.

Όποιος φοβάται τον θάνατο είναι ήδη νεκρός.
Όποιος θέλει για μια στιγμή η ζωή του να ανήκει μόνο σ' αυτόν, που θέλει για μια στιγμή να είναι πεπεισμένος για όσα κάνει, πρέπει να αδράξει το παρόν.
Πρέπει να αντιμετωπίζει τα πάντα στο παρόν ως τελικά, σαν να ήταν βέβαιο ότι θα ακολουθήσει αμέσως ο θάνατος.
Και πρέπει μετά στο σκοτάδι να δημιουργήσει ζωή. Ζωή μέσα από τον εαυτό του.
Carlo Michelstaedter, La Persuasione e la Rettorica

Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Τέλος και αρχή – MIKA WALTARI



Σπάνια σκύβει κάποιος να μαζέψει ένα βότσαλο και να το κρατήσει σαν το σύμβολο του τέλους μιας εποχής και αρχής μιας άλλης. Γι' αυτό πρέπει να συγχωρούμε τους γονείς των νεκρών που βάζουν στην τεφροδόχο βότσαλα ισάριθμα με τα χρόνια του νεκρού. Έζησε τη συνηθισμένη ζωή ενός θνητού και ευχαριστήθηκε. Τα έθνη διαβαίνουν από τις διάφορες χρονολογίες που ονομάζονται αιώνες των εθνών. Έτσι εμείς οι θνητοί ξέρουμε πως στις δώδεκα πόλεις και στους λαούς των Ετρούσκων παραχωρήθηκαν δέκα κύκλοι ζωής και θανάτου. Μιλάμε για διάρκεια χιλίων χρόνων επειδή είναι απλό να μιλάς με αριθμούς, ο κάθε κύκλος όμως δεν έχει υποχρεωτικά εκατό χρόνια, μπορεί να είναι μικρότερος ή μεγαλύτερος. Ξέρουμε μόνο την αρχή και το τέλος του, επειδή δεχόμαστε κάποιο αλάνθαστο σημάδι.
Ο άνθρωπος γυρεύει σιγουριά και δεν μπορεί να την βρει. Γι' αυτό οι μάντεις συγκρίνουν το συκώτι των σφαγίων με το πρόπλασμα του άργιλου που κάθε τμήμα του έχει το όνομα μιας ξεχωριστής θεότητας. Μερικές φορές η θεία γνώση τους εγκαταλείπει, και τότε κάνουν λάθη.
Υπάρχουν και ιερείς που ξέρουν τέλεια τους κανόνες της μαντικής που σχετίζεται με το πέταγμα των πουλιών. Όταν αντιμετωπίζουν ένα άγνωστο σημάδι ταράζονται και προλέγουν χωρίς να δουν. Δε θα σταθώ καθόλου στους ερμηνευτές της αστραπής που ανεβαίνουν πριν αρχίσει η θύελλα στις ιερές κορφές των βουνών και προφητεύουν με βεβαιότητα για το χρώμα και την πορεία της φωτιάς στον ουρανό που τον έχουν διαιρέσει σύμφωνα με τις δώδεκα ουράνιες περιοχές.
Δε θα πω τίποτε άλλο, έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Κάθε πράγμα σιγά – σιγά ναρκώνεται, αποστεώνεται, γερνάει. Δεν υπάρχει τίποτε πιο θλιβερό από την ξερή και άχρηστη ανθρώπινη γνώση σε σχέση με τη θεία πρόγνωση. Ο άνθρωπος μαθαίνει πολλά, αυτά που μαθαίνει όμως δεν είναι η γνώση. Οι πηγές της πραγματικής γνώσης αναβλύζουν από τη βεβαιότητα της θείας επιφοίτησης.
Ορισμένα αντικείμενα έχουν τέτοια δύναμη που θεραπεύουν με απλή επαφή τους ασθενείς. Άλλα αντικείμενα προστατεύουν αυτούς που τα φοράνε ενώ κάποια άλλα προκαλούν καταστροφή. Υπάρχουν αναγνωρισμένοι ιεροί χώροι που δεν έχουν ούτε βωμό ούτε ευκτήριες στήλες (αναθήματα). Μερικοί μάντεις βλέπουν το παρελθόν κρατώντας ένα αντικείμενο στα χέρια τους. Διαθέτουν μεγάλη πειθώ για να κερδίσουν το λάδι και το πληγούρι τους αλλά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις στα λεγόμενά τους την αλήθεια απο το όνειρο και την επινόηση. Δεν το ξέρουν ούτε οι ίδιοι. Αυτό μπορώ να το βεβαιώσω γιατί κι εγώ ο ίδιος έχω ένα παρόμοιο χάρισμα.
Ό,τι κι αν είναι, κάτι μένει στα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε και αγαπάμε από καιρό και που συνδέονται με ευχάριστα και δυσάρεστα γεγονότα. Είναι κάτι που δεν πηγάζει από το αντικείμενο. Όλα αυτά είναι αόριστα σαν τα όνειρα, φανταστικά και συγχρόνως αληθινά. Όπως οι αισθήσεις του ανθρώπου που καθοδηγούνται από τον πόθο – να δεί, ν' ακούσει, να νιώσει, να γευτεί. Δυο άνθρωποι δε βλέπουν και δε γεύονται ποτέ ένα πράγμα με τον ίδιο τρόπο. Και ο ίδιος άνθρωπος δεν ακούει, δεν αγγίζει το ίδιο αντικείμενο με τον ίδιο τρόπο σε διαφορετικές στιγμές. Κάτι που σε μια δεδομένη στιγμή μοιάζει ευχάριστο και επιθυμητό, σε κάποια άλλη φαίνεται αηδιαστικό και κουτό. Όποιος εμπιστεύεται μια και μοναδική μαρτυρία των αισθήσεών του λέει ψέματα στον εαυτό του, σ' όλη τη ζωή του.
Παρ' όλ' αυτά, τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, ξέρω πως το κάνω γιατί είμαι γέρος και εξασθενημένος, η ζωή μου φαίνεται πικρή, δεν ποθώ τίποτα στον κόσμο. Στα νιάτα μου δε θα έγραφα έτσι, όμως όλα αυτά τα γραφόμενά μου θα ήταν ειλικρινή.
Επομένως γιατί γράφω;
Για να νικήσω το χρόνο και για ν' αποκτήσω αυτογνωσία. Θα κατορθώσω να νικήσω το χρόνο; Αυτό δε θα το μάθω ποτέ, γιατί δεν ξέρω εάν τα σβησμένα γραπτά επιζούν. Ικανοποιούμαι λοιπόν γράφοντας για να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου.
Για ν' αρχίσω, θα πάρω στο χέρι ένα μαύρο, λείο βότσαλο και θα γράψω πως είχα την πρώτη προαίσθηση για το τι είμαι στην πραγματικότητα και όχι γι' αυτό που πίστευα ότι ήμουν.

MIKA WALTARI
Ο ΕΤΡΟΥΣΚΟΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΚΤΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: