...Χωρίς να ξέρω κι εγώ ακριβώς το γιατί, παρατήρησα: "Υποθέτω ότι δεν είναι δυνατό σήμερα να γράψει κανείς μια αληθινά συνταρακτική ιστορία υπερφυσικής φρίκης ή να ζήσει μια βαθιά, συνταρακτική εμπειρία υπερφυσικού τρόμου".
Ο Φραντς απάντησε αμέσως χωρίς να γυρίσει το κεφάλι του.
"Θα σου πω ποια είναι η βασική προϋπόθεση για μια τέτοια εμπειρία", είπε καθώς το Φολκσβαγκεν έμπαινε σε μαι δροσερή έκταση σκιάς. "Πρέπει να ξεφύγεις πρώτα απο το Μελίσσι".
"Το μελίσσι;" επανέλαβε ερωτηματικά η Βίκι.
"Εννοώ την Πόλη", διευκρίνισε ο Φραντς καθώς βγαίναμε πάλι στον ήλιο. "Από το ανθρώπινο παχνί, όπου έχουμε αστυφύλακες να μας φυλάνε, ψυχίατρους να επιβλέπουν τη σκέψη μας και γείτονες να φλυαρούν ακατάπαυστα, και όπου τ' αυτιά μας είναι εντελώς μπουκωμένα από τα μαζικά μέσα ενημέρωσης. Εκεί είναι ουσιαστικά αδύνατο πια να σκεφτεί κανείς σωστά ή να νιώσει κάτι σε βάθος, οτιδήποτε πέρα από το ανθρώπινο. Σήμερα η Πόλη, με τη μεταφορική έννοια της λέξης, σκεπάζει ολόκληρο τον κόσμο. Στεριές και θάλασσες, και σύντομα θα σκεπάζει και το διάστημα. Νομίζω ότι αυτό που θέλεις να πεις, Γκλεν, είναι ότι δύσκολα μπορεί κανείς να ξεφύγει από την Πόλη, ακόμη κι όταν βγει στην ερημιά."
Ο κύριος Μ. κορνάρισε δύο φορές καθώς έπαιρνε μια κλειστή στροφή. "Δεν ξέρω κατά πόσο έχετε δίκιο σ' αυτό", παρατήρησε. "Εγώ νομίζω ότι μπορείτε να βρείτε όλη τη φρίκη και τον τρόμο που γυρεύετε, κύριε Σήμπερυ, δίχως ν' απομακρυνθείτε και πολύ από τον κόσμο, αν και η σχετική εμπειρία δεν θα γινόταν εύκολα ψυχαγωγική ταινία. εννοώ τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, την πλύση εγκεφάλου, τα σεξουαλικά εγκλήματα σαν εκείνο της Μαύρης Ντάλιας, τις ρατσιστικές ταραχές και άλλα τέτοια, για να μην αναφέρουμε και τη Χιροσίμα."
"Εχετε δίκιο σ' αυτό", του απάντησα, "αλλά εγώ μιλούσα για την υπερφυσική φρίκη που είναι σχεδόν η αντίθεση ακόμη και της χειρότερης ανθρώπινης βίας ή ωμότητας. Τα στοιχειώματα, η αναστολή των νόμων της επιστήμης, η διείσδυση στον κόσμο μας κάτι του απόλυτα ξένου προς τον άνθρωπο, η εντύπωση ότι κάτι έχει στήσει αυτί και μας αφουγκράζεται πέρα από το χείλος του σύμπαντος ή που γρατζουνάει αχνά στις αόρατες πύλες από την άλλη μεριά του απείρου πασχίζοντας να μπει".
Τότε άκουσα την Βίκι να λέει: "Η επιστημονική φαντασία δε σου τα προσφέρει όλα αυτά, Γκλέν; Θέλω να πω, δε σου αρκούν τα φρικαλέα όντα από άλλους πλανήτες, τα εξωγήινα τέρατα και τα σχετικά;
"Οχι" τη διαβεβαίωσα. "Δεν μου αρκεί, γιατί το τέρας από τον Αρη ή απ' οπουδήποτε αλλού είναι πολύ συγκεκριμένο. Διαθέτει τόσα παραπανίσια πόδια, τόσα πλοκάμια και τόσα κόκκινα μάτια. Κοντολογίς, είναι τόσο πραγματικό όσο κι ο τροχονόμος στη διασταύρωση. Ακόμη κι αν είναι φτιαγμένο από αέριο, θα είναι κάποιο αέριο που περιγράφεται. Γενικά είναι εκείνο ακριβώς το πλάσμα που μπορεί να συναντήσουν οι άνθρωποι όταν αρχίσουν να επισκέπτονται άλλους πλανήτες. Εγώ έχω κατά νου κάτι... να, πως να το πούμε;... κάτι το φασματικό, κάτι το ασύλληπτα παράξενο".
"Και αυτό που λες, Γκλεν", με ρώτησε ο Φραντς με μια παράξενα συγκρατημένη ταραχή στη φωνή του, "το φασματικό και το ασύλληπτα παράξενο, πιστεύεις ότι δεν μπορεί πια ν' αποδοθεί με γραπτό τρόπο ή να γίνει εμπειρία; Γιατί;"
"Εσύ ο ίδιος είχες αρχίσει να το εξηγείς μια στιγμή πριν" αποκρίθηκα. "Γίναμε πολύ έξυπνοι, πολύ πονηροί και πολύ μπλαζέ για να μας τρομάζουν οι φαντασίες. Πόσο μάλλον όταν έχουμε μια στρατιά από ειδικούς και εμπειρογνώμονες να μας εξηγούν αμέσως το υπερφυσικό πριν καλά - καλά αυτό αρχίσει να συμβαίνει. Οι φίλοι μας οι φυσικοί έχουν περάσει την ύλη και την ενέργεια από ψιλή κρησάρα και δεν άφησαν πια χώρο για μυστηριώδεις ακτίνες και δυνάμεις εκτός από εκείνες που ήδη έχουν καταγράψει και ταξινομήσει. Οι αστρονόμοι, από τη μεριά τους, παρακολουθούν άγρυπνα με τα γιγάντια τηλεσκόπιά τους το καθετί που συμβαίνει στην άλλη άκρη του σύμπαντος. Η Γη έχει σχεδόν ολότελα εξερευνηθεί, τουλάχιστον αρκετά για ν' αποδειχτεί ότι δεν υπάρχουν χαμένοι κόσμοι στη σκοτεινή Αφρική ή στα Βουνά της Τρέλας στο Νότιο Πόλο."
"Και η θρησκεία;" ρώτησε η Βίκι. "Τι έχεις να πεις γι' αυτή;"
"Οι περισσότερες θρησκείες σήμερα", αποκρίθηκα, "απομακρύνονται από το υπερφυσικό... τουλάχιστον οι θρησκείες που θα προσέλκυαν έναν διανοούμενο. Συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον τους σε θέματα αδελφοσύνης, κοινωνικής πρόνοιας, ηθικής ηγεσίας καθώς και σε παρατραβηγμένα έντεχνους συμβιβασμούς με τα γεγονότα της επιστήμης. Δεν ενδιαφέρονται στ' αλήθεια για θαύματα και για διαβόλους".
"Τότε ο αποκρυφισμός ίσως. Η ψιονική ή η παραψυχολογία;" επέμεινε η Βίκι.
"Ούτε κι εκεί υπάρχουν πολλά περιθώρια", τη διαβεβαίωσα. "Αν αποφασίσεις να καταπιαστείς σοβαρά με την τηλεπάθεια, την εξωαισθητήρια αντίληψη, τα στοιχειώματα - με το υπερφυσικό γενικά - θ' ανακαλύψεις ότι ο χώρος είναι ήδη οριοθετημένος από τον δρα Ράιν με τις πανταχού παρούσες κάρτες Ζένερ του και από ένα τσούρμο άλλων παραψυχολόγων. Ολοι τους σε διαβεβαιώνουν ότι ελέγχουν απόλυτα τον αγαθό κόσμο των πνευμάτων και όπως και οι φυσικοί, δεν προλαβαίνουν να τον ταξινομούν και να τον περνούν σε καρτέλες".
"Αλλά το χειρότερο απ' όλα", συνέχισα, "είναι ότι έχουμε χιλίων λογιών διαφορετικές ράτσες διπλωματούχων ψυχιάτρων και ψυχολόγων που έχουν βαλθεί να εξηγήσουν και τον παραμικρό περίεργο φόβο μας ή συναίσθημα μυστηρίου. Ολα τους τ' αποδίδουν σε λειτουργίες του ασυνειδήτου και θεωρούν ότι πηγάζουν από τις καθημερινές ανθρώπινες σχέσιες και στις συναισθηματικές εμπειρίες του παρελθόντος".
Η Βίκι σιγογέλασε και παρατήρησε: "Ο υπερφυσικός τρόμος καταντά έτσι να μην είναι τίποτα περισσότερο από κατάλοιπα παρανοήσεων και φόβων για το σεξ που είχαμε κατά την παιδική ηλικία. Η μαμά είναι η μάγισσα με τα μυστηριώδη στήθη της και το μυστικό της χώρο παραγωγής μωρών, ενώ ο σκοτεινός, φλογερός και τριχωτός δαίμονας δεν είναι άλλος από τον αγαπητό μας μπαμπάκα".
"Ακριβώς", αποκρίθηκα. "Το θέμα Φραντς είναι ότι -δίχως αστεία- όλοι αυτοί οι ειδικοί είναι στ' αλήθεια ειδικοί κι έχουν μοιραστεί μεταξύ τους τόσο τον εξωτερικό όσο και τον εσωτερικκό κόσμο μας. Και, έτσι κι αρχίσουμε να παρατηρούμε κάτι το παράξενο, απευθυνόμαστε σ' αυτούς κυριολεκτικά ή νοερά - και μας έχουν έτοιμη κάποια λογική, ρεαλιστική και προσγειωμένη εξήγηση. Και επειδή ο κάθε ειδικός ξέρει το χώρο του πολύ καλύτερα από μας, είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε τις εξηγήσεις του. Η άλλη λύση είναι να συνεχίσουμε ανέμελα το δρόμο μας, ξέροντας κατά βάθος ότι συμπεριφερόμαστε σαν πεισματάρηδες, ρομαντικοί έφηβοι ή σαν τελείως θεοπάλαβοι".
"Το αποτέλεσμα είναι", κατέληξα, "ότι δεν απέμεινε πια χώρος στον κόσμο για το μυστηριακά τρομακτικό. Βέβαια, υπάρχουν πολλές χοντροκομμένες, περιφρονητικές, ειρωνικές και κοροϊδευτικές απομιμήσεις όπως φαίνεται από την πληθώρα των φτηνών ταινιών φρίκης κι από τις στοίβες των περιοδικών με τέρατ, εξωγήινους και τα παρόμοια. Μ' ένα κοινό που υποδέχεται αυτά τα τέρατα με γιουχαϊσματα, σφυρίγματα και χάχανα".
"Γελούν για να ξεχάσουν το σκοτάδι", είπε αδιάφορα ο Φραντς, κοιτάζοντας πίσω προς τον κουρνιαχτό που σήκωνε το αυτοκίνητο. Η λεπτή σκόνη του δρόμου κατακάθιζε πάλι αργά στα πνιγμένα μ' αγκάθια σκοτεινά φαράγγια στο πλάι.
"Δηλαδή;" ρώτησε η Βίκι.
"Οι άνθρωποι εξακολουθούν να φοβούνται", εξήγησε εκείνος απλά, "και μάλιστα τα ίδια πράγματα όπως πάντα. Απλώς τώρα διαθέτουν περισσότερα αμυντικά συστήματα για τους φόβους τους. Εχουν μάθει να μιλούν πιο δυνατά, πιο γρήγορα, πιο έξυπνα και πιο αστεία -και με παπαγαλίστικο τρόπο επαναλαμβάνουν αυτά που ακούνε από τους ειδικούς- για να κρατήσουν μακριά τους φόβους τους. Και θα μπορούσα ακόμη να σας πω-" Σταμάτησε απότομα. Ειλικρινά, κάτω από το ήρεμο, φιλοσοφικό προσωπείο του, φαινόταν να τον διακατέχει τώρα μαι έντονη έξαψη. "Θα το κάνω πιο σαφές με μια αναλογία", δήλωσε τελικά.
"Σε ακούμε", τον παρότρυνε η Βίκι.
"Φανταστείτε", άρχισε οΦραντς, "ότι ολόκληρη η ανθρωπότητα είναι ένας άνθρωπος που ζει με τη φαμίλια του σ' ένα σπίτι στο ξέφωτο ενός σκοτεινού κι επικίνδυνου δάσους, άγνωστου κι ανεξερεύνητου κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Ο άνθρωπος αυτός εργάζεται, αναπαύεται, κάνει έρωτα με τη γυναίκα του ή παίζει με τα παιδιά του, αλλά πάντοτε είναι με το ένα μάτι καρφωμένο στο δάσος.
"Κάποτε ο άνθρωπος αυτός προκόβει αρκετά για να προσλάβει έμπειρους φρουρούς που αναλαμβάνουν να προσέχουν το δάσος για λογαριασμό του - αυτοί είναι οι ειδικοί που έλεγες, Γκλέν. Ο άνθρωπός μας συνηθίζει με τον καιρό να στηρίζεται σ' αυτούς για την ασφάλειά του, να βασίζεται στην κρίση τους, πρόθυμος να παραδεχτεί ότι ο καθένας τους γνωρίζει κάτι παραπάνω από τον ίδιο για ένα μικρό γειτονικό κομμάτι του δάσους.
"Τι γίνεται όμως αν όλοι αυτοί οι φρουροί έρθουν μια μέρα και του πούνε: {Δες, αφεντικό, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένα δάσος, μονάχα μερικά χωράφια που τα καλλιεργούμε ως τα πέρατα του σύμπαντος. Εδώ που τα λέμε, αφεντικό, ποτέ δεν υπήρχε δάσος. Μονάχος σου φαντάστηκες όλα εκείνα τα μαύρα δέντρα και τις σκοτεινές λόχμες, επειδή σε φόβισε κάποιος μάγος!}
"Θα τους πίστευε ο άνθρωπός μας; Θα είχε έστω και τον ελάχιστο λόγο να τους πιστε΄ψει; Η μήπως απλώς θα συμπέραινε ότι οι φρουροί, όντας ματαιόδοξοι και με μεγάλη ιδέα για τις ασήμαντες γνώσεις τους είχαν αναπτύξει ψευδαισθήσεις παντογνωσίας;"
Ο Φραντς Κίνζμαν έγειρε πιο κοντά μας
στη ράχη του καθίσματος και πρόσθεσε
με σιγανή φωνή: "Το σκοτεινό, επικίνδυνο
δάσος δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, φίλοι
μου. Πέρα από το διάστημα των αστροναυτών
και των αστρονόμων μας, πέρα από τις
θολές και περιπλεγμένες ψυχολογικές
περιοχές του Φρόιντ και του Γιουνγκ,
πέρα από τους αμφίβολους παραψυχολογικούς
κόσμους του δρα Ράιν, πέρα από τα εδάφη
που αστυνομεύουν οι κομισάριοι, οι
παπάδες και οι κοινωνιολόγοι, πέρα, πολύ
πιο πέρα από το τρελό, ξέφρενο, μισο-υστερικό
γέλιο... το απόλυτα άγνωστο εξακολουθεί
να βασιλεύει, και το φοβερό και το
φασματικό να καραδοκούν, τυλιγμένα στο
ίδιο μυστήριο όπως πάντα."
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΛΑΝΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ LOCUS 7
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου