Μια από τις καλύτερες πηγές για τη φιλοσοφία και την πραχτική των Μυστηριακών Θρησκειών είναι “Η Μεταμόρφωση” ή “Ο Χρυσός Ονος” του Λούκιου Απουλήιου της Μαδούρας. Αυτός ήταν μυημένος στα Μυστήρια της Ισιδας και πιθανά και σε κάποιες άλλες Μυστηριακές λατρείες. Σύμφωνα με μια παράδοση – την οποία ακολούθησαν πολλοί, μεταξύ των οποίων και οι ροδόσταυροι του 17ου αιώνα – έγραψε πολύ σοφά πράγματα, καλυμμένα όμως με το προσωπείο μιας σκωπτικής διάθεσης. Αυτό που σε ένα επίπεδο αποτελεί συλλογή αστείων και μερικές φορές κακόγουστων ή χυδαίων ιστοριών, στην πραγματικότητα είναι μια πραγματεία που αφορά τη μύηση στα ανώτερα πνευματικά Μυστήρια.
Ταυτόχρονα, θεωρείται έργο πολύ αποκαλυπτικό για τα είδη των θρησκειών και τις μαγικές πεποιθήσεις που επικρατούσαν εκείνη την εποχή. Αν και τα κείμενά του τοποθετούνται χρονικά γύρω στον 3ο μ. Χ. αιώνα, η γενική εικόνα που μας δίνει ισχύει και για μερικούς αιώνες πριν. Στα γαρφτά του ελάχιστη σημασία δίνει στο Χριστιανισμό και γράφει από τη σκοπιά ενός μορφωμένου ειδωλολάτρη.
Η ιστορία αφηγείται το πως μεταμορφώθηκε σε γάιδαρο και τις περιπετειες που είχε μέχρι να ξανααποχτήσει την ανθρώπινη μορφή του. Η αρχική του μεταμόρφωση ήταν αποτέλεσμα της ασυγκράτητης επιθυμίας του για τα εγκόσμια και της περιέργειάς του. Δημιουργεί έναν παράνομο δεσμό με μια υπηρέτρια, που του αποκαλύπτει ότι η κυρά της είναι μυημένη στη φυσική μαγεία. Ενα βράδυ αργά, την παρακολουθούν κρυφά να αλοίφεται με μια παράξενη αλοιφή και να μεταμορφώνεται σε κουκουβάγια. Ο Λούκιος δοκιμάζει και αυτός την αλοιφή, αλλά δυστυχώς γι' αυτόν κάνει λάθος στο βαζάκι και μεταμορφώνεται σε γάιδαρο. Το αντίδοτο για να ξαναπάρει την ανθρώπινη μορφή του είναι να φάει μερικά τριαντάφυλλα. Αλλά πριν προλάβει και, έχοντας ακόμα μορφή γαϊδάρου, εισβάλλουν κλέφτες και τον παίρνουν, για να τους βοηθήσει να μεταφέρουν τη λεία τουσ. Αν και πέρασε από πολλά βάσανα και δοκιμασίες, συνέχεια ανέβαλε να φάει τριαντάφυλλα γιατί πάντα τον παρακολουθούσαν άλλοι, και θα μπορούσε να κατηγορηθεί για μαγεία αν τον έβλεπαν να μεταμορφώνεται μπροστά στα μάτια τους. Τελικά προσεύχεται στην Ισιδα, και μέσα από ένα όραμα κατευθύνεται σε μια περιοχή με πολλά τριαντάφυλλα, που θα τον βοηθούσαν να αποχτήσει την προηγούμενη μορφή του. Εκεί γίνεται μια θρησκευτική τελετή προς τιμήν της Ισιδας, όπου πρόκειται να καθελκυστεί στη θάλασσα ένα θρησκευτικό πλοίο γεμάτο με αναθήματα. Ενας από τους ανώτερους ιερείς κρατάει ένα στεφάνι από τριαντάφυλλα και ο Λούκιος καταφέρνει να το φάει. Μετά, από ευγνωμοσύνη, αφιερώνεται στα Μυστήρια και γίνεται μέλος του ιερατείου της Ισιδας.
Οσον αφορά τη μύησή του, λέει ότι δεν επιτρέπεται σε κανένα να αποκαλύψει αυτά που συμβαίνουν μέσα στα άγια των αγίων.
“Κι εσύ φιλομαθή αναγνώστη, ίσως να απαιτείς να μάθεις τι λέχθηκε και γίνηκε εκεί μέσα: μα την αλήθεια, θα σούλεγα αν δε γινόμουν παραβάτης, θα μάθαινες αν σωστό για σένα ήτανε να ακούσεις: αλλά, αμέσως και τα αυτιά σου και η γλώσσα σου θα υπέφεταν από τον πόνο της παράτολμης περιέργειας. Αλλά δε θα βασανίσω για πολύ το μυαλό σου, που ίσως πιστεύει σε κάποια θρησκεία και είναι δοσμένο σε κάποια λατρεία. Πρέπει να καταλάβεις πως έφτασα κοντά στον κάτω κόσμο, στις ίδιες τις πύλες της Περσεφόνης κι αφού από εκεί αρπάχτηκα και πέρασα μέσα από όλα τα στοιχεία, μετά επέστρεψα στη θέση μου: εκεί γύρω στα μεσάνυχτα είδα τον ήλιο να λάμπει εκτυφλωτικά, είδα και τους θεούς, ουράνιους και υποχθόνιους. Μπροστά τους παρουσιάστηκα και τους λάτρεψα”.
Ο Λούκιος επειδή είχε ορκιστεί να τηρεί μυστικότητα, κρύβει την αλήθεια μέσα στα διπλά ή και πολλαπλά νοήματα, παρουσιάζοντας το σοβαρό σαν αστείο. Αλλωστε αυτό το συναντάμε σε πολλά τέτοιου είδους κείμενα. Στην πραγματικότητα, μας αποκαλύπτει τα πάντα μέσα από τις “γελοίες” ιστορίες του βιβλίου, ζητώντας μας μάλιστα συγνώμη γιατί χρησιμοποίησε αιγυπτιακό χαρτί και πένα από τις καλαμιές του Νείλου. Φυσικά, δεν ζητάει συγνώμη από τους εκλεπτυσμένους Ελληνες και Ρωμαιόυς αστούς για τα αρχαία και χοντροκομμένα υλικά που χρησιμοποίησε. Μάλλον πρόκειται για μια έμμεση υπόδειξη στους σοφούς να ψάξουν για τις ρίζες των αρχαίων Μυστηρίων στη συσσωρευμένη γνώση και στις παραδόσεις της Αρχαίας Αιγύπτου.
Τα Μυστήρια σαν σκοπό είχαν να ξεπολώσουν τον άνθρωπο από την ημιάγρια κατάστασή του και να τον οδηγήσουν σε μια αναγέννηση που θα τον ταύτιζε με τους θεούς, μέσα από την άμεση συνειδητοποίηση της πνευματικής του οντότητας και ακεραιότητας. Ο Λούκιος γίνεται γάιδαρος εξαιτίας της δικής του άκρατης περιέργειας και φιληδονίας. Τελικά όμως, σώζεται και αφιερώνεται στη θεά, ενώ στο τέλος, μετά από πολλές δοκιμασίες συμμετέχει και στα Μυσ΄τηρια. Αργότερα μυείται στα Μυστήρια του Οσιρι τον οποίο χαρακτηρίζει σαν “τον πιο ισχυρό από όλους τους θεούς, τον ύψιστο από τους μεγάλους, το μεγαλύτερο από τους υψίστους και τον κυβερνήτη των μεγάλων...” με άλλα λόγια, “τρισμέγιστο”.
Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε το ρόλο που παίζουν τα τριαντάφυλλα στην ιστορία του Λούκιου, σαν φορέας της λύτρωσής του. Είναι ένα σύμβολο που το συναντάμε συνεχώς στην ιστορία της Μαγείας. Ειναι τα rosa mystica της Θείας Κωμωδίας του Δάντη και αποτελούν ένα πρότυπο του ίδιου του ουρανού. Είναι το κεντρικό σημείο των Μυστηρίων του Ρόδου και του Σταυρού, που συναντάμε στο Ροδοσταυρισμό του 17ου αιώνα, και συμβολίζουν το πνεύμα που κυριαρχεί στα τέσσερα στοιχεία. Στη σύγχρονη εποχή και ύρια τις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές το τριαντάφυλλο επανεμφανίζεται σαν ένα σύμβολο της ψυχής ολόκληρης.
Ενας άλλος τρόπος, μέσα από τον οποίο εκφράζονται οι πνευματικές διδασκαλίες των Μυστηριακών λατρειών, δίνεται από τον Λούκιο σε ένα μακροσκελές ανέκδοτο, ενσωματωμένο μέσα στην κύρια ιστορία του με τίτλο “Η Αγάπη της Ψυχής και του Ερωτα”. Η Ψυχή, μια νεαρή κοπέλα που συμβολίζει την ανθρώπινη ψυχή, έχει ερωτική σχέση με το Θεό Ερωτα. Ομως χάνει την πίστη και την εμπιστοσύνη αυτής της αγάπης επειδή ακούει τις ζηλόφθονες πονηριές των αδελφών της. Αφήνει την περιέργεια και την υποψία να ξεπηδήσουν μέσα στο στήθος της, σε σημείο που προδίδει τον έρωτα, το θείο εραστή της. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να περάσει πολλές δοκιμασίες και περιπέτειες. Οι δοκιμασίες είναι να βάλει σε τάξη χιλιάδες σπόρους μέσα σε μια νύχτα, να αναζητήσει ένα χρυσόμαλλο δέρας, να φέρει λίγο από το νερό που τροφοδοτεί τους ποταμούς του Κάτω Κόσμου και να παρακαλέσει την Περσεφόνη να της δώσει λίγη από την ομορφιά της, πράγμα που σήμαινε ότι έπρεπε να κατέβει στο ίδιο το βασίλειο του Αδη. Τους πετυχαίνει αυτούς τους άθλους, τόσο γιατί δείχνει μια παραδειγματική αγάπη και υπηρεσία προς τους αλλους όσο και γιατί το αξίζει. Στο τέλος αποκαθίσταται ερχομένη σε ένα θείο γάμο με το Θεό Ερωτα.
Αυτή η αλληγορία μας δείχνει τα ύψη του πνευματικού μεγαλείου στα οποία μπορούσε να φτάσει ο παγανιστικός κόσμος.
Ο παγανιστικός κόσμος επίσης, μπορούσε να υποβιβάσει τις πνευματικές αξίες σε σημαντικό βαθμό σύμφωνα με τις περιγραφές του Απουλήιου. Σε ορισμένα σημεία της Ελλάδας έπρεπε να φυλάνε προσεχτικά τα σώματα των νεκρών για να μη διαμελιστούν από μάγισσες οι οποίες αναζητούσαν συστατικά για τις συνταγές τους. Με τη λογική των κατώτερων μορφών μαγείας, μπορεί να επιτευχθεί η σε “κάποιο” βαθμό διεύρυνση της συνείδησης, μέσα από το σοκ και την αηδία, ή με την υπερνίκηση της φυσικής αποστροφής. Υπήρχαν, επίσης, ομάδες περιπλανώμενων αλητών που υποστήριζαν ότι είναι αφιερωμένοι σε διάφορους θεούς ή θεές της Ανατολής. Κουβαλούσαν τα είδωλα των θεών τους στις πλάτες σκλάβων ή γαϊδουριών και εκτελούσαν χορούς αυτομαστίγωσης, συγκεντρώνοντας έτσι χρήματα από το κοινό που μαζευόταν για να δει το θέαμα. Αυτός ο τρόπος βιοπορισμού συχνά συνοδευόταν από αφύσικα ομαδικά όργια.
GARETH KNIGHT
A HISTORY OF WHITE MAGIC
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΗΛΙΑΣ ΜΑΜΑΛΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου