ΔΕΚΑ ΕΠΤΑ – Ι. ΜΙΧΑΗΛ

Το δ ε κ α ε π τ ά επισης εθεωρείτο ιερός αριθμός εις τους αρχαίους Έλληνας.

Εις την Οδύσσειαν του Ομήρου (ω 63-64) ευρίσκομεν τον διάλογον (εις τον Άδην) μεταξύ των ψυχών του Αγαμέμνονος και του Αχιλλέως, κατά τον οποίον ο Αγαμέμνων λέγει προς τον Αχιλλέα, ότι, όταν εφονεύθη εις την Τροίαν, τον έκλαιον όλοι επί δεκαεπτά ημέρας: “επτά δε και δέκα μεν σε ομώς νύκτας τε και ήμαρ κλαίομεν αθάνατοί τε θεοί θνητοί τ' άνθρωποι”.

Επίσης και εν ε 278 γίνεται λόγος περί πλου του Οδυσσέως προς την χώραν των Φαιάκων, διαρκείας δέκα επτά ημερών: “επτά δε και δέκα μεν πλέεν ήματα ποντοπορεύων”.

Παρά του Θουκιδίδου πληροφορούμεθα, ότι δεκαεπτά πρέσβεις εξ εκάστης πόλεως έδοσαν όρκους, κατά τινα συμφωνίαν σπονδών μεταξύ των αντιμαχομένων μερών του Πελοποννησιακού Πολέμου (V 18, 15): “Ομνύντων δε τον επιχώριον όρκον εκάτεροι τον μέγιστον επτά και δέκα εκάστης πόλεως”.

Ως εν παρόδω σημειούμεν, ότι ο μαθηματικός Θεόδωρος ο Κυρηναίος, αποδεικνύων το ασύμμετρον της τετραγωνικής ρίζης του 3, του 5 κλπ., φαίνεται ότι εσταμάτησεν εις την απόδειξιν του ασυμμέτρου της τετραγωνικής ρίζης του αριθμού 17, χωρίς να υπάρχει σχετική εξήγησις.

Περί αυτού μας πληροφορεί ο Πλάτων (“Θεαίτητος” 147 d – 148 b) “περί δυνάμεων τι ημίν Θεόδωρος όδε έγραφε, της τε τρίποδος (1) περί και πεντέποδος (1) (αποφαίνων) ότι μήκει ου σύμμετροι τη ποδιαία (2), και ούτω κατά μιαν εκάστην προαιρούμενος μέχρις της επτά και δεκάποδος. Εν δε ταύτη πως ανέσχετο”. (Ο Θεόδωρος από δω μας εχάρασσε μερικά σχήματα σχετικά με τας δυνάμεις, δεικνύων δια τας δυνάμεις των τριών ποδών και των πέντε ποδών, ότι δεν μπορεί να μετρηθούν ακριβώς με την δύναμιν του ενός ποδός, και τοιουτοτρόπως εξηκολούθησε λαμβάνων και εξετάζων την μιαν δύναμιν μετά την άλλην μέχρι της δυνάμεως των 17 ποδών. Εις ταύτην φαίνεται να εσταμάτησε – Παπ. Βιβλ. 137, μετάφρ. Τάκη Δημόπουλου).

Ο αριθμός των κιόνων της μακράς πλευράς του Παρθενώνος είναι 17.

Σημειούμεν εν προκειμένω το εξής αξιοπαρατήρητον:

Η βραχεία πλευρά του Παρθενώνος έχει οκτώ κίονας.

Δεδομένου ότι ο γωνιαίος κίων αριθμείται δις (δηλ. και εις την μεγάλην και εις την μικράν πλευράν), εάν αφαιρεθή εκ του 17, αφήνει 16 κίονας, οι οποίοι είναι διπλάσιοι των 8 της προσόψεως.

Τούτ' αυτό, δηλαδή την ιδίαν αναλογίαν, ευρίσκομεν και εις το “Θησείον” των Αθηνών (ναός του Θησέως ή του Ηφαίστου).

Η μακρά πλευρά έχει 13 κίονας, μετ' αφαίρεσιν δε του ενός, παραμένουν 12, οι οποίοι είναι επίσης διπλάσιοι των 6 της προσόψεως.

Οίον λόγον έχει το 8 προς το 16, τον αυτόν λόγον έχει και το 6 προς το 12.

Και εις άλλους αρχαίους ναούς παρατηρούμεν την αυτήν αναλογίαν αριθμού κιόνων, ως εν Ολυμπία, εις τον ναόν του Διός (εξάστηλος – δέκα τρεις εις τα πλάγια), εις τον εν Διδύμοις (Ιωνία) ναόν του Απόλλωνος, ο οποίος είχε 10 κίονας εις την βραχείαν πλευράν του και 21 κατά την μακράν, δηλαδή, ως και εις τας προηγουμένας περιπτώσεις, εις την μακράν πλευράν είχε τον διπλάσιον αριθμόν κιόνων πλέον ενός.

Και επειδή ο λόγος περί του Παρθενώνος, εκμεταλευόμεθα την ευκαιρίαν, δια να αποτίσωμεν ελάχιστον φόρον τιμής προς το αιώνιον πρότυπον των αρχιτεκτονικών και αριθμητικών αναλογιών και να κάμωμεν ένα μικρόν σταθμόν “προσκυνήματος” και μιαν εκδήλωσιν “ευλαβείας” εις το Ιερόν τέμενος του κάλλους και της δυνάμεως των “ιδεών” του αρχαίου ελληνικού πνεύματος.

______________

(1)Πους. Μέτρον εκτάσεως ή μήκους παρ' αρχαίοις. Ολίγον περισσότερον των 30 εκατοστών του μέτρου.

(2)Ποδιαίος-α-ον. Μαθηματικώς η ποδιαία (δύναμις) είναι πλευρά και μονάς μήκους ενός ποδός και ούτως η τρίπους = ρίζα τεραγων. του 3, πεντάπους = ρίζα τετραγων. του 5 κλπ

Ι. ΜΙΧΑΗΛ

Ο ΑΡΙΘΜΟΣ 7

ΩΣ ΔΗΛΩΤΙΚΟΝ ΠΟΣΟΤΗΤΟΣ

ΩΣ ΙΕΡΟΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΩΣ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΚΟΝ ΣΤΟΙΧΕΙΟΝ

ΩΣ ΠΕΡΙΕΡΓΟΣ ΣΥΜΠΤΩΣΙΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΔΕΟΘΕΑΤΡΟΝ