Ο άνθρωπος μέσα στο Σύμπαν - ΜΠΟΡΙΣ ΜΟΥΡΑΒΙΕΦ

Ο αστρονομικός κόσμος που παρατηρούμε από τον πλανήτη μας, παρουσιάζεται έτσι γιατί βλέπουμε το σώμα του Σύμπαντος από το εσωτερικό του. Και δεν το αντιλαμβανόμαστε σαν σύνολο γιατί οι παρατηρήσεις μας γίνονται και ερμηνεύονται στη δική μας κλίμακα. Και αυτή, σε σχέση με το σύνολο είναι απειροελάχιστη. Μας παραπλανούν οι αποστάσεις μεταξύ των άστρων που είναι εστίες ζωντανής ύλης. Μόρια του παγκόσμιου οργανισμού. Θεωρούμενες προοπτικά, από μέσα προς τα έξω, οι αποστάσεις μας φαίνονται τεράστιες. Η πυκνότης όμως του συνόλου του Σύμπαντος είναι ανάλογη με την πυκνότητα του σώματός μας.

Ο άνθρωπος μέσα στο Σύμπαν μοιάζει με μικροοργανισμό μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Αν μπορούσαμε να γίνουμε μικρόβια, θα βλέπαμε το σώμα μας από το εσωτερικό του, όπως τώρα παρατηρούμε τον έναστρο ουρανό με τους γαλαξίες, τους οποίους αντιπροσωπεύουν τα όργανα του σώματός μας. Αν, αντίθετα, μπορούσαμε να γίνουμε τεράστιοι και να δούμε το Σύμπαν στη δική του κλίμακα, θα το βλέπαμε σαν ένα ζωντανό σώμα. Ειναι το αποτέλεσμα της αρχής της Σχετικότητος.

Ποιό είναι λοιπόν σε αυτόν τον Κόσμο το νόημα της ανθρώπινης ζωής, όπως τη γνωρίζουμε;

Ο άνθρωπος υπάρχει για δύο λόγους: σαν στοιχείο του παγκόσμιου οργανισμού εξυπηρετεί τους σκοπούς οργανισμού αυτού. Σαν μεμονωμένο άτομο μπορεί να επιδιώξει τους δικούς του σκοπούς.

Για να κατανοηθή καλύτερα γιατί και πως είναι συνδεδεμένοι οι δύο αυτοί στόχοι, ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Η θέση του ανθρώπου μέσα στο Σύμπαν είναι ανάλογη με τη θέση ενός κυττάρου του ανθρωπίνου σώματος. Κάθε κύτταρο αποτελεί μέρος ενός οργάνου που, με τη σειρά του, σαν στοιχείο μιας ομάδας οργάνων, εξασφαλίζει την καλή πορεία κάποιας λειτουργίας του οργανισμού.

Ας εξετάσουμε, από την άποψη αυτή, τη μοίρα ενός κυττάρου μας. Υπόκειται σε δύο κατηγορίες νόμων, ή απλούστερα, ας πούμε ότι κυριαρχείται από δύο νόμους.

Ο πρώτος συγκρατεί το κύτταρο στη θέση του και στην επιστήμη του εσωτερισμού ονομάζεται Γενικός Νόμος. Ο δεύτερος επιτρέπει στο κύτταρο κάποια ελευθερία δράσεως και ονομάζεται Νόμος της Εξαιρέσεως.

Ο πρώτος, νόμος συντηρητικός, φροντίζει ώστε το όργανο, στο οποίο ανήκει το κύτταρο να λειτουργεί ανεμπόδιστα. Για να επιτύχει ο σκοπός αυτός πρέπει πρώτα τα κύτταρα του ορισμένου οργάνου να εκπληρώσουν, όσο ζουν, το ρόλο που τους έχει ανατεθή. Ο Γενικός Νόμος λοιπόν υποχρεώνει τα κύτταρα να παραμένουν στις θέσεις τους, να ολοκληρώνουν την εργασία τους και να της αφιερώνουν την ίδα τους τη ζωή..

Είναι φανερό ότι, αν αυτός ο νόμος δεν συγκρατούσε τα κύτταρα του σώματος μέσα στα όρια κάθε οργάνου, αν δεν τα ανάγκαζε να συμβάλουν στη λειτουργία του, τα όργανα του σώματός μας δεν θα ήταν δυνατόν να υπάρξουν. Ετσι ο νόμος αυτός είναι ωφέλιμος γιατί, εξασφαλίζοντας την ύπαρξη των οργάνων, επιτρέπει την διατήρηση του σώματος.

Αλλά το ανθρώπινο σώμα συνεχίζει να ζει και μετά από ολική αφαίρεση ορισμένων οργάνων. Σήμερα γνωρίζουμε ότι, όταν πρόκειται για ορισμένα όργανα, η αφαίρεση αυτή δεν φέρνει και μεγάλες ανωμαλίες στη λειτουργία του οργανισμού. Και μάλιστα, ο οργανισμός ανέχεται την τμηματική αποκοπή οργάνων χωρίς η γενική οικονομία του να κινδυνεύει. Αυτό μαρτυρεί ότι η εξαφάνιση ορισμένων κυττάρων που αντιπροσωπεύουν ένα ελάχιστο μέρος ενός οργάνου, περνάει απαρατήρητη γιατί η λειτουργία δεν θίγεται. Και καθώς ο ουσιαστικός ρόλος του Γενικού Νόμου είναι να επαγρυπνά για τη συνέχεια της λειτουργίας, δεν αντιλαμβάνεται την εξαφάνιση αυτή αφου δεν του φέρνει προσκόμματα. Συμβολικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα κύτταρα, όταν ξεφύγουν από το νόμο αυτό, υπάγονται στο Νόμο της Εξαιρέσεως.

Η απόδραση μερικών κυττάρων είναι, εξ άλλου, ένα φαινόμενο που παράγεται συνεχώς. Με πολλούς και διαφόρους ρυθμούς, τα κύτταρά μας, από το επιδερμικό ως το νευρικό, ανανεώνονται ασταμάτητα. Παράλληλα όμως με την εσωτερική ανανέωση, παρατηρούνται εξαφανίσεις κυττάρων που αντικαθίστανται ή όχι από καινούργιες ενότητες.

Ως εδώ, η αναλογία με τη μοίρα του ανθρώπου απέναντι στο Γενικό Νόμο και στο Νόμο της Εξαιρέσεως μπορεί να θεωρηθεί πλήρης.

Σταματάει όμως εδώ, τουλάχιστον σύμφωνα με όσα ξέρουμε σήμερα. Πραγματικά, στην κίνηση αυτή της ζωής, των μετακινήσεων και του θανάτου των κυττάρων, δεν υπάρχουν ενδείξεις για να σκεφτή κανείς ότι το πέρασμα από το Γενικό Νόμο στο Νόμο της Εξαιρέσεως γίνεται με συνειδητή ενέργεια των κυττάρων.

Για τον άνθρωπο το πράγμα είναι διαφορετικό.

Ο άνθρωπος, σαν κύτταρο της ανθρωπότητος, αποτελεί τμήμα της οργανικής ζωής επάνω στη Γη. Η ζωή, στο σύνολό της, είναι ένα πολύ ευαίσθητο όργανο του πλανήτη μας, με σημαντικό ρόλο στην οικονομία του ηλιακού συστήματος. Σαν κύτταρο του οργάνου αυτού, ο άνθρωπος υπάγεται στο Γενικό Νόμο που τον συγκρατεί στη θέση του. Βέβαια, ο νόμος του αφήνει κάποιο περιθώριο, ανέχεται ορισμένες ελεύθερες κινήσεις μέσα στα όρια που έχει καθορίσει.

Μέσα στα όρια αυτά, που αντικειμενικά είναι πολύ περιορισμένα αλλά υποκειμενικά είναι πολύ περιορισμένα αλλά υποκειμενικά φαίνονται ευρύτατα, ο άνθρωπος μπορεί να αφήσει ελεύθερες τις επιθυμίες και τις φιλοδοξίες του. Χωρίς να επεκταθούμε στον προσδιορισμό των ορίων και στη λεπτομερή περιγραφή των συνθετικών στοιχείων του Γενικού Νόμου μπορούμε να δώσουμε ένα παράδειγμα: η πείνα και η δουλεία της εργασίας για την εξασφάλιση της επιβιώσεως είναι από τους φορείς του νόμου αυτού. Αλλος φορέας είναι η αλυσσιδωτή σχέση: ερωτικό ένστικτο, αναπαραγωγή, φροντίδα των γονέων για τα παιδιά τους. Η εσωτερική αρχή που εφαρμόζεται σε αυτή την όψη της ζωής είναι: ο σαρκικός έρωτας είναι αναγκαίος για το γενικό καλό. Τέλος, ο φόβος και οι συνέπειές του είναι η τρίτη ομάδα φορέων του Γενικού Νόμου. Γενικά, το περιθώριο που ο Γενικός Νόμος έχει παραχωρήσει στις ελεύθερες κινήσεις, φθάνει μέχρι το όριο που, με μια λέξη – οπωσδήποτε όχι πολύ επιστημονική αλλά παραστατική – μπορούμε να ονομάσουμε: αστική ευτυχία, σταδιοδρομία σε οποιονδήποτε κλάδο της ανθρώπινης δραστηριότητος: περιουσία, οικογένεια, έρωτες, τιμές, κλπ.ολα αυτά όμως με την απαραίτητη προϋπόθεση της παραδοχής – έστω και υποσυνείδητης αλλά ανεπιφύλακτης – του αναπόφευκτου Θανάτου.

Οσο ο άνθρωπος δέχεται χωρίς πάλη, την αρχή του τελικού αφανισμού της Προσωπικότητάς του, μπορείν να ενεργεί στη ζωή χωρίς να προσελκύει εναντίον του την έντονη πίεση του Γενικού Νόμου.

Η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική αν αρχίσει τη μάχη για να ξεπεράσει τα όρια του Γενικού Νόμου. Προσκρούει τότε στη δράση που κατευθύνεται εναντίον του από το Γενικό Νόμο και τα παράγωγά του. Ο νόμος δρα συγχρόνως σε πολλά πεδία: στο φυσικό, στο ψυχικό και στο ηθικό. Η δράση του στο ηθικό πεδίο έχει γίνει αντιληπτή από τον άνθρωπο, από πάρα πολύ παλαιά χρόνια, με την προσωποποιημένη μορφή του Διαβόλου.

Στην ορθόδοξη Παράδοση, η δαιμονολογία κατέχει σημαντική θέση. Βρίσκουμε εκεί πρακτικές διαπιστώσεις, λεπτές και βαθειές παρατηρήσεις για τις ποικίλες και επικίνδυνες μορφές της δράσεως του Διαβόλου στις διάφορες περιστάσεις. Η δράση του έχει τέτοια έκταση ώστε φθάνει ως το σημείο να χρησιμοποιεί, για να ικανοποιήσει τους σκοπούς του, την καλή πίστη των ανθρώπων.

Βρίσκουμε ακόμη πολύτιμες συμβουλές θεμελιωμένες στην πείρα χιλιετηρίδων, ιδιαίτερα χρήσιμες στους σπουδαστές της επιστήμης του εσωτερισμού. Γιατί μόλις αποκτήσουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα θα προσκρούσουν, οπωσδήποτε, στην ενεργητική αντίδραση του νόμου και στο παιγνίδι του Πονηρού.

Πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο άνθρωπος, παίρνοντας θέση κάτω από την αιγίδα του Νόμου της Εξαιρέσεως, εναντιώνεται στο Γενικό Νόμο. Μάλιστα έχει κληθή να τον ανατρέψει, σε ατομική εννοείται κλίμακα. Δεν πρέπει να ξεχνά – αλλοιώς θα υποστή αιφνιδιαστική επίθεση – ότι η σωτηρία εξαρτάται από τη νίκη του εναντίον του Διαβόλου, της προσωποποιημένης – όπως είπαμε – μορφής, στο ηθικό πεδίο, του Γενικού Νόμου. Και τούτο, παρά το γεγονός ότι ο νόμος αυτός – σαν νόμος κοσμικός – είναι φυσικά θείος. Δεν πρέπει να θορυβηθούμε όμως γιατί και ο Νόμος της Εξαιρέσεως είναι, επίσης, θείος νόμος. Ο άνθρωπος διαλέγοντάς τον, εξυπηρετεί και πάλι το συμφέρον του συνόλου, διαφορετικά όμως, με έναν τρόπο ασύγκριτα πιο αποτελεσματικό. Στην πάλη του προς τον πρώτο νόμο, υποβλάλλεται σε δοκιμασίες που, συχνά, παίρνουν την μορφή πειρασμών.

Η ορθόδοξη διδασκαλία είχε αφιερώσει στο θέμα αυτό πολλές βαθειές μελέτες. Περιέχουν, όπως ήδη αναφέραμε, πολύτιμες πρακτικές συμβουλές. Ας επισημάνουμε όμως την έμμεση μορφή της διαβολικής δράσεως. Αν ο αναζητητής, προχωρώντας ίσια προς το σκοπό – δηλαδή την απελευθέρωση και τη Σωτηρία – υπερπηδήσει τα διαδοχικά εμπόδια και αποδείξει έτσι ότι έχει τη δύναμη να αψηφήσει την επιρροή του Γενικού Νόμου, ο ίδιος ο νόμος αρχίζει να ενεργεί έμμεσα εναντίον του αναζητητή, συνήθως μέσα από τους ανθρώπους του στενού του περιβάλλοντος, όταν δεν ακολουθούν και εκείνοι τον ίδιο δρόμο. Η δράση αυτή, στο ηθικό πεδίο, παίρνει συχνά συγκινισιακές μορφές επικαλούμενη τα ευγενικά, γενναιόδωρα και αφιλοκερδή αισθήματά του, τη φιλανθρωπία, τις υποχρεώσεις ή τον οίκτο του. Και όλα αυτά για να τον οδηγήσει σε ένα αδιέξοδο, υποδηλώνοντάς του ότι έτσι επιστρέφει στο καθήκον του, στον ίδιο δρόμο κλπ. Ετσι φωτίζεται η βαθύτερη έννοια των λόγων του Ιησού όταν έλεγε ότι εχθροί του ανθρώπου οι οικιακοί αυτού.

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "ΓΝΩΣΗ"  

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ)

ΤΟΥ ΜΠΟΡΙΣ ΜΟΥΡΑΒΙΕΦ

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΑΓΓΕΛΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

ΔΥΟ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΤΟΥ TIME AFTER TIME AΠΟ ΤΟΝ MILES.