.

Όποιος φοβάται τον θάνατο είναι ήδη νεκρός.
Όποιος θέλει για μια στιγμή η ζωή του να ανήκει μόνο σ' αυτόν, που θέλει για μια στιγμή να είναι πεπεισμένος για όσα κάνει, πρέπει να αδράξει το παρόν.
Πρέπει να αντιμετωπίζει τα πάντα στο παρόν ως τελικά, σαν να ήταν βέβαιο ότι θα ακολουθήσει αμέσως ο θάνατος.
Και πρέπει μετά στο σκοτάδι να δημιουργήσει ζωή. Ζωή μέσα από τον εαυτό του.
Carlo Michelstaedter, La Persuasione e la Rettorica

Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου 2010

Κοσμογονία – Δημήτριος Πολυχρόνης


Το ζήτημα της Κοσμογονίας είναι ιδιαιτέρως δυσνόητο για την περιορισμένη διάνοια του ανθρώπου. Όμως, βασιζόμενοι επί του συμβόλου των Τεσσάρων Στοιχείων – κι έχοντας πάντοτε κατά νου το τι αυτά εκφράζουν – μπορούμε να καταλήξουμε σε μια αντίληψι, η οποία ν' ανταποκρίνεται ικανοποιητικώς προς την Αλήθεια.
Επι του προκειμένου λοιπόν θέματος, θα εκκινήσουμε από εκείνη την θεμελιώδη διάκρισι των στοιχείων σε:
  • ένα αυτόφωτο, δυναμικής φύσεως. Και
  • τρία ετερόφωτα, λιγότερο ή περισσότερο πυκνά.
Τι μας υποδηλώνει κατ' αρχήν η έννοια του αυτόφωτου ή του ετερόφωτου; Μας δηλώνει σαφώς δύο φύσεις:
  • μία φύσι φωτός, η οποία είναι δυναμική, αμετάβλητη και ακτινοβόλος. Και
  • μια φύσι σκότους, η οποία εμφανίζεται από την απουσία φωτός.
Αυτή η απλή αλλά θεμελιώδης διαπίστωσι μας δίδει την δυνατότητα να αναπτύξουμε μια ολόκληρη κοσμογονική δοξασία, παρατηρώντας την ποιότητα και τις ιδιότητες του κάθε στοιχείου.

Φως – Πυρ
Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι πριν από ο,τιδήποτε άλλο υπήρχε μόνον το αυτόφωτο στοιχείο του Φωτός – Πυρός: ένας πυρίφωτος ωκεανός, του οποίου το κέντρο είναι παντού και η περιφέρεια δεν είναι πουθενά(1), αφού τίποτε δεν μπορεί να περιορίσει την δυναμική και ακτινοβόλο φύσι του. Κι ούτε, εξάλλου, υπάρχει κάτι άλλο πέραν τούτου.
Ο αυθύπαρκτος αυτός ωκεανός Ζωής και Υπερσυνειδήσεως, πηγάζων αυθορμήτως από την ίδια του την φύσι, αενάως επεκτεινόμενος, πυρίφωτος και απειραιώνιος, ακτινοβολεί παντού την διπλή του ενέργεια, αφ' ενός του φωτίζειν και αφ' ετέρου του θερμαίνειν(2).
  1. ...κατά μία γνωστή καμπαλιστική διατύπωσι.
  2. Μια προσευχή δοξολογίας προς τον Κύριο αποπειράται να υπερβεί τον περιορισμό των λέξεων, προσφέροντάς μας την εξής περιγραφή: “Δόξα τη Παντοκρατορική Δυναστεία Σου, η μια εκ της μιας Θεότητος έλλαμψις, ενικώς διαιρούμενη και συναπτομένη διαιρετώς και υπερβάλλουσα αμέρεια της τριφαούς ενότητος, εν ή πάντα συνήπται και πρόσεστιν αρρήτως και υπερήνωται”.

Το σκότος
Κάποτε το Φως – Πυρ θέλησε να επεκτείνει την δραστηριότητά του και εκτός αυτού. Κι επειδή το “εκτός αυτού” δεν υπήρχε, απεφάσισε να το κατασκευάσει.
Την έκφραση “εκτός του Φωτός” δεν θα πρέπει να την εννοήσουμε τοπικώς. Αλλά ποιοτικώς ως το “κάτι άλλο”, το διαφορετικό από το Φως.
Τι είναι το “κάτι άλλο”, που δεν είναι Φως; Ή – για να το διατυπώσουμε ακριβέστερα – τι είναι εκείνο που παρουσιάζει φύσι ετερότητος ως προς το Φως;
Είναι το σκότος, η απουσία του φωτός. Είναι εκείνο που εμφανίζεται από την “παύσι” της ακτινοβολίας του φωτίζειν και του θερμαίνειν.
Εάν το Φως – Πυρ είναι το Ον, το Υπάρχον, η Υπαρξις, η Κίνησις και η Ζωή, τότε το σκότος είναι το μη ον, το μη υπάρχον, η ανυπαρξία, η απουσία κάθε κινήσεως και ζωής.
Το σκότος δεν είναι στοιχείο. Είναι η απουσία παντός στοιχείου. Είναι το θεμέλιο, επί του οποίου ο πυρίφωτος ωκεανός της υπερσυνείδητης ζωής θα οικοδομήσει ένα δημιούργημα, εκφράζοντας κατά τρόπον αντικειμενικό – δηλαδή “εκτός” του εαυτού του – τις δυνητικότητές του .
Παύοντας λοιπόν σε κάποιο “σημείο” την διπλή του ενέργεια, το Φως – Πυρ εμφάνισε “κάτι άλλο” από τον εαυτό του: το σκότος.
Ας μη θεωρηθεί ότι η εμφάνισις του σκότους έβλαψε ή μείωσε έστω και κατ' ελάχιστον την απειροσύνη του Φωτός – Πυρός. Το άπειρον δεν μειώνεται, ο,τιδήποτε κι αν αφαιρεθεί απ' αυτό.
Επίσης δεν πρέπει να γίνει σύγχυσις μεταξύ του σκότους και του κακού.
Το σκότος είναι το έτερον ως προς το Φως.
Το κακό είναι η υιοθέτησις φύσεως αλλοτρίας. Είναι η άρνησις του Νόμου της Ζωής.
Με άλλα λόγια, το σκότος δεν είναι κακό. Είναι μια απαραίτητη συνθήκη επί της οποίας θα θεμελιωθεί η αντικειμενική Δημιουργία.
Το κακό διαπράττεται όταν ένα ον, μια ύπαρξις Φωτός, υιοθετήσει το σκότος και ταυτισθεί μ' αυτό, αρνούμενο την ίδια του την φύσι. Περί τούτου όμως θα μιλήσουμε στο επόμενο κεφάλαιο.

Τα δομικά στοιχεία
Εάν δεν γινόταν κάποιο βήμα προσεγγίσεως των δύο τούτων εναντίων, δεν θα ελάμβανε χώρα η Δημιουργία. Την δε πρωτοβουλία της εν λόγω προσεγγίσεως θα την αποδώσουμε ασφαλώς στο δυναμικό κι ακτινοβόλο Φως – Πυρ, αφού από την ανυπαρξία είναι βέβαιον ότι δεν μπορούμε ν' αναμένουμε καμμία κίνησι.
Εισβάλλοντας το Φως εντός του σκότους, δημιούργησε τρία ετερόφωτα στοιχεία προοδευτικής πυκνότητος: τον Αέρα, το Ύδωρ και την Γη.
Η ιδιότης του ετερόφωτου δηλώνει ότι η δημιουργία των στοιχείων τούτων έγινε μεν από το φως, αλλ' εντός των συνθηκών του σκότους.
Ο Αήρ είναι διαυγής, ευκίνητος, πτητικός. Έχει πρωτοβουλία κινήσεως (“Το πνεύμα όπου θέλει πνέει”). Είναι τόσο λεπτοφυής, που δεν προβάλλει καθόλου αντίστασι προς το Φως. Αμέσως φωτίζεται και μεταδίδει το Φως. Μπορεί λοιπόν ο Αήρ να θεωρηθεί ως το προπύργιο του Φωτός – Πυρός “εκτός” αυτού.
Η Γη είναι πυκνή, βαρειά, σκοτεινή, ανθισταμένη. Παρουσιάζει την μεγίστη αντίστασι προς το Φως.
Το Ύδωρ παρουσιάζει ενδιάμεσες ιδιότητες ως προς τα δύο άλλα: δεν είναι πτητικό, ούτε και στερεό. Είναι ρευστό. Είναι μεν διαφανές, αλλ' η πυκνότητά του προβάλλει κάποια αντίστασι στο Φως. Υπό την έντονη επενέργεια του Φωτός – Πυρός εξατμίζεται και ομοιάζει προς το στοιχείο του Αέρος. Στην εναντία περίπτωσι στερεοποιείται και ομοιάζει προς την Γη. Δύναται να κινηθεί, αλλ' υπό την επίδρασι ξένης δυνάμεως: είτε του Αέρος, είτε της βαρύτητος της Γης.
Αυτά τα τρία ετερόφωτα στοιχεία απετέλεσαν τους “δομικούς λίθους” της Δημιουργίας.

Η Δημιουργία
Έχοντας κατασκευάσει τα δομικά στοιχεία της μελλοντικής Δημιουργίας, το Φως – Πυρ ακτινοβόλησε επ' αυτών και, διατάσσοντας και συνδυάζοντάς τα, εμφάνισε την Δημιουργία.
Η Δημιουργία έχει ως σκοπό την εκδήλωσι των δυνητικοτήτων του Φωτός – Πυρός σε συνθήκες αντικειμενικότητος, δηλαδή “εκτός” αυτού.
Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των καινοφανών συνθηκών είναι ο κατακερματισμός, η διαίρεσις, η χωριστικότης, που είναι ιδιότητες διαφορετικές από την συνέχεια, συνάφεια και συνοχή του Φωτός – Πυρός.
  • Το Άπειρον, κατακερματιζόμενο, αντανακλάσθηκε εδώ ως ο χώρος: μια διάταξις μεμονωμένων σημείων.
  • Η Αιωνιότης, κατακερματιζομένη, εμφανίσθηκε ως ο χρόνος: μια διαδοχή μεμονωμένων στιγμών.
Γι' αυτό η Δημιουργία είναι εξελισσομένη: επειδή χαρακτηρίζεται από τις συνθήκες του χώρου και του χρόνου, επειδή λαμβάνει χώραν εντός αυτών των συνθηκών.
Η Δημιουργία λοιπόν είναι μια κατάστασις δυναμική, η οποία συντελείται διαρκώς και – δια των Νόμων που έχουν θεσπισθεί από το Φως – Πυρ – βαίνει προς την ολοκλήρωσί της ανά πάσα στιγμή του χρόνου.

Τα τρία βασίλεια και ο Άνθρωπος
Κατά την εξελικτική πορεία της Δημιουργίας εμφανίσθηκαν τα τρία βασίλεια της Φύσεως: το ορυκτό, το φυτικό και το ζωικό.
Στο ορυκτό βασίλειο δεσπόζει το στοιχείο Γη: αποτελεί την βάσι επί της οποίας θ' ανεγερθεί το όλον οικοδόμημα.
Το φυτικό βασίλειο, όπου προεξάρχει το στοιχείο του Ύδατος, είναι μια πρώτη προσπάθεια υπερβάσεως της στερεότητος της Γης και κατασκευής ενός δομημένου οργανισμού.
Στο ζωικό βασίλειο δεσπόζει το στοιχείο του Αέρος, επειδή το ζώο έχει ελευθερία κινήσεως στην επιφάνεια της Γης. Ο οργανισμός του ζώου είναι τελειότερος από αυτόν του φυτού. Επίσης το ζώο εμφανίζει πρόσωπο, όπου ανευρίσκουμε επτά χαρακτηριστικά σημεία (ήτοι: 2 οφθαλμούς & 2 αυτιά & 2 ρώθωνες & 1 στόμα), διατεταγμένα κατά έναν πολύ συγκεκριμένο και εύγλωττο τρόπο.
Ως κορωνίδα αυτού του ζωικού βασιλείου έρχεται ο άνθρωπος. Όχι μόνον έχει ελευθερία κινήσεων, αλλ' ο Αήρ του είναι πιο λεπτοφυής και του δίδει την δυνατότητα μιας επί πλέον κατακτήσεως: της πνευματικής συνειδήσεως (Στοιχείο του Φωτός – Πυρός).
Ο άνθρωπος γεννάται στον υλικό κόσμο τελείως ασυνείδητος. Και τούτο αποτελεί -κατά την γνώμη μας- την τελειότερη καταξίωσι της ελευθερίας του. Διότι το Φως – Πυρ δεν του επιβάλλει τον φωτισμό του: τον αφήνει ελεύθερο να τον επιζητήσει ο ίδιος, εάν συναισθανθεί την ανάγκη αυτή.
Έχοντας ο άνθρωπος -μόνος αυτός- την ελευθερία, αλλά και την συνεπαγομένη ευθύνη, έχει την δυνατότητα να προσδίδει στον εαυτό του οντολογικό περιεχόμενο αναλόγως προς τις εκάστοτε επιλογές του.
Ζώντας εντός ενός κόσμου αντικειμενικού, βαδίζει ευρισκόμενος σε κάθε του βήμα ενώπιον δύο επιλογών:
  • του να ενεργεί σύμφωνα με τον Νόμο που πηγάζει από την ίδια του την φύσι ως (εν δυνάμει) φωτεινού όντος.
  • του να ενεργεί ενάντια προς αυτόν τον Νόμο, αρνούμενος την φύσι του.
Από τις συνέπειες -ευεργετικές ή ολέθριες- των δικών του επιλογών, δημιουργεί την πνευματική συνείδησι, δηλαδή την αντίληψι του ποιός είναι ο ίδιος και ποιός είναι ο ρόλος του στην Δημιουργία.
Όταν θελήσει να εκπληρώσει αυτόν τον ρόλο του ως ενσαρκωμένου πνευματικού όντος, τότε θ' αποτελέσει το Οικητήριο της Παρουσίας του Φωτός – Πυρός: η Δημιουργία θα έχει ολοκληρωθεί (Η Δημιουργία θα ολοκληρωθεί δια της Βασιλείας του Θεού επί της Γης: τούτο είναι δεδομένο. Δεν είναι όμως δεδομένο το ποιοι θα συναποτελέσουν τον επίγειο Θρόνο του Θεού).

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ
Πυρ, Αήρ, Ύδωρ, Γη.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: