά φυτά στις εσοχές και στις ρωγμές, βρύα γύρω απ’ την

πισίνα,

κι ο μπλεγμένος, γεμάτος ζιζάνια, θάμνος πνίγει την κληματαριά σκοτεινά και

ψύχραιμα:

στα σιωπηλά βυθισμένα μονοπάτια φύεται ένα χορτάρι αραιό και λιτό,

κ’ η μουχλιασμένη δυσωδία νεκρών πραγμάτων πνίγει του αέρα την ευοσμία.

Δεν υπάρχει ούτε ένα ζωντανό πλάσμα στο περιβάλλον, κι ο περικλείων φράχτης,

ήσυχος, δεν αντηχεί σε ήχο.

Καθώς περπατώ, περιμένω ή ακούω, συχνά προσπαθώ να θυμηθώ

πότε γνώρισα τον κήπο στα χρόνια τα πολύ περασμένα·

συχνά επικαλούμαι ένα όραμα μιας μέρας που δεν υφίσταται πια,

καθώς κοιτώ τις γκρίζες σκηνές που νομίζω πως έχω ξαναδεί.

Τότε μια λύπη εγκαθίσταται πάνω μου κι ένα ρίγος ξεκινά –

γιατί, καθώς γνωρίζω, τ’ άνθη είναι ζαρωμένες ελπίδες –

κι ο κήπος η δική μου η καρδιά.

Μετάφραση Αναστάσιος Δρακόπουλος

ΤΙΤΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ, ΠΡΑΞΗ 5, ΣΚΗΝΗ 2 – WILLIAM SHAKESPEARE

Ρώμη. Μπροστά στο σπίτι του Τίτου.

(Μπαίνουν ΤΑΜΟΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ και ΧΕΙΡΩΝ μεταμφιεσμένοι)

ΤΑΜΟΡΑ

Έτσι παράξενα και πένθιμα μεταμφιεσμένη,

θα συναντήσω τον Ανδρόνικο και θα του πω

πως είμ' η Εκδίκηση, σταλμένη από τον Άδη

για να τον βρω και να δικιώσω όσ' αδικία έχει πάθει.

Χτύπα στο σπουδαστήρι του, όπου λεν πως μένει,

κι αναμασάει τρελά σχέδια γι' άγρια εκδίκηση.

Πες του πως η Εκδίκηση ήρθε για να τον βοηθήσει

να καταστρέψει τους εχθρούς του.

(Χτυπούν. Μπαίνει ο ΤΙΤΟΣ από πάνω.)

ΤΙΤΟΣ

Ποιος μ' ενοχλεί που μελετάω; Είναι το κόλπο σας

για ν' ανοίξω την πόρτα μου και να πετάξουν

και να μου φύγουν τα αυστηρά μου διατάγματα

κι όλη η σπουδή μου να πάει στράφι; Γελαστήκατε.

Γιατί ό,τι έχω στο νου να κάνω, δέστε εδώ,

το 'χω καταχωρίσει σε γραμμές γραμμένες

μ' αίμα. Κι ό,τι έχω γράψει θα εχτελεστεί .

ΤΑΜΟΡΑ

Τίτο είμαι φερμένη για να σου μιλήσω.

ΤΙΤΟΣ

Όχι, ούτε λέξη. Πως να δώσω αξιά στα λόγια μου

αφού δεν έχω χέρι να το κάνω πράξη;

Είναι από πάνω και γι' αυτό ως εδώ και φτάνει.

ΤΑΜΟΡΑ

Αν ήξερες ποια είμ' εγώ, θα μίλαγες για μένα.

ΤΙΤΟΣ

Τρελός δεν είμαι. Σε γνωρίζω και πολύ καλά.

Μάρτυρας το κουλό μου τούτο το άθλιο, μάρτυρας

τούτες οι κόκκινες αράδες. Μάρτυρας

τούτες οι ζάρες που τις έκαμε ο καημός κι η έγνοια.

Μάρτυρας μέρα ατέλειωτη και νύχτα ασήκωτη.

Μάρτυρας όλη η θλίψη πως σε ξέρω εγώ καλά

τη φαντασμένη ρήγισσά μας, την τρανή Ταμόρα.

Θα 'ρχεσαι βέβαια για τ' άλλο χέρι μου.

ΤΑΜΟΡΑ

Μάθε, ταλαίπωρε, δεν είμαι η Ταμόρα. Εκείνη είν'

εχθρός σου, εγώ είμαι φίλος σου. Είμ' η Εκδίκηση,

σταλμένη απ' του Άδη το βασίλειο για να σε λυτρώσω

απ' το όρνιο που σου τρώει τον νου με τιμωρία

των εχθρών σου. Έλα κάτω, καλωσόρισέ με

στο φως του πάνω κόσμου. Να σκεφτείς μαζί μου

για φόνο και για θάνατο. Δεν είναι τρύπα,

κρυψώνα ή σκοτεινή ερημιά, ή καταχνιασμένο

φαράγγι, όταν ο ματωμένος φόνος ή

ο μισητός βιασμός να φωλιάσει περίτρομος,

που εγώ δε θα τους ξετρυπώσω και στ'α αφτιά τους

δε θα ειπώ το φοβερό μου τ' όνομα, Εκδίκηση,

που κάνει κάθε φαύλο κακοποιό να τρέμει.

ΤΙΤΟΣ

Είσαι η Εκδίκηση. Και σ' έστειλαν σε μένα

να τιμωρήσεις τους εχθρούς μου;

ΤΑΜΟΡΑ

Είμαι. Γι' αυτό έλα κάτω να με υποδεχτείς.

ΤΙΤΟΣ

Κάνε μου κάποια χάρη πριν ερθώ σε σένα.

Να, πλάι σου στέκουν ο Βιασμός και ο Φόνος.

Δώσε μου μιαν εγγύηση πως είσ' η Εκδίκηση:

σφάχ' τους ή πατησέ τους με τις ρόδες του αμαξιού σου

και τότε θα 'ρθω και θα γίνω ο αμαξάς σου,

και θα σβουρίζουμε μαζί γύρω στη σφαίρα.

Φέρε δυο ωραία αλόγατα, κατάμαυρα, για να

σύρουν γοργά το εκδικητικό σου αμάξι,

και να 'βρουν τους φονιάδες μες στις ένοχες σπηλιές τους:

κι όταν το άρμα σου γεμίσει απ' τα κεφάλια τους,

θα κατεβώ και πλάι στη ρόδα του αμαξιού σου

θα πιλαλώ σαν υπηρέτης πεζοδρόμος

ολημερίς, αφ' όταν ανατέλλει ο Υπερίων

ώσπου να βυθιστεί στη θάλασσα: και κάθε μέρα

θα κάνω αυτόν τον μόχθο, ώστε ξέκανε κι εσύ

τον Βιασμο και Φόνο εκεί.

ΤΑΜΟΡΑ

Αυτοί 'ναι οι υπουργοί μου και μ' ακολουθούν.

ΤΙΤΟΣ

Είναι υπουργοί σου; Ποια είναι τα ονόματά τους;

ΤΑΜΟΡΑ

Βιασμός και Φόνος. Λέγονται έτσι επειδή

παίρνουν εκδίκηση από ανθρώπους τέτοιου είδους.

ΤΙΤΟΣ

Καλέ Θεέ μου, πόσο μοιάζουνε με τους γιους

της ρήγισσας κι εσύ μ' αυτή την ίδια! Μα εμείς

οι κοσμικοί έχουμε άρρωστα, άθλια μάτια

που πλανώνται. Ω, γλυκιά Εκδίκηση! Τώρα έρχομαι

σε σένα. Κι αν το αγκάλιασμα μονόχειρα

σ' ευχαριστεί, μ' αυτό θα σ' αγκαλιάσω όσο μπορώ.

(Βγαίνει)

ΤΑΜΟΡΑ

Πάμε με τα νερά της τρέλας του. Ό,τι κι αν

μηχανευτώ να θρέψω τα τρελά του κέφια,

υποστηρίχτε το με όσα εσείς θα λέτε,

τι τώρα το 'χει σίγουρο πως είμ' η Εκδίκηση.

Κι έτσι όπως είναι μες στην τρέλα του ευκολόπιστος,

θα τονε κάμω να καλέσει εδώ το γιό του

τον Λούκιο. Κι ενώ θα τον κρατώ με ασφάλεια

σε γεύμα, θα 'βρω τέχνασμα έξυπνο και πρόχειρο

να διασκορπίσω τους λαφρόμυαλους τους Γότθους,

ή τέλος να τους κάμω εχθρούς του. Να τον, έρχεται,

κι ας βάλω μπρος το θέμα μου.

(Μπαίνει ο ΤΙΤΟΣ)

ΤΙΤΟΣ

Καιρό 'χω μείνει έρημος κι όλα για σένα.

Καλώς τη φοβερή Ερινύα στο πικρό μου σπίτι.

Βιασμέ και Φόνε, καλωσήρθατε και σεις.

Πως μοιάζετε με τη βασίλισσα και με τους γιους της!

Θα 'σαστε τέλειοι αν είχατε κι έναν αράπη.

Δε μπόρεσε όλος ο Άδης να σας βρει έναν τέτοιο διάολο;

Γιατί ήξερα ότι η ρήγισσα ποτέ δε βγαίνει

χωρίς να 'χει παρέα της έναν αράπη.

Και για να περπατήσετε σωστά τη ρήγισσά μας,

θα 'πρεπε να 'χατε έναν τέτοιο διάβολο.

Μα καλωσήρθατε όπως είστε. Τι θα κάνουμε;

ΤΑΜΟΡΑ

Τι θα 'θελες να κάνουμε, Ανδρόνικε;

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Δείξε μου έναν φονιά και θα τον κανονίσω.

ΧΕΙΡΩΝ

Δείξε μου έναν αχρείο που 'χει κάνει βιασμό

κι είμαι σταλμένος να τον τιμωρήσω.

ΤΑΜΟΡΑ

Δείξε μου χίλιους που να σ' έχουν αδικήσει

κι εγώ θα πάρω εκδίκηση απ' όλους τους.

ΤΙΤΟΣ

Κοίταξε γύρω στους μικρούς της Ρώμης δρόμους

κι όταν βρεις έναν όμοιό σου, καλέ μου Φόνε,

μαχαίρωσ' τον. Είναι φονιάς. Άντε και συ μαζί του.

Κι αν τύχει να 'βρεις άλλον όμοιον με σένα,

καλέ Βιασμέ μου, σκότωσ' τον. Είναι βιαστής.

Άντε κι εσύ μαζί και στην αυλή του ρήγα

είναι μια ρήγισσα με ακόλουθο έναν μαύρο.

Θα τη γνωρίσεις απ' το ίδιο σου σουλούπι,

γιατί πατόκορφα σου μοιάζει. Σε ικετεύω,

θανάτωσέ τους άγρια. Φερθήκαν άγρια

σε μένανε και στους δικούς μου.

ΤΑΜΟΡΑ

Καλά μας εδασκάλεψες. Αυτό θα κάνουμε.

Μα θα 'θελες καλέ μου Ανδρόνικε, να στείλεις

στον Λούκιο τον τρισάξιο γιο σου, που οδηγάει

κατά τη Ρώμη ένα λεφούσι πολεμόχαρους

Γότθους, για να του ειπείς να 'ρθεί για γεύμα σπίτι σου;

Όταν θα φτάσει εδώ, στο γλέντι σου το επίσημο,

θα φέρω εδώ και την Ταμόρα και τους γιους της,

τον βασιλιά τον ίδιον κι όλους τους εχθρούς σου,

και στο έλεός σου θα συρθούν γονατιστοί,

κι απάνω τους θα σβήσεις της καρδιάς σου την οργή.

Τι λέει ο Ανδρόνικος γι' αυτή μου την ιδέα;

ΤΙΤΟΣ

Μάρκο αδερφέ μου! Ο δόλιος Τίτος σε καλεί.

(Μπαίνει ο ΜΑΡΚΟΣ)

Πήγαινε, Μάρκο μου, στον ανιψιό σου Λούκιο.

Να ψάξεις να τον βρεις ανάμεσα στους Γότθους:

πες του να 'ρθεί σε μένα φέρνοντας μαζί του

καμπόσους απ' τους πρώτους αρχηγούς των Γότθων.

Πες να στρατοπεδέψει τον στρατό του εκεί

που είναι: πες του, ο βασιλιάς μαι και η βασίλισσα

είν' καλεσμένοι σπίτι μου και πως μαζί τους

θα 'ναι κι ο Λούκιος. Κάνε μου τη χάρη αυτή

κι αυτός να μου την κάνει, αν του γέρο πατέρα του

ψηφάει τη ζωή.

ΜΑΡΚΟΣ

Θα κάνω αυτό και θα γυρίσω γρήγορα. (Βγαίνει.)

ΤΑΜΟΡΑ

Πηγαίνω τώρα για να κάνω τη δουλειά σου

και παίρνω και τους υπουργούς μαζί μου.

ΤΙΤΟΣ

Όχι, όχι, άσε μου εδώ τον Βιασμό και τον Φόνο.

Αλλιώς καλώ τον αδερφό μου να γυρίσει πίσω,

κι αφήνω την εκδίκηση μόνο στον Λούκιο.

ΤΑΜΟΡΑ

(Ιδία στους γιους της.)

Παιδιά, τι λέτε; Μένετε μαζί του ωσότου

να πάω να ειπώ του αφέντη βασιλιά μου πως

εκανόνισα το αστείο που αποφασίσαμε;

Κάντε το κέφι του και καλοπιάστε τον,

κι απασχολήστε τον ωσότου να γυρίσω.

ΤΙΤΟΣ

(Ιδία.) Τους ξέρω εγώ κι ας με θεωρούν τρελό.

Και θα τους πιάσω μες στην ίδια τους παγίδα,

τα κολασμένα τα ζαγάρια και τη μάνα τους.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

(Ιδία στην ΤΑΜΟΡΑ.)

Κυρία, όπως σ' αρέσει. Κι άσε μας εδώ.

ΤΑΜΟΡΑ

Χαίρε Ανδρόνικε. Η Εκδίκηση πηγαίνει τώρα

να βάλει σχέδιο μπρος να πιάσει τους εχθρούς σου.

(Βγαίνει η ΤΑΜΟΡΑ.)

ΤΙΤΟΣ

Ξέρω πως θα το κάνεις. Χαίρε, Εκδίκησή μου!

ΧΕΙΡΩΝ

Γέροντα, πες μας, από μας τι χρειάζεσαι;

ΤΙΤΟΣ

Ου, έχω εγώ δουλειά αρκετή και για τους δυο σας.

Πούμπλιε, για ελάτε, Γάιε, Βαλεντίνε!

(Μπαίνουν ο ΠΟΥΜΠΛΙΟΣ κ.λπ.)

ΠΟΥΜΠΛΙΟΣ

Τι μας προστάζεις;

ΤΙΤΟΣ

Γνωρίζετε τούτους τους δυο;

ΠΟΥΜΠΛΙΟΣ

Θαρρώ 'ναι οι γιοι της Ρήγισσας, ο Χείρων κι ο Δημήτρης.

ΤΙΤΟΣ

Ντροπή σου, Πούμπλιε, πολύ επλανήθης. Ο ένας

είναι ο Φόνος κι ο άλλος λέγεται Βιασμός.

Και γι' αυτό δεσ' τους, Πούμπλιε. Γάιε, Βαλεντίνε,

απάνω τους. Συχνά μ' ακούσατε που ευχήθηκα

για την στιγμή αυτή και τώρα να, τη βρίσκω.

Γι' αυτό δέστε τους σίγουρα και κλείστε τους

το στόμα, αν κάνουν πως φωνάζουν.

(Βγαίνει ο ΤΙΤΟΣ. Ο ΠΟΥΜΠΛΙΟΣ κ.λπ. αρπάζουν τον ΧΕΙΡΩΝΑ και τον ΔΗΜΗΤΡΙΟ.)

ΧΕΙΡΩΝ

Κάτω τα χέρια αχρείοι! Είμαστε οι γιοι της ρήγισσας.

ΠΟΥΜΠΛΙΟΣ

Γι' αυτό κι εμείς κάνουμ' αυτό που μας επρόσταξαν.

Βουλώστε τους το στόμα, να μη βγάλουν λέξη.

Τον έδεσες καλά; Δες να δεθούν σφιχτά.

(Ξαναμπαίνει ο ΤΙΤΟΣ με τη ΛΑΒΙΝΙΑ. Αυτή κρατώντας λεκάνη κι εκείνος μαχαίρι.)

ΤΙΤΟΣ

Έλα, Λαβίνια. Να, οι εχθροί που είναι δεμένοι.

Σεις κλείστε τους το στόμα, να μη μου μιλήσουν,

μόνο ν' ακούν τα τρομερά που θα προφέρω λόγια.

Ε, σεις κακούργοι, Χείρων και Δημήτρη, εδώ

στέκει η πηγή που τη λερώσατε με βούρκο,

το καλοκαίρι που έσμιξε με το χειμώνα σας.

Σκοτώσατε τον άντρα της και για το φαύλο αυτό

έγκλημά δύο αδέρφια της εθανατώθηκαν,

μου κόψανε το χέρι και το κάμαν μπαίγνιο.

Τα δυο χεράκια της, τη γλώσσα και το πιο ακριβό

από χέρια και γλώσσα, την άσπιλη αγνότητά της,

κακούργα χτήνη, με το ζόρι την εβιάσατε.

Τι θα λέγατε αν άφηνα να μου μιλήσετε;

αχρείοι, από ντροπή δεν θα ζητούσατε έλεος.

Ακούστε, αθλιοι, πως σκοπεύω να σας βασανίσω.

Μου 'μεινε το 'να χέρι αυτό για να σας κόψω

τα λαρύγγια, ενώ με τα κουλά της η Λαβίνια

θα κρατάει τη λεκάνη που θα υποδεχτεί

το αμαρτωλό σας αίμα. Ξέρετε, η μητέρα σας

έχει σκοπό να φάει μαζί μου, αυτοκαλείται

Εκδίκηση και με θαρρεί τρελόν. Ακούστε, αχρείοι.

Τα κόκαλά σας θα τ' αλέσω σκόνη, και μ' αυτή

και με το αίμα σας θα κάνω ζύμη. Κι απ' τη ζύμη

θ' ανοίξω φύλλο για να ψήσω δύο πίτες

με τα αισχρά κεφάλια σας. Και θα ειπώ στη σκρόφα,

την ακόλαστη μάνα σας, όπως η γη,

να χάψει το ίδιο της το γέννημα. Αυτό είν' το γλέντι

που την προσκάλεσα να 'ρθεί, κι αυτό το γεύμα

για να περιδρομιάσει. Κάνατε χειρότερα

στην κόρη μου απ' της Φιλομήλας και χειρότερα

θα εκδικηθώ απ' την Πρόκνη. Τώρα τα λαρύγγια σας

ετοιμάστε. - Λαβίνια, έλα να πιάσεις το αίμα.

(Τους κόβει τους λαιμούς.)

Κι αφού πεθάνουνε, τα κόκαλά τους σκόνη

ψιλή θ' αλέσω, και μ' αυτό το σιχαμένο υγρό

θα τη ζυμώσω. Και στη ζύμη αυτή θα βάλω

τα αισχρά κεφάλια τους για να ψηθούν. Εμπρός, εμπρός,

δουλεύτε πρόθυμα όλοι για το γεύμα αυτό, που θέλω

να 'ναι πιο άγριο και αιμοβόρο απ' το τσιμπούσι

των Κενταύρων. Και τώρα μέσα φέρτε τους, γιατί

θα γίνω μάγειρας, για να τους ετοιμάσω

για τη μητέρα τους που θα 'ρθει.

(Βγαίνουν κουβαλώντας τα κουφάρια.)

WILLIAM SHAKESPEARE

ΤΙΤΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ, ΒΟΥΛΑ ΔΑΜΙΑΝΑΚΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΚΑΘΡΕΦΤΗ – ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ

Κάποτε, πολύ παλιά, την εποχή του θρυλικού Κίτρινου Αυτοκράτορα, που ήτανε και μέγας μάγος, ο κόσμος των καθρεφτών και ο κόσμος των ανθρώπων δεν ήταν όπως σήμερα, χωρισμένοι ο ένας απ’ τον άλλον. Ήτανε, επί πλέον, πολύ διαφορετικοί. Ούτε τα όντα ούτε τα χρώματα ούτε τα σχήματα συνέπιπταν. Τα δυο βασίλεια, κείνο των καθρεφτών και το ανθρώπινο, ζούσαν ειρηνικά και μπαινόβγαιναν στους καθρέφτες.

Μια νύχτα, ωστόσο, τα όντα του καθρέφτη κατέλαβαν τη γη. Η δύναμή τους ήτανε μεγάλη, αλλά, μετά από αιματηρούς αγώνες, επικρατήσαν τελικά οι μαγικές δυνάμεις του Κίτρινου Αυτοκράτορα. Ο μέγας αυτός μάγος απώθησε τους κατακτητές, τους φυλάκισε μες στους καθρέφτες και τους επέβαλε να επαναλαμβάνουν, σαν μέσα σ’ ένα είδος ονείρου, όλες τις πράξεις των ανθρώπων. Τους στέρησε τη δύναμη και τη μορφή τους και τους κατάντησε απλές δουλικές αντανακλάσεις.

Θα ‘ρθει μια μέρα όμως, που αυτά τα όντα θα αποτινάξουν τον μαγικό αυτό λήθαργο. Κείνη τη μέρα, θα διακρίνουμε, στο βάθος του καθρέφτη, μια λεπτή γραμμή με χρώμα που σε κανένα άλλο χρώμα δεν θα μοιάζει. Ύστερα, θ’ αρχίσουν να ξυπνούν οι μορφές που, σιγά-σιγά, θα διαφέρουν από μας κι όλο λιγότερο θα μας μιμούνται. Τελικά, θα συντρίψουν τα σύνορα του γυαλιού και, αυτή τη φορά, θα είναι ανίκητες.

Ενώ μετέφραζα ή, μάλλον, διασκεύαζα αυτόν τον αρχαίο κινέζικο θρύλο, ήρθε στη μνήμη μου ένα ποίημα του ουλτραϊστή Αργεντινού ποιητή Esteban Argentea Nieve. Το παραθέτω εδώ, όπως το μετέφερα στη γλώσσα μας:

Μπρός στον καθρέφτη, εγώ. Και μέσα στον καθρέφτη, ποιος είν’ αυτός που μου γυρνάει την πλάτη μέσα στον καθρέφτη, που αρνείται να 'ναι το είδωλό μου; Ποιος είν’ αυτός που τον φωνάζω και δε στρέφεται, που όσο πιο πολύ τον πλησιάζω τόσο αυτός απομακρύνεται στο βάθος του γυαλιού, προς μια προοπτική απεριόριστη, άσχετη με τις περιορισμένες διαστάσεις του δωματίου μου; Ή μήπως και δεν είναι το δωμάτιό μου αυτό, αλλά το άυλο σκηνικό ενός ονείρου όπου μέσα του κινούμαι, πρόσωπο ανύπαρκτο, σύμβολο αξεδιάλυτο αυτού του ονείρου που κάποιος άλλος βλέπει και θα σβήσω μόλις αυτός ξυπνήσει;

Ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο κείμενα, παρεμβάλλονται κάμποσοι αιώνες και έχω την εντύπωση ή, μάλλον, τη βεβαιότητα ότι ο Nieve δεν είχε καμία επαφή με τον κόσμο της Άπω Ανατολής, με τον πολιτισμό του και τους θρύλους του. Οι ελάχιστες επιδράσεις που ανιχνεύονται στο έργο του είναι δυτικής, ευρωπαϊκής προέλευσης. Στο συγκεκριμένο, ωστόσο, ποίημά του εκφράζεται η ίδια με εκείνη του κινέζικου θρύλου αγωνία, ο ίδιος φόβος για είδωλα αυτόνομα που δεν συνιστούν αντανακλάσεις μας, που δεν μιμούνται τις κινήσεις ή τις διαθέσεις μας.

Θα μπορούσε, ίσως, να υποθέσει κανείς ότι, ως σύγχρονος του Magritte (γεννήθηκε το 1900, δύο μόλις χρόνια μετά τον Βέλγο ζωγράφο), γνώριζε το έργο του και, πιο συγκεκριμένα, τον γνωστό σε όλους πίνακα La reproduction interdite (Η απαγορευμένη αναπαραγωγή), όπου ένας κύριος κοιτά στον καθρέφτη τα στραμμένα προς αυτόν νώτα του ειδώλου του. Αυτό όμως είναι αδύνατο. Ο εν λόγω πίνακας ζωγραφίστηκε το 1937, δηλαδή πολύ μετά το θάνατο του Nieve που, μεθυσμένος, τσάκισε τον αυχένα του, γλιστρώντας στη σκάλα της κάβας του το 1925. Το ίδιο αδύνατο είναι να επηρεάστηκε ο Magritte από το ποίημα του Nieve. Ο Βέλγος ζωγράφος δεν γνώριζε τα ισπανικά και ο Αργεντινός ποιητής ανακαλύφθηκε και μεταφράστηκε στα γαλλικά εντελώς πρόσφατα.

Στις παραπάνω τρεις περιπτώσεις εμπειριών με τα όντα του καθρέφτη, θα μπορούσα να προσθέσω πλήθος άλλες, όπως αυτές του Carrol, του Borges, του Juarroz, του Bergman, του Tarkovsky… Ωστόσο, θα αναφέρω μόνο μία ακόμη. Αυτή ενός παιδικού φίλου μου που έγραφε ποιήματα, χωρίς ποτέ να τα κοινοποιήσει. Η ανωνυμία ήταν το πάθος του, η ποίηση, όπως ο ίδιος πίστευε, το λάθος του. Σεβόμενος λοιπόν τη βούλησή του, αποκαλύπτω μόνο τα αρχικά του ονόματός του, Χ.Α., ή, καλύτερα, όπως θα προτιμούσε εκείνος, Α.Χ., δηλαδή Άγνωστος Χι.

Παραθέτω, εδώ, ένα από τα τελευταία ποιήματά του, που μου εμπιστεύθηκε:

Ετούτος ο καθρέφτης ο παλιός

Έχει φθαρεί από την επαφή

Με τόσα πρόσωπα

Θάμπωσε γέμισε αποτυπώματα

Ματιών που κάποτε κοιτάχτηκαν

Μες στο γυαλί του μ’ έκπληξη

Ή θαυμασμό ή χαρά ή θλίψη

Χείλια και δάχτυλα σα νεκροί νάρκισσοι

Μες στο θαμπό νερό του αδύνατο να κοιταχτείς

Χωρίς τον κίνδυνο να μπερδευτείς

Και να πιστέψεις για πρόσωπό σου

Έν’ άλλο πρόσωπο ή το συνταίριασμα

Από παράταιρα κομμάτια

Και να χαθείς μέσα σε τούτο το λαβύρινθο

Μορφών που ήταν κάποτε

Και να μην είσαι πια

Ο φίλος αυτός δεν υπάρχει πλέον. Το 1974, σε ηλικία 31 ετών, έκοψε τις φλέβες του μ’ ένα γυαλί από σπασμένο καθρέφτη.

Όταν ήμουν παιδί, η μάνα μου μου έλεγε: «Ποτέ, τη νύχτα, μη σφυρίζεις μπρος στον καθρέφτη. Το σφύριγμά σου θα ξυπνήσει τους δαίμονες που μέσα εκεί κοιμούνται». Ακολούθησα τη συμβουλή της και ζω ακόμη.

ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ

ΟΝΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΟΝΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ 2013