ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΝΑΪΤΩΝ – JAMES WASSERMAN

Το αναπόφευκτο και άμεσο ερώτημα σε σχέση με τους Ναΐτες Ιππότες είναι, φυσικά, αν ήταν ένοχοι. Πιστεύω ότι η ερώτηση πρέπει να αναδιατυπωθεί: για τι πράγμα μπορεί να ήταν ένοχοι οι Ναΐτες και ποιοι από αυτούς ήταν;

Η κοινή λογική πρέπει να συνοδεύει κάθε υπόθεση γύρω απο αυτό το ζήτημα. Η ιστορία των Ναϊτών περιλαμβάνει ολόκληρο το φάσμα της ανθρώπινης εμπειρίας: ηρωισμό και δειλία, γενναιοδωρία και απληστία, ευφυΐα και ηλιθιότητα, πνευματικές επιδιώξεις και αποτυχίες, εμμονή σε όρκους και προδοσία τους. Για να μπορέσουμε να κάνουμε σωστά την τοποθέτηση αυτών των ανθρώπων στο σωστό πλαίσιο, ας θυμόμαστε ότι και στα διακόσια χρόνια ζωής του Τάγματος η τεράστια πλειοψηφία των μελών του ελάχιστα διέφεραν από χωρικούς, ενώ οι περισσότεροι από τους ιππότες του απείχαν πολύ από τους πνευματικούς φωστήρες του μύθου. Από την άλλη, πιστεύω ότι μερικοί Ναΐτες πράγματι ανταποκρίνονταν στα στοιχεία του μύθου τους.

Η απόλυτη αλήθεια για το ζήτημα είναι η εξής: είναι αδύνατον να δηλώσει κανείς με βεβαιότητα αν το Τάγμα ήταν αθώο ή ένοχο για τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν εναντίον του. Το ζήτημα θα παραμείνει για πάντα ένα από τα πιο εκνευριστικά προβλήματα της ιστορίας. Υπήρχε άραγε κάποια μυστική αιρετική πολιτική – που είτε περνούσε μέσα από μια μυστική προφορική παράδοση ευρέως προσιτή στα πολυπληθή διοικητήρια σε όλον τον κόσμο είτε περιοριζόταν αυστηρά σε κάθε Μεγάλο Μάγιστρο και σε μια ομάδα επιλέκτων του; Αυτό ακριβώς είναι το είδος της συνωμοσίας για το οποίο τους κατηγόρησαν ο Γάλλος βασιλιάς και ο πάπας. Πολλοί Ναΐτες πέθαναν αντιμετωπίζοντας βασανιστήρια και φυλάκιση και το Τάγμα καταστράφηκε εξαιτίας αυτών των κατηγοριών. Ωστόσο, η μόνη συνωμοσία για την οποία έχουμε ατράνταχτα στοιχεία είναι εκείνη ανάμεσα στον βασιλιά Φίλιππο, στον πάπα Κλήμη και στον υπουργό ντε Νογκαρέ.

Επί αιώνες ιστορικοί, αποκρυφιστές, οπαδοί της θεωρίας της συνωμοσίας και άλλοι, διατυπώνουν υποθέσεις γύρω από την ενοχή ή την αθωότητα των Ναϊτών. Το θέμα μετατράπηκε σε σημείο τριβής μεταξύ αντιμαχομένων στρατοπέδων. Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι Ναΐτες ήταν οι απόκρυφοι προάγγελοι του φωτός και οι μυστικοί πρώτοι διδάξαντες της Αναγέννησης και όλων των μεταγενεστέρων εσωτεριστικών κινημάτων. Άλλοι πιστεύουν ότι το Τάγμα είχε εκφυλιστεί σε μια αμαρτωλή και ειδωλολατρική σέκτα, οι πνευματικοί απόγονοι της οποίας λειτουργούν ακόμη ως κυνικές, αθεϊστικές και ανώνυμες δυνάμεις πίσω από το διεθνές κρατικιστικό κίνημα που ενσαρκώνεται από τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους αρχέτυπους οργανισμούς παγκόσμιας διακυβέρνησης.

Μια τρίτη ερμηνεία είναι η λεγόμενη “ορθολογιστική” θέση, η αστραφτερή και καλογυαλισμένη διανοητική πανοπλία που φοράει ο σκεπτικιστής ιστορικός, ο οποίος στην ουσία δηλώνει ότι οι Ναΐτες αποτελούσαν πράγματι μέρος του ιστορικού παρελθόντος και εξοντώθηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Όσοι Ναΐτες επέζησαν μπορεί να προσχώρησαν σε άλλα θρησκευτικά τάγματα ή να έγιναν απλοί πολίτες αλλά τελικά εξέλιπαν και ξεχάστηκαν – με την εξαίρεση ορισμένων περιοδικών εκρήξεων μυθολογικού πάθους, το οποίο τροφοδοτούσαν άλλοτε κάποιοι ρομαντικοί και άλλοτε κάποιοι τσαρλατάνοι. Οι άνθρωποι αυτής της λογικής έχουν την δυνατότητα να επισημαίνουν την έλλειψη απτών αποδεικτικών στοιχείων τόσο περί δογματικής αίρεσης μέσα στο Τάγμα όσο και περί της εμφανούς ύπαρξης κάποιας “κρυφής παράδοσης”. Πείθουν τον εαυτό τους ότι η ιστορική ακρίβεια υπηρετείται από την άρνησή τους να δουν την ευρύτερη θεματική εικόνα.

Η επιστημονική δημιουργικότητα και το χιούμορ που ο ιστορικός και ερωτολόγος Τζ. Λέγκμαν προσδίδει στο ζήτημα είναι μοναδικές. Γράφει ότι οι Ναΐτες ήταν απόλυτα ένοχοι σύμφωνα με το κατηγορητήριο – ήταν μια ομοφυλοφυλική σέκτα οργίων, βασισμένη σε εωσφορικές-δυιστικές αρχές, κλειδί των οποίων αποτελεί το μυστηριώδες είδωλο Μπαφομέτ. Προκειμένου να στηρίξει τα συμπεράσματά του, ο Λέγκμαν επισυνάπτει το μεγάλο κεφάλαιο με θέμα τους Ναΐτες από το δοκίμιο που έγραψε το 1866 ο λόγιος-αρχαιοδίφης Τόμας Ράιτ, με τίτλο “Η Λατρεία των Γενεσιουργών Δυνάμεων”. Τόσο ο Λέγκμαν όσο και ο Ράιτ ανάγουν το τελετουργικό μύησης για το οποίο κατηγορήθηκαν οι Ναΐτες στις γνωστικές φαλλικές λατρείες προχριστιανικών και αντιχριστιανικών θρησκειών. Ο Ράιτ αποδίδει τις αισχρές τελετουργίες που περιγράφουν οι πρώιμοι χριστιανοί, ειδικοί επί των αιρέσεων, σε “ένα μείγμα της κατάχρησης ελευθερίας του χυδαίου παγανισμού της αρχαιότητας με τα απολίτιστα δόγματα των μεταγενεστέρων ανατολικών φιλοσόφων”(1). Ο ίδιος πίστευε ότι οι Πέρσες μανιχαίοι διέφυγαν από τους διωγμούς στην Ανατολή, μεταναστεύοντας δυτικά και ιδρύοντας σέκτες σαν αυτή των καθαρών. Ακόμη, ταυτίζει τον μεσαιωνικό Σατανά με τον Πρίαπο. Το γνωστικό μοντέλο της ερμαφρόδιτης και ανδρόγυνης φύσης του θείου είχε από παλιά θεωρηθεί από διάφορες σέκτες ως έγκριση τόσο για ετεροφυλοφιλικές όσο και για ομοφυλοφυλικές επαφές ανάμεσα στους οπαδούς τους. Η ιδέα ότι οι Ναΐτες είχαν εμποτιστεί με έναν προγενέστερο σεξουαλικό μαγικό παγανισμό ευρείας βάσης – του οποίου στοιχεία εμφανίζονται στον σουφισμό, στον βουδισμό, στον ινδουισμό, στον καββαλιστικό ιουδαϊσμό, στον ταοϊσμό, στις λατρείες των μαγισσών του δέκατου έκτου αιώνα και στις δραστηριότητες του Τζέραλντ Γκάρντνερ και του Άλιστερ Κρόουλι τον εικοστό αιώνα – μπορεί να φαίνεται αλλοπρόσαλλη. Ωστόσο, αυτό ακριβώς αντικρύζουμε όταν αναγνωρίζουμε ότι μεταξύ των Ναϊτών υπήρχε ένα αιρετικό δόγμα που δεν ήταν αποκλειστικά και μονο δημιούργημα του Φιλίππου και του υπουργού του, ντε Νογκαρέ. Το να αρνηθούμε εντελώς αυτήν την πιθανότητα φαίνεται το ίδιο επικίνδυνο με το να την ασπαστούμε απόλυτα.

Πιστεύω ότι τα τεκμήρια οδηγούν σε μια ερμηνεία που ούτε μεγαλοποιεί τα πραγματικά στοιχεία της ιστορίας και της κοινής λογικής ούτε θυσιάζει το μυστήριο και τον ρομαντισμό που συνοδεύουν τους Ναΐτες από την ημέρα της ίδρυσής τους. Τρεις ζωτικής σημασίας επιρροές είναι αναμφισβήτητες σ' αυτήν την ιστορία, και οι συνέπειές τους πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν σε κάθε συζήτηση που επιδιώκει να δεχτεί την πραγματικότητα της ανθρώπινης φύσης όπως την γνωρίζουμε.

Ο πρώτος παράγοντας ήταν η δημιουργικότητα που χρησιμοποίησε ο άγιος Βερνάρδος, καταρτίζοντας τον Κανόνα του Τάγματος και η προπαγάνδα που είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσελκύει μέλη και οικονομικούς υποστηρικτές. Ο Βερνάρδος χρησιμοποίησε μια περίπλοκη ερμηνευτική μεθοδολογία που συντελούσε στη διερεύνηση, στην εξέταση και στη δημιουργία θρησκευτικού δόγματος. Ένα στρατιωτικό-μοναστικό τάγμα ιπποτών-μοναχών – ένα πολεμιό ιερατείο – ήταν καινούργια ιδέα για τον χριστιανισμό. Οι μυστηριώδεις ρίζες του εύκολα μπορούν ν' ανιχνευτούν στην ιστορία του βασιλιά Δαβίδ στην Παλιά Διαθήκη, όπου η θανάτωση του Γολιάθ από τον Δαβίδ τον προσδιορίζει ως ιερό φονιά στην υπηρεσία του Κυρίου. Ο Ιησούς συχνά μιλούσε σαν πολεμιστής, χρησιμοποιώντας στρατιωτικές παρομοιώσεις για να εκφράσει την ξεκάθαρη φύση της δέσμευσης που ήταν αναγκαία για να προχωρήσει κανείς στην πνευματική οδό. Όταν είπε, “Μην νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην. Ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην αλλά μάχαιραν”(2), εξέφραζε εύγλωττα την ανάγκη για μάχη εναντίον των δυνάμεων του σκότους.

Αλλά το γεγονός είναι ότι ο Βερνάρδος επινόησε μια νέα έννοια. Ήταν εκλεπτυσμένη και γεμάτη ζωή. Ταίριαξε τόσο καλά στις απαιτήσεις των κοινωνικών, πολιτικών και πνευματικών περιστάσεων της εποχής, ώστε γνώρισε τεράστια επιτυχία. Βέβαια, ερχόταν στο τέλος μιας μακριάς περιόδου πολιτισμικής στασιμοτητας. Το γεγονός ότι ολόκληρη η Εκκλησία, αποδείχτηκε τόσο δεκτική στο πνευματικό τέκνο του Βερνάρδου, προφανώς έμοιαζε σαν να άνοιξε μια πύλη στην κατα τ' άλλα ναρκωμένη ευρωπαϊκή ψυχή. Βασιλείς και ευγενείς ένωσαν τις προσπάθειές τους σ' αυτή τη νέα ιδέα. Δεν ήταν επιστήμη. Ήταν θεολογία. Μαι υπέροχη αλλαγή εγκαινιάστηκε στον ευρωπαϊκό χριστιανισμό και ο δημιουργός της ανακηρύχτηκε άγιος για τις προσπάθειές του. Από την άλλη, τα πνευματικά τέκνα του αγίου έμελλε να αφοριστούν και να εξωντοθούν. Αυτό που διέκρινε τόσο ξεκάθαρα τους Ναΐτες από τους Ιωαννίτες και τους Τεύτονες Ιππότες ήταν ο υπέροχος πνευματικός μύθος που πλέχθηκε γύρω από τους Ναΐτες. Η ίδρυσή τους ήταν μια δημιουργική πράξη ψυχής που φώτισε για λίγο τη μεσαιωνική Ευρώπη. Η καταστροφή τους ήταν ένα σκοτεινό γεγονός ίσης σημασίας αλλά με το αντίθετο αποτέλεσμα.

Ο δεύτερος ζωτικός παράγοντας ήταν ο τρόπος που επέδρασε η επαφή με τους Αγίους Τόπους των Ευρωπαίων γενικά, και των μελών των στρατιωτικών ταγμάτων ειδικά. Η αραβική κουλτούρα ήταν απείρως πιο εκλεπτυσμένη από την ευρωπαϊκή στους Σκοτεινούς Αιώνες. Η περιοχή επίσης έβριθε πολλών άλλων θρησκειών. Οι μυστικιστές, οι φακίρηδες, οι ζωροαστριστές, οι γνωστικοί, οι σούφι και οι βουδιστές που συνάντησαν οι νεοφερμένοι σταυροφόροι, θα φάνταζαν στα μάτια τους σαν ένα καλειδοσκοπικό πανόραμα. Ήταν αναπόφευκτο οι πιο ευφυείς και με πνευματικές τάσεις ιππότες να συγκρίνουν τις δεισιδαιμονίες και τα δόγματα του καθολικισμού με τον πλούτο και την εκλεπτυσμένη φύση των ανατολικών θεολογιών, στις οποίες εκτέθηκαν. Η αυξανόμενη αμφιβολία σε σχέση με την αποκλειστική κατοχή της θείας χάρης από τον χριστιανισμό θα υπονόμευσε σταδιακά την ορθοδοξία. Η αρχική επαφή ανάμεσα στους σταυροφόρους και στους Ασασίνους έγινε κατά τη διάρκεια της Κιγιάμα. Καθώς ανάμεσα στους Σύριους νιζαρί σημειωνόταν η συστηματική ανατροπή της ισλαμικής σαρία, κάποια αίσθηση της φινέτσας των πεποιθήσεών τους μπορεί να μεταφέρθηκε στους καινούργιους τους γνώριμους. Η απόρριψη της ισλαμικής ορθοδοξίας από τον ισμαηλίτη μυούμενο θυμίζει έντονα την απόρριψη της χριστιανικής ορθοδοξίας που αποδόθηκε στους Ναΐτες από τους κατηγόρους του Τάγματος.

Τα στρατιωτικά τάγματα ήταν η πιο σταθερή ευρωπαϊκή παρουσία ανάμεσα στις διάφορες σταυροφορικές οντότητες. Είδαμε τους ντόπιους ευγενείς, οικονομικά εξαντλημένους από τις απαιτήσεις της αυτοάμυνας, να δωρίζουν γη και φρούρια στα τάγματα. Οι Ευρωπαίοι βασιλείς και ευγενείς έσπευδαν για να να συμμετάσχουν στις σταυροφορίες για ένα διάστημα και έφευγαν επιστρέφοντας στην πατρίδα τους – αναμφίβολα εμπλουτισμένοι από την εμπειρία τους – έτσι ώστε κατά τη διάρκεια των δύο συγκεκριμένων αιώνων η ευρωπαϊκή κοινωνία σίγουρα επηρεάστηκε από την επαφή της με τα Υπερπόντια Κράτη. Αλλά τα στρατιωτικά τάγματα είχαν συνεχή παρουσία. Τα μέλη μάθαιναν τη γλώσσα, διαπραγματεύονταν και έκαναν δοσοληψίες, δημιουργούσαν προσωπικές φιλίες και πολιτικές συμμαχίες, διάβαζαν λογοτεχνικά έργα, συζητούσαν για τη φιλοσοφία, στα κρυφά είχαν ακόμη και ερωμένες. Με τον καιρό, τα απλά μέλη των ταγμάτων αποτελούνταν από ανθρώπους που είχαν πεασει μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στην Ανατολή παρά στην Ευρώπη, ανθρώπους που ένιωθαν πιο άνετα με την ανατολίτικη κουλτούρα παρά με την κουλτούρα της πατρίδας τους.

Ο τρίτος παράγοντας που πρέπει να βάρυνε στο ζήτημα των Ναΐτών είναι η επιρροή των καθαρών. Συναντάμε επανειλημμένα τη δημοτικότητα και την πρωτοκαθεδρία του Λαγκεντόκ στην ιστορία των Ναϊτών. Απο την ενθουσιώδη υποδοχή των πρώτων ενεργειών για την προώθηση τους μέχρι την ποταπή συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια των σταυροφοριών κατά των Αλβιγηνών, η ιστορία των Ναϊτών είναι αξεδιάλυτα δεμένη μ' εκείνη του Λαγκεντόκ. Η αίρεση που κλήθηκαν να εξαλείψουν περιλάμβανε στοιχεία με τα οποία κατηγορήθηκαν και οι ίδιοι αργότερα, στις δίκες που τους αφορούσαν. Αν η αίρεση έκανε πράγματι την είσοδό της στο Τάγμα, η πιθανή πόρτα εισόδου ήταν οι σταυροφορίες κατά των Αλβιγηνών. Για παράδειγμα, το ιερό φιλί για το οποίο κατηγορήθηκαν οι Ναΐτες αντικατοπτρίζει το φιλί της ειρήνης ανάμεσα στους τέλειους καθαρούς. Η κατηγορία του φτυσίματος στον σταυρό φαίνεται ότι ταιριάζει πάρα πολύ με την απέχθεια των καθαρών για τον εσταυρωμένο Ιησού. Ο όρος bougre ή bugger που χρησιμοποιήθηκε εναντίον των καθαρών θυμίζει την κατηγορία περί ομοφυλοφυλίας εναντίον των Ναϊτών. Η συλλογική ομολογία του apparellamentum μεταξύ των τελείων φαίνεται να καθρεφτίζεται στις δικαστικές διαδικασίες εναντίον των Ναϊτών στις παπικές συνόδους. Η απόρριψη της οικογένειας είναι κοινή, όπως και η απροκάλυπτα αντισεξουαλική τους στάση.

Το πρωταρχικό σύμβολο που θα επέλεγε να ευτελίσει ο χριστιανισμός των αντινομιστών στην αναζήτησή του για την αλήθεια θα ήταν ο σταυρός. Το απεχθές ιδεώδες της εξιλέωσης με υποκατάσταση, όπου ένα αθώο υποκατάστατο ή εξιλαστήριο θύμα προσφέρεται από τον δειλό για τη δική του πνευματική σωτηρία, θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί άξιο περιφρόνησης. Ούτε είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η απόρριψη εκ μέρους των καθαρών του υλικού σώματος και της σεξουαλικής του φύσης συντελεί στην υιοθέτηση μιας φαινομενικής ελευθεριότητας. Και στους δύο τρόπους αντίδρασης στις ψυχοβιολογικές ανάγκες του ανθρωπίνου όντος ενυπάρχει μια ασκητική απόρριψη μιας πλευράς της ψυχής – είτε της σωματικής ανάγκης για σεξ στην περίπτωση της αγαμίας είτε της συναισθηματικής ανάγκης για δέσιμο και προσωπική επαφή στην περίπτωση της ελευθεριότητας.

Ας κάνουμε εδώ μια παύση, προκειμένου να διατυπώσουμε άλλη μια προειδοποίηση υπέρ της πιθανής αθωώτητας των Ναϊτών. Ειπώθηκε ότι κανείς Ναΐτης δεν εμφανίστηκε θαρραλέα να πεθάνει για τις αιρετικές ιδέες του, όπως έκαναν τόσοι καθαροί μάρτυρες. Ωστόσο, ο Ιάκωβος νε Μολέ, παρά τις παλινωδίες του, πέθανε ως μάρτυρας, διακηρύσσοντας την αθωότητα του Τάγματος, όπως και πολλοί άλλοι που θα είχαν διαφύγει εύκολα από τις φλόγες της Ιεράς Εξέτασης, αν απλώς είχαν αρνηθεί ν' ανακαλέσουν τις ομολογίες που είχαν κάνει ύστερα από βασανιστήρια.

Αν ο μελετητής του εσωτερισμού υιοθετήσει χωρίς ενδοιασμούς την ενοχή των Ναϊτών, προκειμένου να προωθήσει μια ρομαντική θεωρία ιστορίας και μύησης, αυτό κάλλιστα μπορεί να σημαίνει ότι βεβηλώνει τη μνήμη του Τάγματος με τις συκοφαντίες του Γάλλου βασιλιά. Ο Τσαρλς Χένρι Λι επισημαίνει ότι η αποδοχή της ενοχής των Ναϊτών λογικά συνεπάγεται αποδοχή των μεταγενεστέρων κατηγοριών της Ιεράς Εξέτασης εναντίον των μαγισσών. Κάνει επίσης την οξυδερκή παρατήρηση ότι αν οι Ναΐτες ήταν πράγματι ένοχοι για την ίδρυση ή διάδοση ενός αντιχριστιανικού δόγματος, θα είχαν συγκαλύψει την αίρεσή τους με μια προσεκτικά κλιμακούμενη προοδευτική αποκάλυψη του μυστικού. Απορρίπτει ως παράλογη την ιδέα ότι οποιαδήποτε αίρεση θα αποκαλυπτόταν αμέσως σε όλους ανεξαιρέτως αμέσως μετά την εισδοχή τους στο Τάγμα(3).

Οι Ναΐτες δεν είχαν ποτέ την από πάνω προς τα κάτω ιεραρχική δομή που είδαμε ανάμεσα στους Νιζαρί. Δεν υπήρχε Ναΐτης ιμάμης. Ο Μεγάλος Μάγιστρος ήταν ένας εκλεγμένος αξιωματούχος που μπορούσε να επιλεγεί για τη στρατηγική και στρατιωτική του ικανότητα ή για τις πολιτικές διασυνδέσεις του. Με εξαίρεση ίσως την περίπτωση του Ούγου νε Πεν, δεν βρίσκουμε την πνευματικότητα ανάμεσα στις προϋποθέσεις για την απόκτηση του αξιώματος. Από τον Μεγάλο Μάγιστρο απαιτείτο ασφαλώς να είναι γενναίος, να θέτει πάνω απ' όλα τα συμφέροντα του Τάγματος, να επιδεικνύει πνευματική ταπεινότητα, γενναιοδωρία και ακεραιότητα. Αλλά ο Μεγάλος Μάγιστρος ποτέ δεν αντιμετωπιζόταν ως ένας δίαυλος Ανώτερης Συνειδητότητας, όπως ο νιζαρί ιμάμης, ο οποίος ήταν σε θέση να μεταβάλλει εκ θεμελίων τα δόγματα της σέκτας. Είδαμε τον Χασάν Β' να κάνει άνω κάτω το Αλαμούτ με την Κιγιάμα, ενώ ο εγγονός του, Χασάν Γ' έκανε το ίδιο όταν ανάγκασε τους Ασασίνους να απαρνηθούν τον σιιτισμό και να ασπαστούν τον σουνιτισμό. Μολονότι ο Ναΐτης Μεγάλος Μάγιστρος είχε την ικανότητα να επιβάλλει ή να χαλαρώνει τον Κανόνα κατά την κρίση του, δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για την ύπαρξη ενός κρυφού Κανόνα που να επέβαλε στο σύνολο του Τάγματος τη συμπεριφορά εκείνη για την οποία κατηγορήθηκε.

Οι Ασασίνοι υπό τον Χασάν-ι-Σαμπάχ ήταν μια βαθιά αποκρυφιστική μυστική εταιρεία, που έκανε πολλά για ν' αλλάξει την πολιτική πραγματικότητα της εποχής της, προκειμένου να διαδώσει τις θρησκευτικές διδασκαλίες της και να εγκαθιδρύσει τη δική της πολιτική ελευθερία σ' ένα εχθρικό περιβάλλον. Οι Ναΐτες Ιππότες, ως ομάδα, ήταν πολύ λιγότερο εκλεπτυσμένοι. Ωστόσο, η αρχική επιρροή των μυστικιστικών διδασκαλιών του αγίου Βερνάρδου, η έκθεση στις πλούσιες και ποικίλες πνευματικές παραδόσεις που συνάντησαν στην Εγγύς Ανατολή και η συνεχής επίδραση του αιρετικού ρεύματος των καθαρών, μπορεί να δημιούργησαν ένα εσωτερικό σώμα μυημένων, που ανέπτυξε εναλλακτικά δόγματα πνευματικής ολοκλήρωσης κατά τη διάρκεια της σύνδεσής τους με το Τάγμα. Αυτή η υπόγεια επίλεκτη ομάδα, όταν εκτέθηκε στις μυστικιστικές δοξασίες των Ασασίνων, θα πρέπει να βρήκε εκεί μέσα έναν πνευματικό πλούτο, που άξιζε να του αφιερώσει την πλήρη προσοχή της. Το βάθος και η ακεραιότητα των διδαγμάτων που ανέπτυξαν, κηλιδώθηκαν στη συνέχεια πέρα για πέρα από τις φανταστικές και χυδαίες συκοφαντίες του βασιλιά Φιλίππου και της Ιεράς Εξέτασης.

Πιστεύω ότι η ερμηνεία της ενοχής ή της αθωότητας του Τάγματος που είναι πιο συνεπής με τα ιστορικά στοιχεία και που αντιμετωπίζει με λογικό τρόπο την ανθρώπινη φύση, αφήνει να διαφανεί η ύπαρξη ενός εσωτερικού σώματος Ναϊτών οι οποίοι πολύ πιθανόν να αποδέχονταν μια μορφή της συμπεριφοράς για την οποία κατηγορήθηκε συνολικά το Τάγμα. Και αυτοί οι άνθρωποι, ορισμένοι από τους οποίους επέζησαν, ήταν τα μυστικιστικά κανάλια μέσα από τα οποία η γνωστικη-ισμαηλιτική κληρονομιά μπήκε στον ευρωπαϊκό αποκρυφισμό, όπου συνέχισε να επηρεάζει έκτοτε τη Δυτική Μυστηριακή Παράδοση.

____________________

1.Thomas Wright, “The Worship of the Generative Powers”, στο A Discourse on the Worship of Priapus, Richard Payne Knight (1865 αναδημοσιευμένο ως Sexual Symbolism, A History of Phalic Worship, New York: The Julian Press, 1961), σ. 106. Το τμήμα του δοκιμίου του Wright που ασχολείται με τους Ναΐτες αναδημοσιεύτηκε επίσης από τον Legman στο The Guilt of the Templars, σσ. 247-286.

2.Κατά Ματθαίον 10:34

3.Lea, A History of the Inquisition of the Middle Ages, τόμος 3, σ. 268.

JAMES WASSERMAN

ΝΑΪΤΕΣ ΚΑΙ ΑΣΑΣΙΝΟΙ

Οι στρατιές του Θεού

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΙΤΙΝΑ ΣΠΕΡΕΛΑΚΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΑΛΙΟΣ