ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΙΣ – RENEE GUENON

Θα εγένετο ήδη αντιληπτόν ότι η λέξις «παράδοσις» (TRADITION) εν τελική αναλύσει κυριολεκτικά δεν σημαίνει άλλο από «μεταβίβασιν» (TRANSMISSION). Κατόπιν των όσων ήδη ελέχθησαν, θα έπρεπε η ταυτότητα αύτη να είναι σαφής, επειδή όμως ηγέρθησαν μερικαί αντιρρήσεις, επείσθημεν περί της ανάγκης να επανέλθωμεν λεπτομερέστερον, ίνα πάσα αμφιβολία ή παρανόησις επί του τόσον ουσιώδους τούτου σημείου εκλείψη.

Μια αντίρρησις είναι η εξής: δέκτης της μεταβιβάσεως δύναται να είναι εν αντικείμενον οιασδήποτε φύσεως ακόμη και πράγματα της πλέον βεβήλου προελεύσεως. Δια τον λόγον τούτον δεν είναι θεμιτόν να χρησιμοποιήσωμεν εις τοιαύτας περιπτώσεις τον όρον «παράδοσις», παρά μόνον εις ό,τι έχει σχέσιν με το πεδίον της «ιερότητος» (SACRAL).

Εδώ όμως πρέπει να κάμωμεν μιαν σπουδαίαν παρατήρησιν, η οποία θα περιορίση σημαντικά την σημασίαν της αντιρρήσεως: εάν αναδράμωμεν εις την πρωταρχικήν κατάστασιν των πραγμάτων, θα αντιληφθώμεν ότι, η εν λόγω αντίρρησις στερειται σημασίας διότι η διάκρισις μεταξύ «ιερού» και «βεβήλου» εν αρχή δεν υπήρχε. Εις την ουσίαν ουδεμία όντως βέβηλος περιοχή υπάρχει, εις ην θα ηδυνάμεθα να κατατάξωμεν ωρισμένα πράγματα βάσει της ουσιαστικής των φύσεως. Εις την πραγματικότητα υπάρχει μόνον μια «βέβηλος αντίληψις» που είναι το αποτέλεσμα και μόνον της καταπτώσεως δηαδή της επί μάλλον και μάλλον απομακρύνσεως της ανθρωπότητος υπό της πρωταρχικής της καταστάσεως. Ούτω δυνάμεθα να είπωμεν ότι προ της πτώσεως, ήτοι εις την φυσικήν κατάστασιν της μη εισέτι παρακμασάσης ανθρωπότητος, τα πάντα είχον ένα αληθή παραδοσιακόν χαρακτήρα, διότι το παν εθεωρείτο ως εξηρτημένον από της Αρχής και εν συνδέσει με Αυτήν. Από της σκοπιάς ταύτης θεωρουμένη μια «βέβηλος ενασχόλησις» δηλαδή μια δραστηριότης ενεργούσα αποχωρισμένη της Αρχής και μη τηρούσα τους νόμους της, είναι κάτι το εντελώς ακατανόητον, ακόμη και επί πεδίου ως εκείνο το οποίον σήμερον εσυνηθίσαμεν να αποκαλώμεν «καθημερινήν ζωήν». Το αυτό ισχύει εν ηυξημένη κλίμακι δι' όλα όσα έχουν σχέσιν με την τέχνην, την επιστήμην και την βιοτεχνίαν, τα οποία επί σημαντικώς μακρότερον χρόνον διετήρησαν τον παραδοσιακόν των χαρακτήρα, τον οποίον και σήμερον ανευρίσκομεν εις τύπους πολιτισμών οι οποίοι δύνανται να αποκληθούν «κανονικοί». Τούτο ισχύει επί τοσούτον, ώστε θα ηδυνάμεθα να είπωμεν ότι εν τη καθαυτό βεβήλω αντιλήψει, αι ενασχολήσεις αύται μόνον εις τον νεώτερον πολιτισμόν μας απαντώνται, όστις από της πλευράς ταύτης παρουσιάζει το μέγιστον του εκφυλισμού, περί ού ωμιλίσαμεν. Μέχρι βαθμού τίνος δύναται εις την κατηγορίαν, ταύτην να καταλεχθή και η λεγομένη «κλασσική αρχαιότης». Εάν λοιπόν θεωρήσωμεν την αληθή κατάστασιν της Ανθρωπότητος προ της πτώσεως της, δυνάμεθα να διερωτηθώμεν, διατί η παραδοσιακή ιδέα αποκλείει εκείνο το οποίον μεταγενεστέρως απεκλήθη «βέβηλον» και εις τι σημείον δεν υπάρχει η «υπερβατική» όψις μέσα στα δημιουργήματα. Είναι βεβαίως δυνατόν η δια μέσου του χρόνου συνεχής χρησιμοποίησις των λέξεων, να επιφέρη απόκλισιν της πρωταρχικής των σημασίας. Εν τούτοις εις την προκειμένην περίπτωσιν ουδεμία τοιαύτη αλλοίωσις διαπιστούται εις την λέξιν «παράδοσις», εάν δε προστρέξωμεν εις τον ανάλογον Εβραϊκόν όρον «Καμπαλά» θα αντιληφθώμεν ότι και εδώ έχομεν εννοίας ταυτοσήμους προς την «παράδοσιν» και την «μεταβίβασιν». Καταλήγομεν όθεν εις το πόρισμα ότι η έκφρασις «παράδοσις» διετηρήθη ανέπαφος και σημαίνει ό,τι πρωταρχικώς εσήμαινε. Πρόκειται περί τινος το οποίον μετεδόθη, από της πρωταρχικής καταστάσεως της ανθρωπότητος εις την σημερινήν. Συγχρόνως δυνάμεθα να διαπιστώσωμεν ότι ο «υπερβατικός» χαρακτήρ παντός πράγματος που είναι παραδοσιακόν διατηρεί επίσης την έννοιαν της μεταβιβάσεως εκ της ιδίας Αρχής, μεταδιδομένης εις την ανθρωπίνην κατάστασιν. Θα ηδυνάμεθα μάλιστα να ομιλήσωμεν περί μιας «καθέτου» μεταβιβάσεως εκ του υπερανθρωπίνου προς το ανθρώπινον, και περί μιας «οριζοντίου» μεταβιβάσεως δια μέσου των ποικίλων σταδίων και καταστάσεων της Ανθρωπότητος. Η «κάθετος» είναι ουσιωδώς «άχρονος», ενώ η «οριζόντια» περιλαμβάνει μιαν χρονολογικήν διαδοχήν.

Ας προστεθή ότι η «κάθετος» κινείται εκ των άνω προς τα κάτω, εάν θεωρηθή εκ της σκοπιάς που εχρησιμοποιήσαμεν.

Εάν όμως την θεωρήσωμεν ως κινουμένην εκ των κάτω προς τα άνω, τότε λαμβάνει την όψιν μιας «μεθέξεως» του ανθρώπου εις τας πρωταρχικάς πραγματιότητας που εξασφαλίζει εν τη πράξει υπό της ιδίας Παραδόσεως εις όλας της τας μορφάς. Δια ταύτης τότε ο Άνθρωπος έρχεται εις πραγματικήν και ενσυνείδητον ένωσιν μετά του Ανωτέρου. Η οριζόντιος μεταβίβασις πάλιν, εάν την παρακολουθήσωμεν δια μέσου του χρόνου, εμφανίζεται ως μια «επάνοδος εις την Πρώτην Αιτίαν». Τούτο σημαίνει την αποκατάστασιν της υπάρξεως εις την παραδεισιακήν κατάστασιν (Μικρά Μυστήρια) η επιστροφή δε αύτη είναι όρος αναγκαίος ίνα ο Άνθρωπος εκείθεν ορμώμενος εξυψωθή προς αληθώς ανωτέρας καταστάσεις (Μεγάλα Μυστήρια).

Παραλλήλως όμως προς τον υπερβατικόν χαρακτήρα της Αρχής όστις εις ποικίλους βαθμούς ανευρίσκεται εις τα πάντα, επιπροστίθεται και εις «μόνιμος» χαρακτήρ όστις εκφράζει το αμετάβλητον της βασικής Αρχής, που διασφαλίζει την κατά το δυνατόν πληρεστέραν εφαρμογήν, έστω και επί τελείως δευτερευόντων επιπέδων. Παρ' όλας τας δυνατάς τροποποιήσεις η μονιμότης παραμένει εξησφαλισμένη, εις τα κύρια αυτής σημεία.

Εκ των ανωτέρω δυνάμεθα να συμπεράνωμεν ότι η Παράδοσις περικλείει όχι μόνον παν ό,τι αξίζει να μεταδοθή περαιτέρω, αλλά και παν ό,τι δύναται να μεταδοθή, διότι όλα τα άλλα που στερούνται παραδοσιακού χαρακτήρος και υπάγονται εις την «βέβηλον αντίληψιν» - υπόκεινται εις τόσον συνεχείς εναλλαγάς ώστε κάθε μεταβίβασις καταντά αναχρονισμός ή δεισιδαιμονία (SUPERSTITION) με την ετυμολογικήν σημασίαν της λέξεως (SUPER ESTES = επιβιούν) ήτις ουδεμίαν πλέον πραγματικήν και ισχυράν σημασίαν έχει.

Αντιλαμβανόμεθα κατόπιν τούτων διατί είναι δυνατόν οι δύο όροι «παράδοσις» και «μεταβίβασις» να θεωρηθούν ως συνώνυμοι και ίσης αξίας ή διατί τουλάχιστον η Παράδοσις, θα ηδύνατο να αποκληθή «η κατ' εξοχήν μεταβίβασις». Την ηθελημένην σύγχισιν ως προς την σημασίαν των δύο τούτων όρων αι ψευδομυητικαί οργανώσεις έχουν κάθε λόγον να υποθάλπτουν, διότι ελλείπει εξ αυτών ακριβώς η «μεταβίβασις» διαχωρίζοντες δε αυτήν από της Παραδόσεως, θέλουν να στηριχθούν μόνον επ' αυτής, έστω και φανταστικώς ή «ιδεολογικώς».

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΣΦΙΓΓΟΣ

Π. ΓΡΑΒΙΓΓΕΡ

RENEE GUENON

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΥΗΣΕΩΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ Π. ΓΡΑΒΙΓΓΕΡ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΜΕΛΗ