Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ – ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ

Εκείνο τ' απόγευμα ξύπνησα με μιαν έντονη επιθυμία να κατέβω στον Πειραιά να επισκεφτώ την οικογένεια Κ. Με την οικογένεια αυτή, τα παλιά χρόνια, είχαμε πολλές φιλίες. Όμως, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, σιγά σιγά αραίωσαν οι συναντήσεις μας, ώσπου κατάντησε στο τέλος να μη βλεπόμαστε καθόλου. Θα 'χαν περάσει πέντε έξι χρόνια από την τελευταία συνάντησή μας.

Αυτά σκεφτόμουν καθώς ξύπνησα εκείνο τ' απόγεμα με την τυραννική, την έντονη κι επίμονη επιθυμία να κατέβω αυτό το ίδιο απόγεμα να επισκεφτώ τους Κ.

Όταν βγήκα στο δρόμο κατάλαβα πως κάτι ασυνήθιστο μου συνέβαινε. Μι' αφάνταστη γαλήνη, μι' αλλόκοτη χαρά με είχε πλημμυρίσει. Μ' αυτή τη διάθεση μπήκα στο πρώτο ταξί που βρήκα μπροστά μου και είπα:

«Στον Πειραιά!».

Ήταν ένα συννεφιασμένο απόγεμα, ήτανε Μάρτης. Απ' τα παράθυρα τ' αυτοκινήτου, καθώς προχωρούσαμε, κοίταζα τα σύννεφα που κι αυτά είχαν πάρει κάτι από τη Χάρη, κάτι από την ελαφράδα που ένιωθα μέσα μου.

Σαν φτάσαμε στον Πειραιά, τ' αυτοκίνητο κατευθύνθηκε στην προκυμαία.

Εκεί κατέβηκα μπροστά σ' ένα πελώριο άσπρο πλοίο που σφύριζε κιόλας, έβγαζε καπνούς κι ήταν πλημμυρισμένο με κόσμο.

Ανέβηκα πάνω και ζήτησα τον καπετάνιο.

«Εντάξει», μου είπε χαμογελώντας, «φεύγετε επιτέλους, τα έξοδά σας είναι κανονισμένα για πάντα και για όποιο μέρος κάθε φορά βρισκόσαστε».

«Φεύγετε επιτέλους», επανέλαβε. Και πραγματικά καθώς έριξα μια ματιά απ' το παράθυρο της καμπίνας, είχαμε βγει κιόλας έξω από το λιμάνι του Πειραιά.

ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ

ΕΚΤΟΠΛΑΣΜΑΤΑ (1986)

ΟΙ ΚΑΡΤΕΣ ΤΩΝ ΤΑΡΩ ΣΑΝ ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΥΠΑΡΞΕΙΣ – ALEISTER CROWLEY

Η Βικτωριανή επιστήμη, γεμάτη έξαψη από τη νίκη της επάνω στη Μεταφυσική, δήλωνε δικαιολογημένα ότι αυτό που βρίσκεται «Πέρα από τα Όρια» δεν μπορεί να μετρηθεί. Από τεχνικής άποψης κάτι τέτοιο αποτελούσε στρατηγική επίθεση κατά των αντιπάλων της αλλά ουσιαστικά την οδήγησε σε αυτοπεριορισμό γιατί έμεινε ανοιχτή στις θανατηφόρες επιθέσεις της Φιλοσοφίας. Τότε όμως οι ίδιοι της οι στρατηγοί, ιδιαίτερα οι φυσικομαθηματικοί, πρόδωσαν το δογματισμό της. Η ουσία της σημερινής Επιστήμης είναι πολύ πιο μυστηριώδης ακόμη και από τις πλέον ομιχλώδεις θεωρίες του Λάιμπνιτζ (Leibnitz), του Σπινόζα (Spinoza) ή του Χέγκελ (Hegel). Ο σύγχρονος καθορισμός της Ύλης μας υπενθυμίζει αναπόφευκτα τον καθορισμό του Πνεύματος από μυστικιστές όπως οι Ράισμπρεκ (Ruysbroek), ο Μπέμε (Boehme) και ο Μολινός (Molinos).

Η ιδέα που έχουν οι σύγχρονοι μαθηματικοί για το Σύμπαν μας υπενθυμίζει με ασυνήθιστο τρόπο τα παραληρήματα του Ουίλιαμ Μπλέικ (William Blake).

Και οι μυστικιστές βέβαια με τη σειρά τους ήταν εντελώς λαθεμένοι λόγω της άποψής τους πως τα μυστήρια αποτελούσαν κάτι το πολύ ιερό για να μπορέσεις να τα αναλύσεις. Όφειλαν να υιοθετήσουν την ιδέα της Μέτρησης, δηλαδή αυτό που έκαναν οι μάγοι και οι Καββαλιστές. Η δυσκολία τους έγκειτο στο γεγονός ότι οι μονάδες μέτρησής τους ήταν κάπως ελαστικές και επιπλέον έτειναν να αποκτήσουν ακαδημαϊκή μορφή. Οι προσδιορισμοί τους ήταν κυκλικοί αν και το ίδιο φευγαλαίοι όπως αυτοί των σύγχρονων φυσικών. Οι μέθοδοί τους ήταν εμπειρικές, παρόλο που προσπάθησαν να τις κάνουν ακριβείς, εξαιτίας της απουσίας ενός μηχανισμού ακριβούς μέτρησης μια και δεν είχε σχηματιστεί ακόμη κάποια επιστημονική θεωρία.

Παρόλα αυτά η επιτυχία τους υπήρξε μεγάλη. Το καθετί εξαρτάτο από την προσωπική ικανότητα. Αν είμαστε άρρωστοι θα εμπιστευόμαστε περισσότερο το γεννημένο γιατρό παρά τους ειδικούς των εργαστηρίων του.

Μια από τις κυριότερες διαφορές μεταξύ των αρχαίων και των σύγχρονων Χημικών είναι η ιδέα των Αλχημιστών ότι η ουσία, η ύλη στη φυσική της κατάσταση, είναι κάτι ζωντανό. Οι σύγχρονοι επιστήμονες επιμένουν σε ό,τι μπορεί να μετρηθεί. Μπορούμε να πάμε σε ένα μουσείο και να δούμε ολόκληρες σειρές από κρυστάλλινους σωλήνες και φιάλες, οι οποίες περιέχουν τις χημικές ουσίες που συνθέτουν το ανθρώπινο σώμα. Όμως μια τέτοια συλλογή απέχει πολύ από το να είναι άνθρωπος. Και ακόμη περισσότερο δεν μπορεί να εξηγήσει την ποιοτική διαφορά μεταξύ των ανθρώπων – τη διαφορά μεταξύ του Λόρδου Τόμνοντι και του Μπιλ Σάικς.

Τα αναφέρω όλα αυτά εδώ για να υπερασπιστώ το σύστημα εκείνων που δημιούργησαν και εκείνων που χρησιμοποιούν τα Ταρώ, για τις μεθόδους που συμφωνούν με τη Φύση και για τον τρόπο που πειραματίζονται, δίχως την άσκοπη προσήλωση στην επιθυμία να δουν τα πράγματα να γίνονται γρήγορα. Θα άφηναν ένα μίγμα στις ηλιακές ή σεληνιακές ακτίνες για ολόκληρες εβδομάδες ή μήνες, με τη σκέψη πως θα κατέστρεφαν τα πάντα αν έβραζαν το μίγμα σε δυνατή φωτιά. Οι λειτουργίες της Φύσης είναι αργές και ήπιες. Ας τις μιμηθούμε λοιπόν!

Θα μπορούσαν να υπάρξουν γόνιμα εδάφη για παρόμοιες απόψεις. Η εμπειρία οδηγεί σε αυτό το συμπέρασμα.

Όλα όσα είπαμε αποτελούν Εισαγωγή σε ένα θέμα εντελώς απαραίτητο για την κατανόηση των Ταρώ. Κάθε κάρτα αποτελεί μια ζώσα ύπαρξη και οι σχέσεις που έχει με τους γείτονές της είναι τέτοιες που θα μπορούσαμε να τις αποκαλέσουμε διπλωματικές. Επαφίεται στον σπουδαστή να χτίσει αυτούς τους ζωντανούς λίθους στο ζωντανό του Ναό.

ALEISTER CROWLEY

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΘΩΘ

ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΑ ΤΑΡΩ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΝΤΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ 1992

Η εμφάνιση και οι εντολές της θεάς Ίσιδας - Lucius Apuleius

...Ύστερα από την προσευχή αυτή κι άλλους παρόμοιους θρήνους, με τις αισθήσεις μου κουρασμένες και νικημένος πια κι εξαντλημένος, αποκοιμήθηκα. Και μόλις είχα κλείσει τα μάτια, βλέπω να προβάλλει μέσ' από τη θάλασσα και ν' αναδύεται μια θεϊκιά μορφή, που τη λατρεύουνε ακόμη κι οι θεοί. Σιγά-σιγά φανερωνόταν το κορμί της, ώσπου στο τέλος η πανώρια εικόνα ήρθε και στάθηκε μπροστά μου, ταράζοντας το κύμα τ' αρμυρό.

Θα προσπαθήσω να σας περιγράψω την εξαίσια μορφή της, αν εννοείται η φτώχεια των εκφράσεών μου το κατορθώσει, ή αν η ίδια η Θεά μου δώσει την ικανότητα και τη δύναμη.

Τα πυκνά μαλλιά της, τελειώνοντας σε μπούκλες, έπεφταν με αφέλεια στους θείους ώμους της. Ένα στέμμα πολύσχημο με διάφορα λουλούδια στόλιζε το κεφάλι της, και κάτι σαν καθρέφτης, ή μάλλον για να φαίνεται πως ήταν η σελήνη, έλαμπε στο μέσο του μετώπου της μ' ένα ασημένιο κυκλικό φως.

Δεξιά κι αριστερά της δυό φίδια περστραμμένα κρύβονταν κάτω από στάχυα σταριού. Το φόρεμά της, από λεπτότατο λινό, ήταν χιλιόχρωμο, και άλλοτε είχε μιαν εκτυφλωτική λευκότητα, άλλοτε την κιτρινάδα του κρόκου, άλλοτε μια κοκκινάδα φωτιάς. Κι ο μανδύας, με χρώμα βαθύμαυρο σοβαρό, που έλαμπε μπρος στα μάτια μου και μου τα θάμπωνε, τη σκέπαζεν ολάκερη και περνούσε σα σάλι από τον αριστερό ώμο στο δεξιό, κατέβαινε με πολλές πτυχές και κυμάτιζε ελαφρά και σκανταλιάρικα.

Το άκρο και το βάθος ακόμη του υφάσματος αυτού ήταν σπαρμένα με λαμπερά αστέρια, και από το κέντρο τους μια πανσέληνος έριχνε το λαμπρό φως της. Και στο μήκος των πτυχών του θαυμάσιου εκείνου μανδύα έτρεχε μια μόνη γιρλάντα κεντημένη με καρπούς και άνθη λογής-λογής.

Η Θεά βαστούσε πράγματα πολύ ετερογενή. Στο δεξί της χέρι ένα χάλκινο σείστρο που η στενή και γυριστή λάμα του, σαν μικρή ζώνη, διαπερνόταν από τρεις χαλύβδινες βεργίτσες. Αυτές δεμένες μαζί έβγαζαν ένα διαυγή ήχο. Στο αριστερό της χέρι κρατούσε ένα χρυσό βάζο σα βάρκα, που η λαβή του στο πάνω μέρος σηκωνόταν σαν φίδι με το κεφάλι όρθιο, με φαρδύ και φουσκωμένο το λαιμό, ενώ στα αθάνατα πόδια της φορούσε σανδάλια πλεγμένα από φύλλα φοινικιάς, του δέντρου της νίκης. Μ' αυτή τη μορφή, σκορπίζοντας τις ωραιότερες μυρωδιές της ευδαίμονος Αραβίας μου παρουσιάστηκε και καταδέχτηκε να μου απευθύνει αυτά τα θεία λόγια:

«Έρχομαι σε σένα, Λούκιε. Οι προσευχές σου με συγκίνησαν, εμένα, τη μητέρα όλης της φύσης, την κυρία όλων των στοιχείων, την πρώτη πηγή των αιώνων, τη μεγαλύτερη των θεοτήτων, την βασίλισσα των ψυχών, την πρώτη στον ουρανό. Εγώ που συγχωνεύω στον εαυτό μου και τους θεούς και τις θεές, που προστάζω όπως θέλω το λαμπερό θόλο τ' ουρανού, τους ευνοϊκούς ανέμους του Ωκεανού, την πένθιμη σιωπή του Ερέβους.

Η οικουμένη με λατρεύει με χίλιες μορφές, χίλια ονόματα και με διάφορες τελετές και προσευχές. Οι Φρύγες, η πρωτόγονη φυλή, με ονομάζουν Κυβέλη. Οι Κυπριώτες Παφία Αφροδίτη, οι ντόπιοι Αθηναίοι Κεκρόπεια Αθηνά. Οι Κρήτες Άρτεμη Δικτύνη. Οι Σικελοί, που μιλούν τρεις γλώσσες, Περσεφόνη Στυγία. Οι κάτοικοι της Ελευσίνας, αρχαία Δήμητρα, άλλοι Ήρα Μπέλλόνα, Εκάτη, μερικοί Ραμνούσια Νέμεση. Μα οι Αιθίοπες, που ο ήλιος τους φωτίζει στην ανατολή του, οι Αριανοί και οι Αιγύπτιοι, που στις επιστήμες προηγήθηκαν από όλους τους λαούς, μου αποδίδουν την λατρεία που μου πρέπει με το αληθινό όνομα, της Θεάς Ίσιδος. Έρχομαι σε σένα συγκινημένη απ' τη συμφορά σου, έρχομαι πρόθυμη κι ευμενής. Σταμάτησε τα δάκρυα. Πάψε να κλαις και διώξε από πάνω σου τη λύπη. Γρήγορα αποφάσισα να σε λευθερώσω. Πρόσεχε λοιπόν τις διαταγές μου: η αυριανή μέρα μου είναι αφιερωμένη. Στην εποχήν αυτή που παύουν οι χειμερινές καταιγίδες, που τα κύματα της θάλασσας ησυχάζουν και μπορούνε πια οι άνθρωποι να ταξιδεύουν, τότε μου γιορτάζουν τα εγκαίνεια του ταξιδιού και μου αφιερώνουν ένα καινούριο καράβι. Είναι ανάγκη, λοιπόν, χωρίς ν' ανησυχείς, να περιμένεις μ' ευλάβεια αυτή την τελετή.

Σ' αυτήν ο αρχιερέας ειδοποιημένος από μένα, θα βαστά στο χέρι ένα στεφάνι από τριαντάφυλλα δεμένο στο σείστρο του. Με θάρρος λοιπόν διάσχισε αμέσως το πλήθος, πλησίασε σιγά-σιγά τον αρχιερέα, και ζητώντας να του φιλήσεις το χέρι φάγε τα τριαντάφυλλα. Το δέρμα του άσχημου αυτού ζώου που από χρόνια το μισώ* θα πέσει αμέσως. Μη φοβάσαι κανένα εμπόδιο στην απόφασή μου. Την ίδια αυτή στιγμή που είμαι κοντά σου, βρίσκομαι σαν σε όνειρο και κοντά στον αρχιερέα μου και του εξηγώ όλα τα σχετικά που έχει να κάνει. Κατά διαταγή μου, το τεράστιο πλήθος θα παραμερίσει από μπρος σου. Κανένας μέσα στην μεγαλόπρεπη και σεμνή εκείνη τελετή δε θ' αηδιάσει από τη βδελυρή σου μορφή, κανείς στη θέα της γρήγορης αυτής μεταμόρφωσης δε θα την εξηγήσει δυσάρεστα, κι ούτε θα σε κατακρίνει γι' αυτήν.

Μα να θυμάσαι καλά, να χαράξεις στη μνήμη σου βαθιά, ότι οφείλεις να μου αφιερώσεις το υπόλοιπο της ζωής σου ως την τελευταία σου πνοή. Γιατί είναι δίκαιο ν' αναγνωρίσεις ότι χρωστάς αποκλειστικά τη ζωή σου και περάσεις στο σκοτεινό Άδη, εκεί στο υπόγειο ημισφαίριο, κι εκεί θα είσαι ευτυχής. Εμέ που σε ευννοώ, θα με ιδείς να λάμπω μέσα στο σκοτάδι του Αχέροντα και να βασιλεύω στις στύγιες κατοικίες, να με λατρεύουν στα Ηλύσια πεδία. Αν χάρη σ' ένα επιμελή σεβασμό, σε μια απέραντη θρησκευτική προσήλωση στη λατρεία μου και σε μιαν απαραβίαστη αγνότητα, αξίζεις την υποστήριξή μου, θα μάθεις ότι μόνη εγώ μπορώ να μακρύνω τη ζωή σου πέρα από τα όρια που ορίζει η ειμαρμένη».

Αφού μου είπε τα θεία αυτά λόγια η αόρατη θεά έφυγε στο άπειρο. Στη στιγμή λοιπόν ξυπνώ, σηκώνομαι κάπως τρομαγμένος, μα εύθυμος και βουτηγμένος στον ιδρώτα. Ενθουσιασμένος από την οπτασία της παντοδύναμης θεάς, γεμάτος έγνοια για τις σοβαρές διαταγές της, προσέχοντας να καθαριστώ μέσα στη θάλασσα, στριφογύριζα τις συμβουλές της στο μυαλό μου...

________________________

*Από τον Πλούταρχο μαθαίνουμε πως η Ίσις μισούσε τους γαϊδάρους, γιατί το χρώμα τους της θύμιζε τον εχθρό της Τυφώνα.

Lucius Apuleius

Ο χρυσός γάιδαρος ή οι μεταμορφώσεις

Μετάφραση από την Έκδοση «Γραμμάτων» Αλεξάνδρειας, 1927 Αριστείδης Αϊβαλιώτης

Εκδόσεις Νεφέλη 1982

Ο άνθρωπος ως άτομο και ως είδος σε τρεις Βιβλικούς μύθους – Peter Uspensky

Η ιδέα της εξέλιξης στη ζωή και του ατομικού ανθρώπου και των ανθρώπινων κοινοτήτων, η ιδέα του εσωτερισμού, η γέννηση και το ξεδίπλωμα των κουλτούρων και των πολιτισμών, οι δυνατότητες του ατομικού ανθρώπου που συνδέονται με περιόδους ανόδου και πτώσης – όλ' αυτά και πολλά άλλα πράγματα εκφράζονται σε τρεις Βιβλικούς μύθους.

Οι τρεις αυτοί μύθοι δε συνδέονται μέσα στη Βίβλο και στέκονται ξέχωρα, αλλά στην πράξη εκφράζουν μια και μόνη ιδέα και συμπληρώνουν αμοιβαία ο ένας τον άλλο.

Ο πρώτος μύθος είναι η ιστορία του Μεγάλου Κατακλυσμού και της Κιβωτού του Νώε. Ο δεύτερος είναι η ιστορία του Πύργου της Βαβέλ, και ο τρίτος, της καταστροφής των Σοδόμων και των Γομόρρων, του οράματος του Αβραάμ και των δέκα δικαίων ανθρώπων, που για χάρη τους ο Θεός συμφώνησε να σώσει τα Σοδομα και Γόμορρα, αλλά που δεν μπορούσαν να βρεθούν εκεί.

Ο Μεγάλος Κατακλυσμός είναι μια αλληγορία της πτώσης του πολιτισμού, της καταστροφής της κουλτούρας. Μια τέτοια πτώση θα πρέπει να συνοδεύεται από την εκμηδένιση του μεγαλύτερου μέρους της ανθρώπινης φυλής σαν συνέπεια γαιολογικών αναστατώσεων, ή πολέμων, της μετανάστευσης ανθρώπινοων μαζών, επιδημιών, επαναστάσεων, και παρόμοιων αιτιών. Πολύ συχνά όλες αυτές οι αιτίες συμπέφτουν. Η ιδέα της αλληγορίας είναι ότι, τη στιγμή της ολοφάνερης καταστροφής των πάντων, αυτό που είναι πραγματικά πολύτιμο διασώζεται, σύμφων μ' ένα σχέδιο που προετοιμάστηκε και επεξεργάστηκε από πριν. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων ξεφεύγει από το γενικό νόμο και διασώζει όλες τις πιο σημαντικές ιδέες και επιτεύξεις της δοσμένης κουλτούρας.

Ο θρύλος της Κιβωτού του Νώε είναι ένας μύθος που αναφέρεται στον εσωτερισμό. Το χτίσιμο της «Κιβωτού» είναι η «Σχολή», η προετοιμασία ανθρώπων για τη μύηση, για μετάβαση σε μια νέα ζωή, για νέα γέννηση. Η «Κιβωτός του Νώε», που διασώζεται από τον Κατακλυσμό, είανι ο εσωτερικός κύκλος της ανθρωπότητας.

Η δεύτερη σημασία της αλληγορίας αναφέρεται στον ατομικό άνθρωπο. Ο κατακλυσμός είναι ο θάνατος, αναπόφευκτος, αμετάκλητος, αδυσώπητος. Αλλά ο άνθρωπος μπορεί να χτίσει μέσα του μια «Κιβωτό» και να μαζέψει μα σ' αυτή δείγματα από καθετί που είναι πολύτιμο γι' αυτόν. Σε μια τέτοια περίπτωση αυτά τα δείγματα δε θα χαθούν. Θα επιβιωσουν από το θάνατο και θα ξαναγεννηθούν. Ακριβώς όπως η ανθρωπότητα μπορεί να σωθεί μόνο μέσα από τη σύνδεσή της με τον εσωτερικό κύκλο, έτσι ο ατομικός άνθρωπος μπορεί να πετύχει προσωπική «σωτηρία» μόνο μέσω ενός δεσμού με τον εσωτερικό κύκλο μέσα του, δηλαδή, με το να συνδεθεί με ανώτερες μορφές συνειδητότητας. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς εξωτερική βοήθεια, δηλαδή, χωρίς τη βοήθεια του εσωτερικού κύκλου.

Ο δεύτερο μύθος, ο μύθος του Πύργου της Βαβέλ, είναι μια άλλη παραλλαγή του πρώτου. Αλλά ο πρώτος μιλάει για τη σωτηρία, για εκείνους δηλαδή που σώζονται, ενώ ο δεύτερος μιλάει μόνο για την καταστροφή, για εκείνους δηλαδή, που θα χαθούν.

Ο Πύργος της Βαβέλ αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό. Οι άνθρωποι ονειρεύονται να χτίσουν ένα πύργου από πέτρα «που η κορυφή του να μπορεί να φτάνει στον ουρανό», να δημιουργήσουν μια ιδανική ζωή πάνω στη γη. Πιστεύουν σε διανοητικές μεθόδους, σε τεχνικά μέσα, σε τυπικούς θεσμούς. Για πολύ καιρό ο πύργος υψώνεται όλο και πιο ψηλά πάνω από τη γη. Αλλά φτάνει οπωσδήποτε η στιγμή όπου οι άνθρωποι παύουν να κατανοούν ο ένας τον άλλο, ή μάλλον, αντιλαμβάνονται ότι ποτέ δεν είχαν κατανοήσει ο ένας τον άλλο. Ο καθένας τους κατανοεί με το δικό του τρόπο την ιδανική ζωή πάνω στη γη. Ο καθένας θέλει να πραγματώσει τις δικές του ιδέες. Ο καθένας θέλει να εκπληρωθεί το δικό του ιδανικό. Αυτή είναι η στιγμή όπου αρχίζει η σύγχιση των γλωσσών. Οι άνθρωποι παύουν να κατανοούν ο ένας τον άλλον ακόμα και στα πιο απλά πράγματα. Η έλλειψη κατανόησης προκαλεί διαφωνία, εχθρότητα, πάλη. Οι άνθρωποι που έχτισαν τον πύργο αρχίζουν να σκοτώνουν ο ένας τον άλλο και να καταστρέφουν αυτό που είχαν χτίσει. Ο πύργος πέφτει σε ερείπια.

Ακριβώς το ίδιο πράγμα συμβαίνει στη ζωή ολόκληρης της ανθρωπότητας, στη ζωή των λαών και των εθνών, και στη ζωή των ατομικών ανθρώπων. Κάθε άνθρωπος χτίζει έναν Πύργο της Βαβέλ στη δική του ζωή. Οι προσπάθειές του, οι σκοποί του μέσα στη ζωή, οι επιτεύξεις του, όλα αυτά είναι ο δικός του Πύργος της Βαβέλ.

Αλλά θα 'ρθει αναπόφευκτα η στιγμή όπου ο πύργος θα πέσει. Ένα ελαφρό πλήγμα, ένα δυστύχημα, μια αρρώστια, ένας μικρός κακός υπολογισμός, και από τον πύργο του δε μένει τίποτα. Ο άνθρωπος το βλέπει αυτό, αλλά είναι κιόλας πάρα πολύ αργά για να το διορθώσει ή να το αλλάξει.

Ή μπορεί να έρθει κάποια στιγμή στη διάρκεια της δόμησης του πύργου, όπου τα διαφορετικά «Εγώ» της προσωπικότητας ενός ανθρώπου χάνουν την εμπιστοσύνη το ένα στο άλλο, αντιλαμβάνονται όλες τις αντιφάσεις των σκοπών και επιθυμιών τους, αντιλαμβάνονται ότι δεν έχουν κοινό σκοπό, παύουν να κατανοούν το ένα το άλλο, ή ακριβέστερα, παύουν να πιστεύουν ότι κατανοούν. Τότε ο πύργος θα πρέπει να πέσει, ο απατηλός σκοπός αναγκαστικά εξαφανίζεται, και ο άνθρωπος αναγκαστικά θα νιώσει ότι όλα όσα έχει κάνει ήταν άκαρπα, και δεν οδήγησαν πουθενά και δεν μπορούσαν να οδηγήσουν πουθενά, και ότι μπροστά του υπάρχει μόνο ένα πραγματικό γεγονός – ο θάνατος.

Η όλη ζωή του ανθρώπου, η συσσώρευση πλούτου, ή δύναμης, ή μάθησης, είναι το χτίσιμο ενός Πύργου της Βαβέλ, διότι αναγκαστικά θα καταλήξει στην καταστροφή, δηλαδή, στο θάνατο, που είναι η μοίρα κάθε πράγματος που δεν μπορεί να περάσει σ' ένα νέο επίπεδο του είναι.

Ο τρίτος μύθος – ο μύθος της καταστροφής των Σοδόμων και Γομόρρων – δείχνει ακόμα πιο ξεκάθαρα από τους άλλους δύο τη στιγμή της επέμβασης των ανώτερων δυνάμεων και τις αιτίες αυτής της επέμβασης. Ο Θεός συμφώνησε να σώσει τα Σόδομα και Γόμορρα για χάρη πενήντα δίκαιων ανθρώπων, για χάρη σαραντα-πέντε, για χάρη τριάντα, για χάρη είκοσι, τελικά για χάρη δέκα. Αλλά οι δέκα δίκαιοι άνθρωποι δεν μπόρεσαν να βρεθούν και οι δύο πόλεις καταστράφηκαν. Η δυνατότητα εξέλιξης χάθηκε. Το «Μεγάλο Εργαστήρι» έβαλε τέλος στο αποτύχημένο πείραμα. Σώθηκαν όμως ο Λωτ και η οικογένειά του. Η ιδέα είναι η ίδια όπως και στους άλλους δύο μύθους, αλλά τονίζει ιδιαίτερα την προθυμία της καθοδηγητικής θέλησης να κάνει κάθε δυνατή παραχώρηση εφόσον υπάρχει κάποια ελπίδα για την πραγμάτωση του σκοπού που έχει οριστεί για τ' ανθρώπινα πλάσματα. Όταν αυτή η ελπίδα εξαφανίζεται, η καθοδηγητική θέληση θα επέμβει αναπόφευκτα, θα σώσει ό,τι αξίζει σωτηρία και θα καταστρέψει τα υπόλοιπα.

Peter Uspensky

Εσωτερισμός και Σύγχρονη Σκέψη - Η Τέταρτη Διάσταση - Σεξ και Εξέλιξη

Μετάφραση: Ευάγγελος Γράψας

Εκδόσεις Μπουκουμάνη 1995

Άρχισε μια σιγανή βροχή αργά προς το βράδυ - Μανόλης Αναγνωστάκης

Άρχισε μια σιγανή βροχή αργά προς το βράδυ.

Στις πολιτείες ο ουρανός φαίνεται μια απέραντη

λασπωμένη πεδιάδα

και η βροχή είναι μια καλοσύνη – όσο να πεις δε μοιάζει

διόλου με το θάνατο.

Μπορείς να βαδίσεις κάποτε χωρίς κανένα σκοπό

ή με σκοπό σου είναι αδιάφορο.

Μιαν εποχή μακρυνή και νεκρή, σα μια βίαιη σκισμένη

πολυτέλεια.

Εγώ συλλογίζομαι, πως και γιατί άραγε μια βροχή

μπορεί να σου θυμίζει τόσα πράγματα;

- Χωρίς αμφιβολία είναι τόσο ανόητο να τα στοχάζεσαι

όλα αυτά μια τέτοιαν ώρα -

Συλλογίζομαι όμως τις ζεστές χειμωνιάτικες κάμαρες

μιαν αλλιώτικη μυρουδιά:

Ύστερα από τις 6, με τα κλειστά παραθυρόφυλλα

και τ' αναμένο φως.

ή μια γωνιά δίπλα στο τζάμι, σ' ένα μεγάλο καφενείο,

με τις αδιάφορες φωνές...

Τα συλλογίζομαι όλα αυτά, με τον απλούστερο τρόπο,

όλως διόλου παιδιάστικα.

Μπορείς να λησμονείς το κάθε τι, τι τάχα να γυρεύεις

εδώ μια τέτοιαν ώρα,

εσύ, ο διπλανός σου, όλος αυτός ο κόσμος,

που πορεύεται δίπλα σου μες στο σκοτάδι,

αυτή η ανήσυχη σιωπή, που πληγώνει περισσότερο

κι από κοφτερό λεπίδι.

Να λησμονείς, για μιαν ελάχιστη στιγμή, πως ίσως

δεν τέλειωσε ούτε κι απόψε για σένανε το κάθε τι.

Τόσο π' αν τρίξει κάτι αναπάντεχο, είναι να σου

ξυπνήσει την ακριβήν υπόθεση μιας επιστροφής:

τη χειμωνιάτικη ζεστή κάμαρα, το καφενείο με τις

πολύχρωμες φωνές.

… Έτσι βρέχει, λοιπόν, μια κίτρινη βροχή, χωρίς τέλος.

Χανόμαστε όλοι αργά-αργά, πνιχτά μες στο σκοτάδι.

Μανόλης Αναγνωστάκης

Αι δυνάμεις του Πυρός κατά τον Πλούταρχον – Jean Mallinger

Το πυρ δεν είναι μόνον εν ον δικαιούμενον του σεβασμού μας. Ομιλών περί των καθαρτικών ιδιοτήτων του πυρός, ο Πλούταρχος μας αποκαλύπτει μιαν άλλην μυητικήν πλευράν αυτού. Εκ φύσεως το πυρ κέκτηται μιαν κατ' εξοχήν καθαρτικήν ιδιότητα, πολλοί δε τύποι το χρησιμοποιούν προς τούτο.

Κατά την παραμονήν του εις Ρώμην, ο Πλούταρχος επηρεάσθη ασφαλώς από τας πολλάς θρησκευτικάς τελετάς καθ' αςτο πυρ έπαιζε καθαρτικόν ρόλον. Ας αναμνησθώμεν μόνον δύο παραδείγματα: Κατά την 15ην Οκτωβρίου, κατά την εορτήν των Armi-Lustrium, εράντιζον δέματα αχύρου με αίμα και έθετον εις αυτά πυρ. Οι νέοι Ρωμαίοι έπρεπε να πηδήξουν δια να καθαρθούν και να αποκτήσουν την εις αυτό έμπερικλειομένην δύναμιν. Ομοίως κατά τας θρησκευτικάς εορτάς του φρυγικού θεού Άττυος, του οποίου η λατρεία εκομίσθη εις Ρώμην δια των καρχηδονιακών πολέμων, οι ιερείς εκράτουν λαμπάδας, γύρω από τους προς κάθαρσιν μύστας και εσχημάτιζον έναν μαγικόν κύκλον δια να δημιουργήσουν άτρωτον θώρακα κατά των εχθρικών επιρροών. Ο κύκολος αυτός οριοθέτει έναν αγνόν χώρον από τον οποίον κάθε τι το ακάθαρτον είχεν αποβληθή.

Το βάπτισμα του πυρός συνεπλήρωνε και ωλοκλήρωνε την πράξιν του καθαρμού δια του προηγουμένου βαπτίσματος δια του ύδατος. Ως ιερά τελετή, καθ' ην το πυρ παίζει τον πρωτεύοντα ρόλον, είναι επίσης η παράδοσις του κηρίου ενός διδασκάλου εις έναν μαθητήν, ενός αρχηγού εις τον διάδοχόν του, ενός αθλητούς εις τον νικητήν του.

Εις την δύναμιν του πυρός ανήκεν, επίσης, η αρχαία τελετή της λιτανείας καθ' ην όλοι οι μετέχοντες εκράτουν είτε μίαν λυχνίαν, ή μίαν δάδαν ανημμένην. Πρόκειται περί αρχαίας παραδόσεως.

Δεν εξαντλείται, όμως, εδώ η ισχύς του πυρός, διότι επί πλέον θεωρείται ικανόν να λύη κάθε μαγικήν επιρροήν, να εξουδετερώνη όλας τας αρνητικάς δυνάμεις, κάθε συσκοτιμόν των καρδιών και του πνεύματος. Δια τούτο η παρουσία του, αδιάφορον εις ποίον σημείον, είναι η καλλιτέρα υπεράσπισις κατά των επιβλαβών επιδράσεων.

Τέλος το πυρ αποτελεί υποχρεωτικόν τμήμα κάθε θεουργικής πρακτικής, καθ' ότι πρέπει να ευρίσκεται πάντοτε κηρίον ανημμένον επί του βωμού. Συμπληρώνει και ευνοεί την πνευματικήν ακτινοβολίαν της προσευχής και η ευσεβής συνήθεια να αναπτώνται κηρία προς τιμήν του ενός ή του άλλου αγίου, αποβλέπει εις επικουρικήν ενέργειαν προς επίνευσιν της θείας χάριτος. Μια λειτουργία χωρίς κηρία είναι ακατανόητος, ένας ναός χωρίς φώτα, ένας βωμός χωρίς το αείζωον φως, μια αψίς χωρίς τελετουργικόν φωτισμόν είναι πράγμα αδύνατον, διότι τούτο θα απέσπα από την τελετήν κάθε λειτουργικήν αξίαν και θα παρήλλασσε και αυτήν την ύλην, διότι θα επεστερείτο αύτη του σπουδαιοτέρου της στοιχείου. Είναι λυπηρόν ότι μερικοί ιερείς δεν κατενόησαν τούτο, και παραγνωρίζοντες τους εκκλησιαστικούς κανόνας, εθέσπισαν την χρησιμοποίησιν ηλεκτρικών λαμπτήρων, αντί κηρίων τα οποία χορηγούν ζων πυρ, όπως διατάσσουν αι τελετουργίαι. Τοιουτοτρόπως γίνεται χρήσις νεκρού πυρός ή μάλλον μια απομίμησις πυρός.

Από αυτάς τας εκ παραδόσεως συνηθείας και τους οικουμενικούς τύπους, ημπορούμεν να αχθώμεν εις το γενικόν συμπέρασμα, το οποίον μας αποδεικνύει την έκτασιν των εσωτερικών μυστικών του πυρός, όπως μας τα παρέδωσεν ο Πλούταρχος. Ο ανώτερος ούτος αξιωματούχος του Ναού των Δελφών, με σέβας και λατρείαν καθημερινώς κατά τας εκδηλώσεις προς τιμήν του Απόλλωνος, εχειρίζετο, εγίγνωσκε και μετεχειρίζετο το ζων πυρ εις όλας τας τελετουργίας. Εάν αφαιρέση τις το πυρ από τον βωμόν ή το αντικαταστήση με τεχνητόν φως αμαρτάνει κατά της φύσεως η οποία έχει το ζων πυρ εις την διάθεσιν όλων των ιεροφαντών, οι οποίοι αποσκοπούν εις το να έλθουν εις στενήν επαφήν μετά του Πατρός του Φωτός και πλαστουργού της Ζωής.

Το πυρ δεν είναι απλούν βοηθητικόν μέσον, ή κενόδοξον δείγμα τιμής ούτε μια ανάμνησις του πνευματικού φωτός! Είναι ο διαβιβαστής της χάριτος εις όλας τας αρχαίας θρησκείας, αι οποίαι αντελήφθησαν πολύ καλά το γεγονός τούτο, καθότι επρόσεχον να διατηρούν άσβεστον το πυρ εκ φόβου μήπως διακοπή η μαγική γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης, ή ένωσις της θεότητος μετά της χώρας.

Jean Mallinger

Τα εσωτερικά απόρρητα εις τον Πλούταρχον

Μετάφρασις Πέτρος Γράβιγγερ

Εκδόσεις Ιδεοθέατρον * Διμελή 1998